Από το Ντάνσαρι καταγόταν ο παππούς Μιχάλης από το χωριό Σιδηροχώρι της Κομοτηνής. Είχα επισκεφθεί το Σιδηροχώρι, όταν προσκεκλημένος του δημάρχου, είχα κάνει μια έκθεση με τίτλο «Η ιερά καθ’ ημάς Ανατολή».
«Όμορφο το χωριό μας Γιώργη. Ανήκε στο νομό Προύσας. Παλαιότερα πρέπει να το κατοικούσαν Τούρκοι, διότι όταν ήμουν πολύ μικρός θυμάμαι ότι υπήρχαν ένα τζαμί και ένα χαμάμ, τα οποία με την πάροδο του χρόνου γκρεμίστηκαν. Γύρω στις 250 ελληνικές οικογένειες έμεναν εκεί, με κύρια απασχόληση τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη σηροτροφία.
Μιλούσαμε την τουρκική γλώσσα. Την ελληνική, την οποία διδασκόμασταν στο σχολείο, σπάνια τη χρησιμοποιούσαμε. Όταν κάποτε ρώτησα τη γιαγιά μου γιατί μιλάμε τουρκικά, μου ανέφερε ότι παλαιότερα υπήρχαν αρκετοί Τούρκοι στο χωριό που είχαν έρθει από τη Μακεδονία. Με αυτούς μιλούσαν μόνο τουρκικά και έτσι σταδιακά εγκατέλειψαν την χρήση της ελληνικής γλώσσας.
Ήταν φτωχό το χωριό μας», συνέχισε ο κυρ Μιχάλης, «και στις συναλλαγές μας με τους Τούρκους των γύρω χωριών, δίναμε τα προϊόντα μας με αντάλλαγμα κάρα, αλέτρια και ντουκάνια, τα οποία χρησιμοποιούσαμε στις γεωργικές μας ασχολίες.
Ο πατέρας μου ήταν αγροφύλακας στο χωριό. Τον είχε διορίσει, λέει, ο θείος του που ήταν μουχτάρης, αφού είχε πληρώσει στο ταμείο της Προύσας σαν εγγύηση 50 λίρες.
Έφευγε το πρωί και γύριζε, ψόφιος από την κούραση, το βράδυ. Πολύ δύσκολη η δουλειά του. Αν συνέβαινε κάποια κλοπή, και η εκτιμητική επιτροπή τον θεωρούσε υπεύθυνο, ήταν υποχρεωμένος να πληρώσει αυτός τη ζημιά από την εγγύηση που είχε πληρώσει ο πρόεδρος στο ταμείο της Προύσας.
Πολλές φορές επέστρεφε στο σπίτι οργισμένος, βρίζοντας και απειλώντας θεούς και δαίμονες. Εμείς κουρνιάζαμε αμίλητοι δίπλα στη μάνα μας, για να αποφύγουμε κάποια τιμωρία.
Η εκκλησία μας βρισκόταν στην άκρη του χωριού και ήταν αφιερωμένη στους Αγίους Θεοδώρους. Από αυτήν πήρε και το ελληνικό όνομά του το χωριό. Επίσης, δεν ξέρω για ποιόν λόγο, το χωριό είχε και άλλο ένα όνομα το οποίο χρησιμοποιούσαν περισσότερο οι Τούρκοι, το Ιρφάνιε.
Κατά τη διάρκεια της εορτής της εκκλησίας μας, στο μεγάλο πανηγύρι διοργανώνονταν αγώνες πάλης, οι γνωστές παλίστρες με την συμμετοχή Ελλήνων και Τούρκων παλικαριών.
Αν νικούσαν οι Έλληνες ξεφαντώναμε ως το πρωί. Πιστεύαμε ότι με τη βοήθεια των Αγίων μας κατατροπώναμε τους Τούρκους και οι νικητές για μεγάλο διάστημα φάνταζαν σαν εθνικοί ήρωες. Αν πάλι έχαναν, τότε το αποδίδαμε στην κακοτυχία του ηττημένου, στον οποίο για επίσης αρκετό καιρό δε μιλούσαμε και τον είχαμε στο περιθώριο επειδή μας ντρόπιασε.
