Ναι στην αιολική ενέργεια για την προστασία της φύσης. Όχι στη βιομηχανική εγκατάσταση του τεράστιου αιολικού πάρκου στο Βέρμιο. Αυτό είναι το μήνυμα που απευθύνει η κίνηση Πολιτών «ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΕΡΜΙΟ» προς την τοπική κοινωνία, την οποία και προσπαθεί να αφυπνίσει για τις αρνητικές επιπτώσεις που θα δημιουργηθούν στον ορεινό όγκο. Ζητώντας συγχρόνως να σταματήσουν οι εργασίες εγκατάστασης και να ξεκινήσει ένας διάλογος, για το εάν πρέπει να γίνει το συγκεκριμένο έργο. Για το εξόχως αυτό ενδιαφέρον ζήτημα που προκύπτει, η Κίνηση Πολιτών «ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΕΡΜΙΟ» έδωσε συνέντευξη τύπου στα τοπικά ΜΜΕ, την Πέμπτη το απόγευμα, στο Ζαχαροπλαστείο ΣΕΡΕΜΕΤΑ, στην οποία επισημάνθηκε και τονίστηκε εκ μέρους της από το Θόδωρο Σαραφίδη, σ’ ό,τι αφορά στα χαρακτηριστικά της εγκατάστασης του Αιολικού βιομηχανικού πάρκου στο ΒΕΡΜΙΟ :
«Σύμφωνα με την ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΥΠ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ της 9 Ιανουαρίου 2014, στο Βέρμιο θα εγκατασταθούν 7 αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 465 MW, 155 α/γ ισχύος 3ΜW. Από την έρευνα μας στη βάση δεδομένων της ΡΑΕ, διαπιστώσαμε πως ίσως ήδη έχουμε μία πρώτη παράβαση της απόφασης, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία τους, έχουν δοθεί άδειες για 365 α/γ, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να φτάσουν τις 635
Το έργο που αφορά στην κατασκευή και λειτουργία του αιολικού πάρκου, αποτελείται από:
• τη συντήρηση – βελτίωσης υφιστάμενης οδοποιίας, μήκους 33.653 μ. περίπου, για
τις ανάγκες πρόσβασης στη θέση των αιολικών πάρκων,
• τη συντήρηση – βελτίωση υφιστάμενης εσωτερικής οδοποιίας, μήκους 44.225 μ.
περίπου, και διάνοιξης νέας εσωτερικής οδοποιίας εντός των πολυγώνων των
αιολικών πάρκων μήκους 94.258 μ. Περίπου.
Δηλαδή το συνολικό μήκος της οδοποιίας φτάνει τα 172.136 μ
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτουν στην ιστοσελίδα τους η Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία Μηχανικών Οικολόγοι Μηχανικοί – Συνεργαζόμενοι, το έργο θα φτάσει τελικά τα 695 MW, ενώ μία μόνο εταιρεία πρόκειται να ρίξει 160.000 τόνους μπετόν.
Πρώτη λοιπόν συνέπεια της βιομηχανικής εγκατάστασης είναι η αλλαγή στη φυσιογνωμία του ορεινού όγκου του βουνού, η καταστροφή του εδάφους, από τους δρόμους, τα καλώδια και τους ενεργειακούς πύργους και σταθμούς που θα κατασκευαστούν.
Αυτή ίσως είναι μάλιστα η λιγότερο καταστρεπτική, όσον αφορά το οικοσύστημα του Βερμίου.
Από την έρευνά μας ανακαλύψαμε πως υπάρχουν κι άλλες πλευρές οικολογικής καταστροφής.
1) Το σύνδρομο της τουρμπίνας. Tο σύνολο των συμπτωμάτων που παρατηρούνται σε ανθρώπινα και μη ανθρώπινα ζώα που ζουν σε απόσταση μέχρι και 2 χιλιόμετρα περίπου από τα πάρκα και προκαλείται από τον υπόηχο και θόρυβο των α/γ. Τα συμπτώματα είναι για τον άνθρωπο βουητό και πόνος στα αυτιά, ταχυκαρδίες, ημικρανίες, απώλεια ύπνου, βέρτικο, δυσλειτουργίες των εσωτερικών οργάνων, απώλεια συγκέντρωσης, θυμός και κούραση. Για τα ζώα οι επιστήμονες σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν παρατηρήσει αποβολές εμβρύων, τερατογεννήσεις, νευρικές διαταραχές κ.α. Παραδείγματα: Το 2014 ο ιδιοκτήτης μίας φάρμας με μινκ στη Δανία παρατήρησε 1600 αποβολές εμβρύων, ενώ πολλά από τα ζώα της φάρμας γεννιόταν με δυσλειτουργίες, γεγονός που απέδωσε στην εγκατάσταση τεσσάρων ανεμογεννητριών δίπλα στη φάρμα. Σε μία μεταπτυχιακή έρευνα με τον τίτλο “Acquired flexural deformity of the distal interphalangic joint in foals” στην Κτηνιατρική Σχολή του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Λισαβόνας αναφέρεται πως τα άλογα όπως και οι άνθρωποι επηρεάζονται από την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών. Παρόμοια συμπεράσματα αναδύονται από μία σειρά παρατηρήσεις κι έρευνες για τις επιπτώσεις των δονήσεων και των υπόηχων σε δελφίνια, ψάρια, οικόσιτα και άγρια ζώα. Η βιβλιογραφία διαρκώς εμπλουτίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο.
