Στην Ελλάδα, περίπου μία ή δύο στις εκατό γυναίκες πάσχουν από νευρογενή ανορεξία, αν και λόγω της μυστικοπάθειας και της ντροπής που συνδέεται με τις διαταραχές πρόσληψης τροφής, πολλά περιστατικά δεν αναφέρονται. Στις ΗΠΑ η ψυχογενής ανορεξία αποτελεί την 3η συχνότερη νόσο στις έφηβες. Κατατάσσεται στις πλέον επικίνδυνες για τη ζωή ψυχικές διαταραχές, έχοντας το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας. Παρόλα αυτά στην Ελλάδα οι επιδημιολογικές μελέτες που είναι απαραίτητες για να έχουμε αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία, δεν έχουν διεξαχθεί ακόμα, ειδικές μονάδες και δομές δεν υπάρχουν και κυρίως ιατροί και ασθενείς έχουν άγνοια.
H ψυχογενής ανορεξία, όπως και όλες οι διαταραχές πρόσληψης τροφής (ψυχογενής ανορεξία, ψυχογενής βουλιμία και ψυχαναγκαστική υπερφαγία) είναι ψυχογενής, ψυχολογική νόσος. Η ψυχογενής ανορεξία συγκεκριμένα είναι μια πολύ επικίνδυνη νόσος καθώς έχει το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας στον ψυχιατρικό διαγνωστικό κύκλο, έχει ποσοστό θνησιμότητας γύρω στο 15%. Έχουμε περισσότερους θανάτους δηλαδή από πάσχοντες από ψυχογενή ανορεξία σε σχέση με άλλες γνωστές ψυχιατρικές νόσους. Ακόμη κι από αυτούς που έχουν αυτοκτονικό ιδεασμό.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ασθενείς υποσιτίζονται, χάνουν βάρος σταδιακά και ακολούθως λόγω αφαγίας έχουν επιπλοκές τόσο σοβαρές που τελικά κινδυνεύουν να πεθάνουν όχι επειδή δεν τρώνε αλλά από τις επιπλοκές αυτού, όπως πχ από καρδιακά νοσήματα, χαμηλή πίεση, πτώση κάλιου, κ.λπ. Το κύριο χαρακτηριστικό της ψυχογενούς ανορεξίας είναι η χαμηλή πρόσληψη τροφής και η μανιώδης ενασχόληση με το σωματικό βάρος και την εικόνα του σώματος. Οι πάσχοντες ασχολούνται υπερβολικά με το τι τρώνε, με τη μέτρηση των θερμίδων και αποστρέφονται καθετί παχυντικό, κατά τη γνώμη τους.
Οι αιτίες είναι σε γενικές γραμμές πολυπαραγοντικές. Γνωρίζουμε, ότι στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει ένας συνδυασμός περίπλοκων βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων. Συχνότερα παρατηρούμε χαμηλή αυτοεκτίμηση, θλίψη ή θυμό, δυσκολίες στην έκφραση των συναισθημάτων, προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις ή στην οικογένεια, ιδιαίτερα τραυματικά γεγονότα όπως σεξουαλική κακοποίηση, ιστορικό χλευασμού λόγω σωματικού βάρους, μπούλινγκ, άρα θέματα διεκδικητικότητας, αίσθημα ανεπάρκειας ή έλλειψης ελέγχου στη ζωή. Επίσης σημαντικοί και καθοριστικοί παράγοντες είναι οι κοινωνικές πιέσεις που εξυμνούν το πρότυπο της ισχνότητας και προσδίδουν αξία στην απόκτηση του «τέλειου σώματος. Το δυτικό κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο περί του τι είναι όμορφο είναι αναμφισβήτητα καθοριστικό για την ανορεξία γι αυτό και εντοπίζεται κυρίως στα κορίτσια και κυρίως στην εφηβεία.Οι επιστήμονες βέβαια εξακολουθούν να ερευνούν και πιθανά παθολογικά ή βιολογικά ωστόσο, στην καθημερινή εμπειρία αυτά παρατηρούνται λιγότερο.
Τα πρώτα σημάδια τα συναντούμε από τη βικτωριανή εποχή, όταν οι γυναίκες έβαλαν κορσέδες. Κορυφώνεται όμως στον 20ο αιώνα με όλη την κοινωνικοοικονομική πίεση που δέχεται η γυναίκα ως σύμβολο. Οι απαιτήσεις για τη γυναίκα ως ερωμένη, ως σύζυγο, ως μητέρα, ως εργαζόμενη και κυρίως ως σύμβολο ομορφιάς στο δυτικό πολιτισμό είναι υψηλές αλλά και παράλογες. Το πρότυπο της ωραίας γυναίκας νοσεί. Στην Αμερική, περίπου 10 εκατομμύρια γυναίκες και 1 εκατομμύριο άνδρες δίνουν μάχη ζωής και θανάτου με διαταραχές πρόσληψης τροφής όπως η ανορεξία ή η βουλιμία.
Συχνότερα τα κορίτσια που πάσχουν από ανορεξία, είναι υποδείγματα καλών μαθητριών, καλών θυγατέρων, κ.λπ. Η τελειομανία είναι το κοινό χαρακτηριστικό στη σκέψη αυτών των κοριτσιών. Συνήθως οι ανορεξικές οικογένειες έχουν αυστηρά κριτήρια και υψηλές προσδοκίες, ενώ δεν μοιράζονται αισθήματα και συναισθήματα. Αντίθετα οι βουλιμικές οικογένειες δεν έχουν όρια.
Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής αποτελούν ένα δύσκολο θεραπευτικό εγχείρημα, τόσο λόγο της σοβαρότητας της νόσου, όσο και λόγο της άρνησης που συχνά συναντάται στους ασθενείς ως προς την αναγνώριση και παραδοχή της ύπαρξης προβλήματος.Υπομονή και δέσμευση τόσο από τη θεραπευτική ομάδα, όσο και από τη θεραπευόμενη και την οικογένεια της είναι σημαντικά, διότι τα αποτελέσματα θα έρθουν μετά από μερικούς μήνες και όχι αμέσως. Οι περισσότεροι ασθενείς θα χρειαστούν να ακολουθήσουν ψυχοθεραπεία. Η μορφή που θα πάρει η θεραπεία αυτή, προσαρμόζεται πάντα στις ανάγκες του ατόμου και προσφέρεται από έμπειρο και ειδικευμένο θεραπευτή. Η θεραπεία οικογένειας (Συστεμική Ψυχοθεραπεία) και η ψυχοθεραπεία, που στηρίζεται σε γνωσιακές και συμπεριφερολογικές αρχές (Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία) είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές. Ορισμένοι ασθενείς θα χρειαστούν φαρμακευτική αγωγή, με στόχο να αντιμετωπιστούν πιθανόν συνυπάρχουσες καταστάσεις, όπως κατάθλιψη ή άγχος. Η συμβολή του διατροφολόγου είναι επίσης σημαντική. Σε κάποιες πριπτώσεις και όταν ιδιαίτερα ο δείκτης μάζας σώματος είναι από μια συγκερκιμένη μέτρηση και κάτω είτε σε περιπτώσεις, στις οποίες κινδυνεύει άμεσα η υγεία του ατόμου συνιστάται εισαγωγή σε νοσοκομείο. Η αντιμετώπιση της ψυχογενούς ανορεξίας είναι δύσκολη, απαιτεί προσέγγιση του προβλήματος από πολλούς ειδικούς και συνίσταται σε τακτικό ιατρικό έλεγχο, εφαρμογή προγράμματος σίτισης και σε ψυχολογική θεραπεία του ασθενούς και της οικογένειας.
