Ο Γερμανός Υπαρξιστής Φιλόσοφος Καρλ Γιάσπερς (1883-1969), στο υψίστης σημασίας Δοκίμιό του «Το Πρόβλημα της Γερμανικής Ευθύνης» (Εκδ. «Έρασμος», Μτφρ. Στεφ. Ροζάνης, Αθήνα 2016), πραγματεύεται διεξοδικά και θαρραλέα το ζήτημα της ευθύνης των Γερμανών κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στο παρόν Δοκίμιο είναι συγκεντρωμένες οι Διαλέξεις του Κ. Γιάσπερς, που πραγματοποίησε τον χειμώνα του 1945-46, σχετικά με την πνευματική κατάσταση της Γερμανίας τότε, και ειδικά στο πρόβλημα της ευθύνης. Στόχος του Γερμανού Φιλόσοφου είναι να αποκαλυφθεί η αλήθεια, γιαυτό και με τις διαλέξεις του, προσπαθεί να ωθήσει τους συμπατριώτες του να την αναζητήσουν μέσω της σαφήνειας και της ομοφωνίας.

Το νηφάλιο ύφος του Κ. Γιάσπερς, σε συνάρτηση με την ανθρωπιστική μεταφυσική του, στο συγκεκριμένο δοκίμιο, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «χωρίς εξαγνισμό ψυχής δεν υπάρχει πολιτική ελευθερία». Το ιστορικό αυτό κείμενο του Κ. Γιάσπερς γραμμένο πριν από 72 χρόνια, διατηρεί την ηθική ισχύ του ακόμη. Ο Γερμανός Φιλόσοφος ξεκινώντας από το ερώτημα της πολιτικής ευθύνης των Γερμανών, για τα εγκλήματα του Ναζισμού, επεκτείνεται σε μία δέσμη πολιτικών, ηθικών και μεταφυσικών ερωτημάτων που οφείλουν να διαπερνούν την συνείδηση όλων των ανθρώπων. Το δίδαγμα του Κ. Γιάσπερς είναι ότι, είμαστε ένοχοι επειδή συμβιώσαμε ή συμβιώνουμε με το κακό – επειδή δεν εναντιωθήκαμε μέχρι θανάτου στο κακό…

Δ. Ι. ΚΑΡΑΣΑΒΒΑΣ