2) Σε πολλές περιπτώσεις εγκατάστασης αιολικών πάρκων έχει παρατηρηθεί η σταδιακή εξαφάνιση ειδών, λόγω του θορύβου και των δονήσεων που παράγουν οι α/γ – όπως για παράδειγμα παρατηρήθηκε η εξαφάνιση του γαιοσκώληκα από περιοχές και η μετέπειτα εξαφάνιση πτηνών που τρέφονταν από αυτόν. Στο Βέρμιο που είναι χαρακτηρισμένη περιοχή ΝΑTURA συναντάμε πάνω από 80 είδη αυτοφυών φυτών, 20 βότανα, και τρία σπάνια φυτά: τα Fritillaria montana, Iris reichenbachii και Ramonda nathaliae. Το τελευταίο μάλιστα αποτελεί κατάλοιπο από την εποχή των παγετώνων. Στην περιοχή του Βέρμιου ζουν 128 είδη πουλιών (πέρδικες, φάσες, κίσσες, τρυγόνια, συκοφάβοι, κοτσύφια, τσίχλες, μελισσοφάγοι, αετοί, γεράκια, αηδόνια, τσαλαπετεινοί, δρυοκολάπτες, αγριοπερίστερα, ορτύκια, μπεκάτσες, κούκοι, μπούφοι, δεκαχτούρες, κουκουβάγιες, σαΐνια κ.α). Τρία είδη πουλιών που έχουν παρατηρηθεί στο Βέρμιο απειλούνται με εξαφάνιση (το ευρωπαϊκό τρυγόνι, ο βασιλαετός και ο αργυροπελεκάνος) και άλλα τέσσερα είναι προστατευόμενα (χαλκοκορούνα, φιδαετός, πύρουλας και κοκοθραύστης). Επίσης στο βουνό κατοικούν λαγοί, αγριόχοιροι, ζαρκάδια, αλεπούδες, λύκοι, ασβοί, κουνάβια, αγριόγατες, νυχτερίδες, σκίουροι, νυφίτσες κλπ. Το βουνό θεωρείται πέρασμα ατόμων καφετιάς αρκούδας. Όπως είναι γνωστό οι λύκοι και οι αρκούδες και η αγριόγατα είναι υπό απειλή στη ελλαδική χώρα. Τέλος τρία είδη νυχτερίδας και τρία είδη αμφίβιων του Βερμίου είναι υπό απειλή. (Περισσότερα στοιχεία στο μπλογκ της συνέλευσης)
3) Αρκετές έρευνες στον κόσμο αποδεικνύουν πως οι ανεμογεννήτριες είναι υπεύθυνες για το θάνατο εκατομμυρίων πουλιών το χρόνο. Σε μία πεντάμηνη έρευνα που διεξήχθη το 2006 στο αιολικό πάρκο της περιοχής του Tug Hill Plateau στο Lewis Country, N.Y. κατέληξαν στο συμπέρασμα πως περίπου 2200 με 4094 πουλιά και νυχτερίδες σκοτώνονται από τις 120 εγκατεστημένες ανεμογεννήτριες. Με πρόχειρους υπολογισμούς αντιστοιχούν σε κάθε ανεμογεννήτρια περίπου 23 πουλιά και 59 νυχτερίδες το χρόνο. Το αμερικάνικο παρατηρητήριο πουλιών εκτίμησε πως μόνο στην Αμερική κάθε χρόνο μέχρι το 2030 θα σκοτώνονται περίπου 1 εκατομμύρια πουλιά από τις ανεμογεννήτριες.
4) Για να κατασκευαστεί κάθε ανεμογεννήτρια 1 MW χρειάζεται ατσάλι και περισσότερο από 220 τόνοι άνθρακα, ενώ μέρη των μαγνητών της αποτελούνται από ισχυρά τοξικά υλικά όπως το νεοδύμιο. Επομένως πέρα από το γεγονός της συμβολής της κατασκευής των α/γ στην καταστροφή του περιβάλλοντος υπάρχει και ζήτημα με την ανακύκλωση και μεταφορά των υλικών των α/γ μετά το τέλος της λειτουργία τους.
