«Καλούμαστε για μια ακόμη χρονιά, να συζητήσουμε και να ψηφίσουμε τον προϋπολογισμό, έναν προϋπολογισμό που δεν ανταποκρίνεται καθόλου στις ανάγκες αλλά και στις δυνατότητες μιας Περιφέρειας που, είναι μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό από πολλά Ευρωπαϊκά Κράτη, μερικά των οποίων διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο.
Επειδή είναι ο τελευταίος προϋπολογισμός που καταρτίζει και ψηφίζει αυτό το συμβούλιο, επιτρέψτε μου κάποιες γενικότερες σκέψεις.
Υπηρετούμε έναν θεσμό υποβαθμισμένο και αναξιόπιστο, αναντίστοιχο με τις πραγματικές ανάγκες και τις απαιτήσεις της κοινωνίας. Τα αίτια αυτής της κατάστασης είναι κατά το ένα μέρος εξωγενή και κατά το άλλο μέρος ενδογενή.
΄Εχουμε από την μια μεριά ένα κεντρικό Κράτος συγκεντρωτικό και φοβικό που κρατά την αυτοδιοίκηση καθηλωμένη, αρνούμενο να της παραχωρήσει ζωτικό χώρο, πόρους και αρμοδιότητες. Και από την άλλη μεριά μια αυτοδιοίκηση άνευρη και παραιτημένη που “συνήθισε” να κινείται στη μετριότητα και ίσως κάποιους να βόλεψαν αυτοί οι χαμηλοί ρυθμοί λειτουργίας.
Αναφερθήκαμε σε άλλη ευκαιρία στη δυσμενή θέση του θεσμού στη χώρα μας σε σύγκριση με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Να αναφέρουμε μόνο, ότι ο μέσος όρος του συνόλου των εσόδων στις χώρες της Ευρώπης είναι 16,5% του συνόλου των ΑΕΠ, ενώ στην Ελλάδα αντιστοιχούν έσοδα μόλις στο 3% του ΑΕΠ. Η σχέση εσόδων προς ΑΕΠ είναι ένας διεθνής δείκτης της συγκέντρωσης ή της αποκέντρωσης ενός Κράτους. Τα συμπεράσματα προφανή.
Αλλά αυτή είναι η μία όψη του προβλήματος, υπάρχει και η άλλη. Τι κάνουμε εμείς οι αυτοδιοικητικοί απέναντι σ΄ αυτή την πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί; Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος σπεύδουμε από την αρχή της εισηγητικής έκθεσης να δηλώσουμε ότι ο προϋπολογισμός καταρτίσθηκε “σύμφωνα με τις διατάξεις του παρατηρητηρίου”. Αυτή η παθητική στάση οδηγεί το θεσμό σε περιθωριοποίηση και υποταγή.
Τι θα ‘πρεπε να κάνουμε
- Πρώτα και κύρια να διεκδικήσουμε το ρόλο μας στην αναπτυξιακή διαδικασία, πόρους και αρμοδιότητες.
- Με παρουσία και παρεμβάσεις στους ευρωπαϊκούς θεσμούς να ζητήσουμε το αυτονόητο, την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
- Οι προϋπολογισμοί να έχουν έναν αναπτυξιακό στόχο. Πρέπει, κατά τη γνώμη μας, να συνοδεύονται από ένα σχέδιο δράσης που να δείχνει ανάγκες και προτεραιότητες.
- Να εντείνουμε τους ρυθμούς υλοποίησης των έργων της Περιφέρειας με τον συντονισμό και τον έλεγχο των υπηρεσιών. Έτσι θα αξιοποιούμε στο μέγιστο τους διαθέσιμους πόρους.
Μερικές Ειδικές παρατηρήσεις στον προϋπολογισμό.
- Τα μεγάλα ταμειακά υπόλοιπα, που φέτος αγγίζουν το ήμισυ του προϋπολογισμού, αποδεικνύουν την αδυναμία να αξιοποιηθούν ακόμη και αυτοί οι ισχνοί πόροι που είναι διαθέσιμοι. Και ας μη σπεύσουν κάποιοι να τα δικαιολογήσουν σαν αποτέλεσμα των μεγάλων εκπτώσεων στα έργα. Κύρια είναι αποτέλεσμα των αργών ρυθμών κατάρτισης των μελετών και των διακηρύξεων, της ανάθεσης και της εκτέλεσης των έργων, των συχνών ενστάσεων που προκύπτουν από την ασάφεια των όρων των διαγωνισμών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μελέτη του υπόλοιπου του κάθετου ΄Αξονα της Ημαθίας, του πολύπαθου αυτού έργου, που δεν εγκρίθηκε η συμβασιοποίησή του από το Ελεγκτικό Συνέδριο λόγω πλημμελούς τεκμηρίωσης.
- Προγραμματίζονται κυρίως μικρά έργα και λίγα μεσαία, συνήθως συντηρήσεις και λιγότερο νέα έργα. Λείπουν παρεμβάσεις και έργα με αναπτυξιακό χαρακτήρα, που είναι, θεσμικά, ο κύριος σκοπός της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης.
- Λίγες είναι οι επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα, που όλοι αναγνωρίζουμε την μεγάλη σημασία του για την οικονομική ανάπτυξη.
- Ελλιπής και μειούμενη εμφανίζεται η χρηματοδότηση του πολιτισμού. Μικρές και ευκαιριακές επιχορηγήσεις τοπικών πολιτιστικών εκδηλώσεων που όμως δεν συνιστούν επένδυση στον πολιτισμό.
- Αναγνωρίζουμε την προσπάθεια που γίνεται για τον τουρισμό και για το περιβάλλον, πλην όμως δεν έχουμε στα χέρια μας μετρήσιμα αποτελέσματα.
Γίνεται φανερό από όσα αναφέρθηκαν, ότι αυτόν τον προϋπολογισμό που προτείνει η Διοίκηση, που είναι ολοφάνερα ελλιπής, φτωχός και αντιαναπτυξιακός, αναντίστοιχος με τις ανάγκες και τις δυνατότητες της Περιφέρειας, που δεν περιλαμβάνει στο σκεπτικό του ούτε ίχνος ένστασης ή διεκδίκησης, εμείς δεν θα τον ψηφίσουμε».
