Μέρος 7ο Στην Πόλη μερίμνησε για τη στέγαση του Πατριαρχείου, διαρρύθμισε τον πατριαρχικό ναό, εργάστηκε για την ανόρθωση του ηθικού βίου. Οργάνωσε τη λειτουργία της Πατριαρχικής Συνόδου, μερίμνησε για το ήθος των νεοεισερχομένων στον κλήρο, όντας ο ίδιος υψηλό παράδειγμα ασκητικής ζωής, σε σημείο που να προκαλεί γι’ αυτό αντιδράσεις. Και τα οικονομικά προβλήματα του Θρόνου δεν τον άφησαν αδιάφορο,...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 6ο Όσον αφορά τις αντιεπαναστατικές εγκυκλίους, θεωρούμε ότι έχουμε καλύψει επαρκώς το θέμα. Όσο για τους χαρακτηρισμούς «που δεν τους υπαγόρευσε κανένας Τούρκος σουλτάνος», θα πρέπει να παραδεχτούμε πως πράγματι είναι υπερβολικοί, «καλογερίστικοι», κάποτε φρικαλέοι: Αποκαλεί τον Μ. Βόδα λ.χ. «τέρας έμψυχον αχαριστίας», τον Αλέξανδρο Υψηλάντη «αγνώμονα», και τους δύο μαζί «αλαζόνες και...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 5ο Υποκύπτει, λοιπόν, ο Γρηγόριος στην πίεση των κρατούντων και καταδικάζει τον Αγώνα, αλλά ξέρει καλά πως ο αφορισμός δεν θα λειτουργήσει, όπως ήθελαν οι Τούρκοι. Ο αφορισμός – κατά μία πολύ βάσιμη εκδοχή – χρησίμευσε αρχικά ως πειστήριο, για να φανεί η μη συμμετοχή του Γένους στην εξέγερση των παραδουναβίων Ηγεμονιών και να αποφευχθεί η σφαγή (Βασ. Σφυρόερας). Οι ίδιοι οι επαναστάτες, όπως...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 4ο Η τρίτη άνοδος του Γρηγορίου στο θρόνο συμπίπτει με την εξάπλωση της Φιλικής Εταιρείας και την άμεση προετοιμασία του εθνικού ξεσηκωμού. Υποχωρεί και πάλι στην απαίτηση των Τούρκων και καταδικάζει το κίνημα του Υψηλάντη, το οποίο λίγο πριν είχε καταδικάσει και ο Τσάρος. Ακολουθεί δηλαδή τις μεταπτώσεις της Οθωμανικής πολιτικής, αλλά και τους προσανατολισμούς της ρωσικής. Ελπίζει να πείσει,...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 3ο Ο Τσάρος με επιστολή του διαβεβαίωνε το σουλτάνο ότι δεν είχε καμία απολύτως ανάμειξη με το κίνημα και ήταν ελεύθερος να αντιδράσει, όπως ξέρει, και ακόμα ότι ο Αλέξανδρος παύτηκε απ’ όλα τα αξιώματα που είχε στη Ρωσία και αποκηρύχτηκε. Συνεπώς οι Έλληνες μόνοι και αβοήθητοι, μέσα σε αυτό το εχθρικό από παντού κλίμα, θα έπρεπε ν’ αντιμετωπίσουν την τεράστια Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στην Κων/λη...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 2ο H τρίτη του πατριαρχία λήγει με τον απαγχονισμό του: Τη νύχτα του Πάσχα (10 Απριλίου 1821) μαζί με άλλους αρχιερείς τελεί τη Θ. λειτουργία της Αναστάσεως την ίδια νύχτα συλλαμβάνεται από τους Τούρκους, κηρύσσεται έκπτωτος και φυλακίζεται. Στις 3 το απόγευμα της επομένης απαγχονίζεται στη μεσημβρινή πύλη του Πατριαρχείου. (1) Για τρεις μέρες το σώμα του μένει μετέωρο και δέχεται τους εξευτελισμούς...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 1ο Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο Ε’ Από σήμερα θα δημοσιεύσουμε, σε καθημερινές συνέχειες, το περιεχόμενο μιας μονογραφίας μας που αφορά το παραπάνω πρόσωπο. Δε νομίζουμε πως υπάρχει κάποια άλλη προσωπικότητα της ελληνικής ιστορίας των Χρόνων της Επανάστασης του ’21 που οι κρίσεις γι’ αυτήν διχάζονται σε τέτοιο βαθμό. Για να προϊδεάσουμε τον αναγνώστη δίνουμε μερικούς από τους χαρακτηρισμούς που...