5) Μία έμμεση συνέπεια έχει να κάνει με την ίδια την βιομηχανική παραγωγή αιολικής ενέργειας που είναι κυμαινόμενη λόγω της αστάθειας του ανέμου που πνέει σε μία περιοχή. Για το λόγο αυτό κάθε βιομηχανική εγκατάσταση απαιτεί να είναι κοντά σε ατμοηλεκτρικά ή υδροηλεκτρικά εργοστάσια που διασφαλίζουν την σταθερότητα του δικτύου. Άρα τα αιολικά πάρκα αυτού του μεγέθους χρειάζονται 100% υποστήριξη από τις παραδοσιακές τεχνολογίες παραγωγής ενέργειαις. Έτσι, ακόμη και η Δανία που έφτασε να παράγει και το 140% της ενέργειας της από άνεμο σε μία ημέρα, αναγκάζεται συγχρόνως να υποστηρίζει το δίκτυο της με εισαγωγές και εξαγωγές ενέργειας, προς και από, τη Νορβηγία, τη Σουηδία και τη Γερμανία. Ή τον Ιανουάριο του 2017 η Γερμανία κόντεψε να πάθει μπλάκ άουτ λόγω της αλλαγής του μίγματος παραγωγής ενέργειας, και της εισαγωγής σε μεγάλες ποσότητες του ανέμου στο δίκτυο της σύμφωνα με το συνδικάτο ενέργειας και χημείας IG Bergbau Chemie Energie».
Όσο για το τι επιζητεί να κάνει η κίνηση πολιτών «ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΕΡΜΙΟ», ο ίδιος σημειώνει: «Αυτό που άμεσα πρέπει να γίνει είναι να σταματήσει το έργο και αμέσως μετά να ξεκινήσει μία σε βάθος μελέτη των πιθανών επιπτώσεών του στο οικοσύστημα του Βερμίου και ένας καλόπιστος διάλογος μεταξύ πολιτών, οικολογικών κινημάτων, μηχανικών, γιατρών, και δημαρχιών. Πρέπει να τοποθετηθούν όλοι οι φορείς και οι θεσμοί της κοινωνίας, τόσο των επαγγελματιών και των επιστημόνων, όσο και της κοινωνίας των πολιτών, κόμματα, βουλευτές, δημοτικές παρατάξεις, συνελεύσεις πολιτών και λοιπά αναλαμβάνοντας τις ευθύνες τους.
Στη συνέχεια είναι απαραίτητο να σχεδιαστεί και να υιοθετηθεί μία πολιτική, που να κατευθύνεται στην προοπτική της συμπληρωματικής και όχι ανταγωνιστικής συνύπαρξης ανθρώπων και φύσης, γύρω και από το ζήτημα του βουνού. Να συμφωνήσουμε στην ανάγκη αποδέσμευσης από την ενέργεια του άνθρακα, αλλά αυτή την αποδέσμευση να τη στηρίξουμε σε έναν ορθολογικό και ωφέλιμο για τον τόπο μας, τους ανθρώπους και το περιβάλλον, σχεδιασμό. Χρειάζεται να δράσουμε από κοινού για την κοινωνική και οικολογική ισορροπία, πέρα από τις ιδεοληψίες και τα όποια οικονομικά ή και πολιτικά συμφέροντα μας. Να συμφωνήσουμε αρχικά στην εγκατάσταση και α/γ στο βουνό μας, αλλά σε έναν αριθμό που δεν θα καταστρέφει τις οικοκοινότητές μας. Αν και κατά τη γνώμη μας η καλύτερη παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ γίνεται με μικρής ισχύος εγκαταστάσεις, που συνδέονται άμεσα με νοικοκυριά και παραγωγικές μονάδες και δεν καταλήγει στο ιεραρχικό συγκεντρωτικό δίκτυο ενεργειακών μονοπωλίων, όπως η ΔΕΗ. Ο κοινοτικός και πολιτικός σχεδιασμός της ενέργειας και η εγκατάσταση και των ΑΠΕ πρέπει να βλέπει μπροστά στο μέλλον των παιδιών μας, και των παιδιών των παιδιών μας.
Για εμάς ως Συνέλευση πολιτών αυτό το μέλλον συνδέεται με τον ολοένα μεγαλύτερο εκδημοκρατισμό της κοινωνίας, της πολιτικής, της επιστήμης και της τεχνολογίας. Συνδέεται με την αποκέντρωση τόσο της πολιτικής, όσο και της παραγωγής. Τη δημιουργία αυτόνομων δικτύων κοινοτήτων, που θα αντικαταστήσουν μία οικονομία, που στοχεύει στην παραγωγή για την παραγωγή και την κατανάλωση, στη μεγέθυνσή τους και επομένως στην ολοένα μεγαλύτερη ανάγκη για ενέργεια από άνθρακα. Αυτό όμως είναι ένα έργο, που οι πολίτες οφείλουν να αναλάβουν με την ενεργό συμμετοχή τους και να μην το αφήσουν ξανά στα χέρια λίγων κι εκλεκτών. Μόνο έτσι μπορούμε να τους σταματήσουμε. Μόνο έτσι μπορούμε να βρούμε την ισορροπία, που στο κέντρο της έχει τον άνθρωπο και τη φύση, τη συνύπαρξη και την πρόοδο».
Παύλος Χρ. Τουτουντζίδης
