Η στήλη αυτή έχει ως σκοπό της να διατηρήσει και να επαναφέρει στη μνήμη μας όλα αυτά, που τόσα χρόνια μας έχουν διηγηθεί οι πρόγονοί μας γύρω από τη ζωή, τα ήθη και έθιμά τους, τα διάφορα ιστορικά γεγονότα της εποχής και τέλος τη μαρτυρική έξοδο από τις εστίες τους. Είναι ένα ύστατο χαίρε, καθώς και μια τιμητική αναφορά σε μια πολύπαθη γενιά, η οποία πλέον έχει εκλείψει και εμείς, που αποτελούμε τη συνέχειά της, έχουμε καθήκον να μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενεές την τραγική ιστορία της.
Ο πατέρας μου Γιάννης Σιδηρόπουλος γεννήθηκε στο χωριό Γκιουλαπέρτ, κοντά στις πόλεις Ασταχάν και Κάρς, της ευρύτερης περιοχής του Καυκάσου. Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1749 μέτρων και απέχει 13 χιλιόμετρα από το Ασταχάν.
Η σημερινή του ονομασία είναι Τσαμλίτσατάκ.
Το χωριό ιδρύθηκε το 1830. Λέγεται ότι οι κάτοικοι του Γκιουλαπέρτ εγκαταστάθηκαν εκεί, προερχόμενοι από τις περιοχές της Αργυρούπολης, Θέμπεδας, Κιαλιαχμπούρ και Ματσούκας.
Η εκκλησία ήταν αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα και τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Είχε εξατάξιο δημοτικό σχολείο, στο οποίο δίδαξαν εξαίρετοι δάσκαλοι, όπως οι Κωνσταντινίδης Γρηγόρης, ο Σπυρίδων Ιωαννίδης και η Μαρία Καζαντζίδου.
Οι κάτοικοι του Γκιουλαπέρτ ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ο πατέρας μου, ο Γιάννης Σιδηρόπουλος, αναζητώντας νέες συνθήκες εργασίας, πήγε στη γειτονική Γεωργία, όπου έκανε διάφορες εργολαβικές εργασίες, συμμετέχοντας στην κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής, που θα ένωνε το Κάρς με την Τιφλίδα.
Εν τω μεταξύ, στην περιοχή μαίνονταν οι Ρωσοτουρκικοί πόλεμοι. Ένα άλλο συνταρακτικό γεγονός την εποχή εκείνη, ήταν η νίκη των μπολσεβίκων ενάντια του τσάρου και δυστυχώς για τους Έλληνες της περιοχής του Κάρς, του Ασταχάν, και γενικά του Καυκάσου, οι μπολσεβίκοι Ρώσοι παραχώρησαν με τη συνθήκη του Μπρέστ Λιτόφσκο, την περιοχή αυτή στην Τουρκία, με αποτέλεσμα, για να αποφύγουν τους διωγμούς των Τούρκων, αναγκάσθηκαν να καταφύγουν στη Γεωργία.
Οι γονείς μου εγκαταστάθηκαν στο Βατούμ. Την εποχή εκείνη βρίσκονταν στην πόλη ο γνωστός συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης, σαν απεσταλμένος της Ελληνικής κυβέρνησης, ο οποίος, βλέποντας τη δύσκολη θέση που είχαν περιέλθει οι Έλληνες του Καυκάσου, ζήτησε να στείλουν πλοία, για να τους μεταφέρουν στην Ελλάδα.
Έτσι, το 1919, με Ελληνικό πλοίο, οι γονείς μου ήρθαν στην Ελλάδα, με πρώτο σταθμό την υποδοχή προσφύγων της Καλαμαριάς. Εκεί αναγκάσθηκαν να περάσουν από κλίβανο, για να διαπιστωθεί ότι δεν πάσχουν από εξανθηματικό τύφο, ο οποίος τότε βρίσκονταν σε έξαρση, σκοτώνοντας πολλούς ανθρώπους. Αναφέρεται ότι τα θύματα της ασθένειας αυτής ανήλθαν σε 20.000 χιλιάδες.
Οι κάτοικοι του Γκιουλαπέρτ εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, στη Μεταμόρφωση Κιλκίς, όπου το 1930 έχτισαν την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος και έδωσαν στο χωριό το όνομά της, εις ανάμνηση του παλιού τους χωριού. To παλιό όνομα του χωριού ήταν Τσιδεμλί.
Άλλες οικογένειες εγκαταστάθηκαν στον Άγιο Γεώργιο και στον Κοπανό Βέροιας, στη Νέα Ζωή Γιανιτσών και στο Φίλυρο Θεσσαλονίκης.
Στη Μεταμόρφωση κατέφυγε και η οικογένεια του πατέρα μου, ενώ πολλοί συγγενείς μας εγκαταστάθηκαν στο χωριό Άγιος Γεώργιος της Βέροιας, όπου όμως, λόγω του βάλτου που υπήρχε εκεί, κινδύνευαν από την ελονοσία.
Έστειλαν μηνύματα στον πατέρα μου, για να παραμείνει στη Μεταμόρφωση, που το κλίμα ήταν διαφορετικό.
--Γλυτώσαμε από τον τύφο και θα πεθάνουμε από την ελονοσία? Θα καθίσουμε εδώ στη Μεταμόρφωση, έλεγε συνεχώς ο πατέρας μου.
Κάθισαν εκεί αρκετά χρόνια, γεμάτα φτώχεια και πολλές στερήσεις ασχολούμενοι με τη γεωργία.
Δυστυχώς όμως στη Μεταμόρφωση υπήρχαν πολλοί νοσταλγοί του κομμουνισμού, που προσπαθούσαν να προσηλυτίσουν τους κατοίκους της περιοχής, γεγονός που δεν άρεσε στον πατέρα μου.
---Από κομμουνισμό φύγαμε σε κομμουνισμό θα ξαναπάμε?
Το 1930, ακολουθώντας κάποιους άλλους συγγενείς μας, ξεσηκώθηκαν ξανά και ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στη Βέροια.
Ο Γιάννης Σιδηρόπουλος έδωσε και στη Βέροια σκληρούς αγώνες επιβίωσης, έκανε άξια παιδιά, τα οποία σπούδασαν και έγιναν λαμπροί επιστήμονες της όμορφης αυτής προσφυγομάνας πόλης.
Σιδηρόπουλος Ορέστης
Βέροια
