ΤΣΑΤΑΛΒΑΖ

 Φεύγοντας από το Γιασίγκετσίτ, επισκέφθηκα  το Τσατάλβαζ, το οποίο είναι ένα μικρό χωριό, που παλαιότερα εξαρτιόταν από το Γιασί Γκετσίτ. Στα Ελληνικά σημαίνει δικράνι. Η  εκκλησία του χωριού ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Κωνσταντίνο.

Πρόσφυγες από το Τσατάλβαζ συνάντησα στην Καβάσιλα  Ημαθίας.

Σήμερα δεν υπάρχουν Ελληνικά σπίτια  και οι λίγοι κάτοικοί του ασχολούνται με την παραγωγή φουντουκιών.

ΑΡΝΤΙΤΣΠΕΛΙΤ                               

Το επόμενο χωριό που συνάντησα, ήταν το Αρντίτσπελίτ ή αλλιώς Μεσόκεδρος.

Είναι ένα πάρα πολύ μικρό χωριό, το οποίο δεν παρουσιάζει τίποτε το αξιόλογο. Έχει λίγα σπίτια με μεγάλους φράκτες.

Ρώτησα κάποιους κατοίκους, αν υπάρχει κανένα Ελληνικό σπίτι και μου απάντησαν αρνητικά.

Ο Γιατρός Αρίσταρχος Τσαμασλίδης στο πόνημά του ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ  ΟΝΟΡΙΑΔΑΣ –ΒΙΘΥΝΙΑΣ (ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΡΑ ΣΟΥ ΑΝΤΑ ΠΑΖΑΡΙ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑΣ αναφέρει ότι στο Αρντίτσπελίτ πριν το 1922  υπήρχε σχολείο με ένα δάσκαλο και μια εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Κωνσταντίνο.

ΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΓΕΝΗΝΤΑΓ

Φεύγοντας από το μικρό αυτό χωριό, στους απέναντι λόφους  άρχισε να φαίνεται το Κάτω Γενήνταγ ή  Νέο Βουνό ή Ορτάκιοϊ, όπως συνηθίζουν να το αποκαλούν σήμερα.

Στη γύρω περιοχή δεσπόζει η μορφή του τεράστιου επιβλητικού τζαμιού του χωριού, ενώ τα σπίτια  του είναι διασκορπισμένα στους γύρω λόφους. Λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω είναι το Άνω Γενήνταγ. Τα χωριά  ήταν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο και είχαν διαφορετικό μουχτάρη. Το Κάτω Γενήνταγ είχε εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και το Άνω Γενήνταγ στον Άγιο Χαράλαμπο.

Οι κύριες ασχολίες των κατοίκων ήταν η γεωργία, η κτηνοτροφία και η υλοτομία. Πολλοί κάτοικοι του χωριού  ασχολούνταν με την κατασκευή ξύλινων εργαλείων οικιακής χρήσης όπως σκάφες, πινακωτές κ.α.

Και τα δύο χωριά είναι αραιοκατοικημένα και με δυσκολία τα διακρίνεις μέσα στις τεράστιες εκτάσεις φουντουκιών.

Από το Άνω Γενήνταγ κατάγονταν η μεγάλη οικογένεια των Κετογλιδαίων της Νέας Νικομήδειας και των Γεωργιαδαίων ή Κατσάντων της Λακκιάς Φλωρίνης.

Θυμάμαι πριν πολλά χρόνια στο χωριό μου τον παππού τον Πανάτα το Γεωργιάδη, 100 περίπου χρονών, με πόση νοσταλγία μου μιλούσε για το χωριό του, το Άνω Γενήντάγ.

«Γιώργο πούλιμ, εμείς στο σπίτι μας είχαμε  πολλά κατσίκια και χαϊβάνια. Σχολείο δεν πήγαινα, όπως άλλωστε και τα περισσότερα παιδιά,  διότι δεν το ήθελα και έτσι με μεγάλη χαρά  βοσκούσα το κοπάδι μας.

Τα σπίτια μας ήταν κτισμένα με το σύστημα μπάγ-νταντή, δηλαδή μεγάλα καδρόνια τα οποία τα γέμιζαν με πλιθιά και λάσπη ανακατωμένη με άχυρα. Η σκεπή των σπιτιών ήταν χάρτωμα, λεπτά σανίδια το ένα πάνω στο άλλο.

Για τα ψώνια μας πηγαίναμε τις περισσότερες φορές στο Ατάπαζαρ και ψωνίζαμε για όλο τον χειμώνα.

Είχαμε πολύ καλό  κλίμα. Πολύ δροσιά το καλοκαίρι, ενώ τον χειμώνα έπεφτε πολύ χιόνι,  το οποίο έκλεινε τους δρόμους και  δεν μπορούσαμε να κινηθούμε.

Πολλοί κάτοικοι του χωριού μας δούλευαν στο εργοστάσιο  ξυλείας του Κριμήτσου στο Γιασί Γκετσίτ και άλλοι στο ορυχείο του Κίραζλι».

Στο τέλος κάθε συνομιλίας μας ο παππούς Πανάτας με παρακαλούσε, όποτε θα πήγαινα  στην πατρίδα του, να τον έπαιρνα μαζί μου  και αν πέθαινε, ας τον έθαβα εκεί σε μία γωνιά.

Τόσο μεράκι είχε.

Μάλιστα σαν καπάρο για το ταξίδι μου έδωσε μία σκάφη ξύλινη, που την έφτιαξε ο ίδιος  στο Γενήνταγ και την έφερε στη Λακκιά το 1924.

Τη σκάφη αυτή τη φυλάσσω σαν κόρη οφθαλμού στο ιδιαίτερο μικρό μουσείο μου.

Δυστυχώς η επιθυμία του παππού δεν πραγματοποιήθηκε και έτσι πέθανε με το μαράζι ότι δεν ξαναντίκρυσε τα Άγια Χώματα της ιδιαίτερης πατρίδας του.

Εγκαταλείποντας το Γενήνταγ, πήρα έναν κατηφορικό δρόμο, στην αριστερή πλευρά του οποίου,  σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρχε ένα παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου. Πέρασα ένα μικρό γεφυράκι  και μετά από  λίγα λεπτά ξεπρόβαλλε μπροστά μου η Κουρούντερε.