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 78ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 17β. -Αθανάσιος Πάριος Εκείνο που ανέδειξε τον Πάριο σε μεγάλο δάσκαλο του Γένους, δεν ήταν απλώς η ευρύτητα των γνώσεών του και η σπάνια για την εποχή του φιλομάθεια, αλλά η πλουσιότατη διδακτική, κηρυκτική και συγγραφική δράση. Τα σχολεία όπου δίδαξε αποτέλεσαν αξιόλογες πνευματικές εστίες του υπόδουλου Ελληνισμού και φυτώριο διαπρεπών...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 77ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 17α. – Αθανάσιος Πάριος (Πάρος 1725 – Χίος 1813) Λόγιος, κληρικός, δάσκαλος και συγγραφέας πολλών θεολογικών έργων. Καταγόταν από το χωριό Κόστο της Πάρου. Στην πατρίδα του έμαθε τα πρώτα γράμματα και ύστερα πήγε στη Σμύρνη για ευρύτερες σπουδές. Η Σμύρνη ήταν τότε μία από τις πιο αναπτυγμένες πόλεις της Ανατολής. Κοσμοπολίτικη, πρώτη στο εμπόριο...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 76ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 16. Νικόδημος (Καλλιβούρτζης) ο Αγιορείτης: Γεννήθηκε στη Νάξο το 1749 από ευσεβέστατους γονείς, τον Αντώνιο και την Αναστασία. Η μητέρα του αργότερα έγινε μοναχή. Το κοσμικό του όνομα ήταν Νικόλαος. Σπούδασε αρχικά στη γενέτειρά του, έχοντας ως δάσκαλο το σοφό αρχιμανδρίτη Χρύσανθο. Από τον ίδιο οδηγήθηκε κατόπιν στη Σμύρνη και φοίτησε εκεί...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 75ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 15β.- Νικηφόρος Θεοτόκης (1736-1805): (Συνέχεια) Πολύ σύντομα η φήμη του έφτασε μέχρι την Κων/λη. Ο τότε πολύς πατριάρχης Σαμουήλ Χαντζερής ο Β’, κάλεσε τον Νικηφόρο στην Κων/λη. Μολονότι δεν ήθελε ν’ αφήσει την αγαπημένη του πατρίδα, αναγκάστηκε να υπακούσει στον Πατριάρχη που την εποχή εκείνη ο Πατριάρχης Κων/λεως είχε απόλυτη εξουσία επί των...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 74ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 15-α Νικηφόρος Θεοτόκης (1736-1805): Πολλοί υποστηρίζουν την αριστοκρατική του καταγωγή (1). Ο μεγάλος όμως αυτός εκκλησιαστικός άνδρας των χρόνων της Τουρκοκρατίας δεν οφείλει τη φήμη του ονόματός του ούτε στους τίτλους ευγενείας ούτε στην αριστοκρατική καταγωγή της οικογένειάς του, αλλά στις αρετές και στο μεγαλείο της όλης προσωπικότητάς του....
Διαβάστε το άρθροΜέρος 73ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 14-β Ευγένιος Βούλγαρης (1716-1806) συνέχεια από το προηγούμενο Ο Ευγένιος Βούλγαρης είχε μια συγγραφική παραγωγή κυριολεκτικά εκπληκτική. Δεν είναι μόνο σε όγκο παραγωγής το έργο του απίθανο αλλά και σε ποικιλία περιεχομένου: Θεολογικό, φιλοσοφικό, φιλολογικό, φυσιογνωστικό, μαθηματικό κ.α., ενώ παράλληλα άφηνε έναν θησαυρό αλληλογραφίας. ...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 72ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 14α- Ευγένιος Βούλγαρης (1716-1806) Από τις επιβλητικότερες μορφές των προεπαναστατικών χρόνων, ο Ευγένιος Βούλγαρης, γεμίζει με την πνευματική παρουσία του ολόκληρο τον 18ο αιώνα. Είναι το καύχημα του Γένους μας και της Εκκλησίας μας για το διδακτικό του έργο και το θησαυρό των συγγραμμάτων του. Γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 11 Αυγούστου 1716....