Στο χωριό μας, συνέχισε απτόητος ο Κυρ Μιχάλης, είχαμε και δυο Αγιάσματα, της Αγίας Παρασκευής, προστάτιδας των ματιών, και του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Στις 24 Ιουνίου, ημέρα της γιορτής του Αγίου Ιωάννη, τριγυρίζαμε στα σοκάκια του χωριού και ανάβαμε μεγάλες φωτιές, χορεύοντας και τραγουδώντας. Το βράδυ έρχονταν οι θεριστές και διασταύρωναν τα δρεπάνια τους πάνω στη φωτιά, για να περάσουμε από μέσα. Από γενιά σε γενιά μεταφερόταν αυτό το έθιμο και είχε σκοπό να προφυλάξει τα παιδιά από τις θέρμες.
Στο κέντρο του χωριού μας υπήρχε ένα μεγάλο καφενείο το οποίο διέθετε και πανδοχείο για τη φιλοξενία των επισκεπτών, που ως επί το πλείστον ήταν Τούρκοι αξιωματούχοι.
Πολύ όμορφο και επιβλητικό ήταν το διώροφο σχολείο μας, δίπλα στην εκκλησία. Είχε αρκετούς μαθητές οι οποίοι πήγαιναν 2-3 χρόνια και ύστερα το εγκατέλειπαν για να βοηθούν τους γονείς τους με τις εργασίες του σπιτιού.
Μέσα στο χωριό υπήρχε ο Αναστασού τσεσμές. Πήρε το όνομά του από μια νέα του χωριού, την Αναστασού, η οποία είχε βρει στην περιοχή αυτή μία αρχαία μαρμάρινη ελληνική επιγραφή και την παρέδωσε στο μουχτάρη. Δε θυμάμαι τι έγραφε, αλλά ήταν φαίνεται σημαντική, διότι ήρθαν αμέσως από την αρχαιολογία της Προύσας και την πήραν μαζί τους. Εμείς ονομάσαμε τον τσεσμέ «της Αναστασούς» για να τιμήσουμε την κοπέλα που βρήκε το σημαντικό αυτό εύρημα.
Στην περιοχή του τσεσμέ ερχόμασταν συχνά για να παίξουμε, όπως και στην τοποθεσία Κιλισέ Αλτί, που ήταν πιο κάτω από την εκκλησία. Εκεί έβγαζαν ένα είδος μαλακής πέτρας με την οποία οι πατεράδες μας έφτιαχναν σταυρούς για τους τάφους.
Όταν εγκαταλείψαμε το χωριό εγώ ήμουν 4-5 ετών. Έπρεπε να φύγουμε γρήγορα για τα Μουδανιά διότι πλησίαζε ο στρατός του Κεμάλ. Πήραμε ό, τι μπορούσαμε να μεταφέρουμε με το κάρο και από τα Μουδανιά επιβιβαστήκαμε στο παπόρι που μας έβγαλε στη Ραιδεστό. Από εκεί φθάσαμε στην Ελλάδα και διασκορπιστήκαμε στους νομούς Ροδόπης, Ξάνθης και Κοζάνης».
Το σημερινό Ντάνσαρι είναι ένα μικρό χωριό και αποτελεί θα έλεγα ένα συνοικισμό των Κουβουκλίων. Υπάρχουν αρκετά όμορφα ελληνικά σπίτια που αντέχουν ακόμη στο πέρασμα του χρόνου. Δυστυχώς όμως, το πανέμορφο σχολείο γκρεμίστηκε πριν λίγα χρόνια και το μόνο που μπορεί ακόμη κανείς να διακρίνει, είναι ελάχιστα χαλάσματα.
Οι κάτοικοί του, οι περισσότεροι πρόσφυγες από διάφορους νομούς της Μακεδονίας, φιλόξενοι όπως όλοι οι Τούρκοι, μας προσκάλεσαν στο καφενείο για να μας κεράσουν. Αποχωρήσαμε σχετικά γρήγορα από το Ντάνσαρι με κατεύθυνση το Αϊνασί, ένα άλλο πρώην ελληνικό χωριό, το οποίο ανήκε και αυτό στα 24 χωριά της Εκκλησιαστικής Περιφέρειας Απολλωνιάδας.
