Η γιαγιά Συρμαλού ήταν 97 ετών και ζούσε με τη νύφη της Ευρυδίκη στο Άνω Ζερβοχώρι Ναούσης.
Μία κάτασπρη, αδύνατη, συμπαθέστατη γριούλα, από αυτές που μόλις τις γνωρίσεις σου δημιουργούν συναισθήματα συμπάθειας και αγάπης.
Ήταν κατάκοιτη στο κρεβάτι, αλλά μόλις κατάλαβε για ποιο πράγμα την ήθελα, πήρε δύναμη και άρχισε να απαντά στις ερωτήσεις μου.
« Γεννήθηκα στο χωριό Ιντζέσου της περιοχής Τοκάτης. Οι γονείς μου, Σημέλα και Παύλος Τσεχελίδης, ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Είχαμε πολλά ζώα τα οποία αρμέγαμε, κάναμε γιαούρτι και τυρί που τα πουλούσε ο πατέρας μου στην Τοκάτη. Σχολείο δεν πήγα καθόλου διότι ήμουν πολύ μικρή. Όταν ήρθε η σειρά μου να πάω στο σχολείο άρχισαν οι φασαρίες με τους Τούρκους και αναγκαστήκαμε να καταφύγουμε στο πιο κοντινό βουνό που το έλεγαν Τόψαμουν.
Εκεί ο πατέρας μου, μαζί με πολλούς άλλους χωριανούς, έκανε αντάρτικο εναντίον των Τούρκων οι οποίοι τους κυνηγούσαν να τους εξοντώσουν.
Εμείς ήμασταν μικρά παιδιά, δεν καταλαβαίναμε τον πόλεμο και εκεί πάνω στο βουνό μαζεύαμε φουντούκια και πολλά άλλα φρούτα για να ξεγελάσουμε την πείνα μας. Όταν αγρίεψαν περισσότερο τα πράγματα ο πατέρας μου μας έστειλε κάτω στο χωριό διότι στο βουνό δεν ήμασταν πλέον ασφαλείς.
Μια μέρα ήρθαν Τούρκοι στο χωριό και μας διέταξαν να τους ακολουθήσουμε.
Η καημένη η μάνα μου πήρε εμένα που ήμουν εφτά χρονών και τις άλλες δυο αδελφές μου που ήταν τεσσάρων ετών και δυο μηνών. Περπατούσαμε όλη την ημέρα από χωριό σε χωριό και δεν ξέραμε που μας οδηγούσαν.
Θυμάμαι που μας πήγαν στη Σεβάστεια στο Πατμάν μπασί, ένα Τσερκέζικο χωριό, και στο Νίξαρι. Εκεί μας έβαλαν σε ένα μαντρί για να ξαποστάσουμε. Πολλοί πέθαναν από την εξάντληση και τους βάλαμε στο διπλανό δωμάτιο.
Εκεί η μάναμ κατάφερε να ανοίξει ένα παράθυρο, έβγαλε πρώτα εμένα και ύστερα την αδελφή μου και το σκάσαμε. Δυστυχώς όμως, δεν μπορούσαμε να πάρουμε την μόλις 2 μηνών αδελφή μου την Μαγδαληνή και την εγκαταλείψαμε μέσα στους πεθαμένους».
Εκείνη την στιγμή η γιαγιά Συρμαλού ξέσπασε σε λυγμούς και δεν μπορούσαμε να την συνεφέρουμε.
«Αχ που να βρίσκεται τώρα η καημένη η αδελφή μου? Τι απέγινε άραγε?»
Στεναχωρήθηκα πάρα πολύ βλέποντας τη γριούλα να ξεσπά σε κλάματα. Ήρθαν στη μνήμη της μετά από ενενήντα χρόνια τα φρικτά γεγονότα της εποχής εκείνης και δεν άντεξε. Δάκρυσα και εγώ κοτζάμ άνδρας. Μέσα από τη συνταρακτική αφήγησή της έζησα και εγώ τη φρίκη του Μικρασιατικού δράματος.
« Μετά από αρκετή περιπλάνηση φθάσαμε στο χωριό μας όπου συναντήσαμε τον πατέρα μου.
Με την ανταλλαγή του 1924 ήρθαμε στην Ελλάδα, στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Θεσσαλονίκης και από εκεί στην Επισκοπή Ναούσης. Οι δυσκολίες στην καινούργια πατρίδα μας ήταν πολλές. Κανείς δεν μας ήθελε και αγωνιστήκαμε σκληρά για να επιβιώσουμε. Παντρεύτηκα τον Αλιτζανίδη Γιάννη και εγκαταστάθηκα στο Ζερβοχώρι.
Όταν πέθανε ο Γιάννης, μετά από πολλά χρόνια παντρεύτηκα τον Ουζουνίδη Θεόφιλο αλλά και πάλι έμεινα χήρα.
Σήμερα μένω με τη νύφη μου την Ευρυδίκη διότι πέθαναν και όλα τα παιδιά που απέκτησα.
Ο θεός να την έχει καλά. Με περιποιείται και με προσέχει για να μη μου λείψει τίποτε».
Πράγματι, η κυρά Ευρυδίκη δεν άφηνε από τα μάτια της τη γιαγιά και μπράβο της αξίζουν συγχαρητήρια, διότι τέτοιες γιαγιάδες σαν τη γιαγιά την Συρμαλού που τράβηξαν τόσα πολλά στη διάρκεια της ζωής τους, αξίζουν αγάπη και στοργή.
Φίλησα το χέρι της γιαγιάς, της χάρισα μια εικόνα, πήρα την ευλογία της και έφυγα βαθιά συγκινημένος.