Διαβάστε το άρθροΜέρος 71ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 12. Βικέντιος Δαμωδός (1679-1752) Γεννήθηκε στην Κεφαλονιά. Φιλόσοφος και ρήτορας, αρκετά νεωτεριστής για την εποχή του. Αριστοτελιστής και εχθρός των σχολαστικών. Μαθητής του Μηνιάτη, σπούδασε στη Βενετία και στο Πατάβιο, μελέτησε νομικά, φιλοσοφία και θεολογία. Κύριος σκοπός του ήταν η διδασκαλία, με κίνητρο την ευγενική φιλοδοξία του...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 70ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 11. Χρύσανθος Νοταράς (1670;-1731): Λόγιος, γιατρός και ιεράρχης. Καταγόταν από τη μεγάλη γενιά των Νοταράδων της Κορινθίας και ήταν ανιψιός από αδελφή του μεγάλου Πατριάρχη των Ιεροσολύμων Δοσιθέου. Από πολύ νωρίς η φιλομάθεια, η σεμνότητα και το ήθος του νεαρού Νοταρά είλκυσε ξεχωριστή την αγάπη του ιεράρχη θείου του, ο οποίος τον πήρε από πολύ...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 69ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 10. Μελέτιος ο Γεωγράφος (Ιωάννινα 1661-Κων/λη 1714): Κατά κόσμον Μιχαήλ Μήτρου. Λόγιος, κληρικός και συγγραφέας. Σπούδασε αρχικά στη γενέτειρά του και αφού χειροτονήθηκε Ιερέας, πήγε στο Πατάβιο της Ιταλίας, όπου διδάχτηκε ρητορική, ιατροφιλοσοφικά, μαθηματικά και έμαθε τη λατινική και ιταλική γλώσσα. Δίδαξε κατόπιν στο ελληνικό γυμνάσιο της...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 68ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 9. Κύριλλος Λούκαρης (1572-1638) Φοίτησε έξι χρόνια στο Πατάβιο πανεπιστήμιο φιλοσοφία και θεολογία με τέτοια επίδοση, τόση πρόοδο και τόσο ζήλο, ώστε να θαυμάζεται γενικώς. Η πρώτη μεγάλη του εκκλησιαστική αποστολή ήταν στη ΝΔ Ρωσία και στην Πολωνία να πολεμήσει την παπική προπαγάνδα, που είχε δια των Ουνιτών μεταστρέψει χιλιάδες χριστιανούς....
Διαβάστε το άρθροΜέρος 67ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 8. Ηλίας Μηνιάτης (1669-1714) Ο Ηλίας Μηνιάτης γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς από λόγιο πατέρα. Έκανε σπουδές στην Ιταλία και επιστρέφοντας στην Ελλάδα χειροτονήθηκε επίσκοπος Καλαβρύτων. Δάσκαλος και ιεροκήρυκας· ο καλύτερος ρήτορας στην εποχή της Τουρκοκρατίας. Πέθανε σε ηλικία 45 ετών. Η παραγωγή του στάθηκε πρώιμη: είκοσι ετών, μόλις,...
Διαβάστε το άρθροΜέρος 66ο Δ. ΜΕΓΑΛΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 7. Δοσίθεος Ιεροσολύμων (Αράχοβα Κορινθίας 1641- Κων/πολη 1707) Λόγιος και μάλιστα σπουδαίος θεολόγος και ιστορικός. Δραστήριος και πολυγράφος γενναίος υπέρμαχος της πιο αυστηρής Ορθοδοξίας, αλλά και λάτρης παράλληλα της παιδείας και ακαταπόνητος εργάτης για τη διάδοσή της. Για τα νεανικά του χρόνια και τις σπουδές του δεν έχουμε αρκετές...
Διαβάστε το άρθρο
