Ήταν μια ζεστή μέρα στο βόρειο Λονδίνο. Μέρες ειρήνης, αγάπης, μουσικής και εξέγερσης της νεολαίας. Οι τέσσερις Beatles συγκεντρώθηκαν στα EMI Studios στην Abbey Road το πρωί της Παρασκευής 8 Αυγούστου 1969 για μία από τις πιο διάσημες φωτογραφίες της καριέρας τους. Σε μια εβδομάδα , άλλωστε, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού θα άρχιζε το φεστιβάλ του Γούντστοκ...

Ο Iain Macmillan ήταν ένας freelance φωτογράφος και φίλος του John Lennon και της Yoko Ono. Χρησιμοποίησε μια κάμερα Hasselblad με φακό ευρείας γωνίας 50mm, άνοιγμα f22, σε 1/500 δευτερόλεπτα.
Ήταν ο τυχερός που τράβηξε την εικονική φωτογραφία που θα κοσμούσε το εξώφυλλο του ομώνυμου δίσκου τους ήταν ο Iain Macmillan. Ελάχιστοι όμως τότε υποψιάζονταν ότι θα γίνονταν μια από τις πιο αναγνωρίσιμες στην ιστορία της ποπ-ροκ μουσικής. «Abbey Road» , ένα εξώφυλλο δίσκου στη μεγάλη , παλιά , υπέροχη , χάρτινη βερσιόν του βινυλίου, που σκορπίζει ρίγη συγκίνησης.
Πριν από τη φωτογράφηση, ο Paul McCartney σχεδίασε τις ιδέες του για αυτήν ενώ ο Macmillan πρόσθεσε μια πιο λεπτομερή περιγραφή.
Καθώς η ομάδα περίμενε έξω από το στούντιο για να αρχίσουν τις «βόλτες» στη διάβαση της «ζέβρας» που διασχίζει το δρόμο ακριβώς απέναντι από τα στούντιο, η Linda McCartney πήρε μια σειρά επιπλέον φωτογραφιών. Ένας αστυνομικός κρατούσε την κίνηση την ώρα που ο Macmillan, από μια σκάλα που βρισκόταν στη μέση του δρόμου, τράβηξε έξι φωτογραφίες.

Για να γίνει αυτό, οι Beatles διέσχισαν το δρόμο αρκετές φορές. Σε τέσσερις από τις έξι φωτογραφίες ο McCartney περπατά ξυπόλητος, ενώ στις άλλες δύο φορούσε σανδάλια.

Λίγο μετά τη λήξη της φωτογράφησης, ο McCartney μελέτησε τα αρνητικά και επέλεξε την πέμπτη της σειράς για το εξώφυλο του άλμπουμ. Ήταν η μόνη όπου και οι τέσσερις Beatles περπατούσαν συγχρονισμένα!
Ο φωτογράφος που τράβηξε επίσης και μια φωτογραφία της πινακίδας του δρόμου για το πίσω μέρος του εξωφύλλου, εξυπηρέτησε ταυτόχρονα, όπως πιστεύεται, την επιθυμία των Beatles για να τους δει ο κόσμος να περπατούν απομακρυσμένοι από τα στούντιο όπου είχαν περάσει τόσο πολύ χρόνο τα τελευταία επτά χρόνια. .
Εκείνες τις μέρες είχε κυκλοφορήσει μια εξωφρενική φήμη πως ο Πολ Μακάρτνεϊ είχε πεθάνει και πως για τη φωτογραφία χρησιμοποιήθηκε ένας σωσίας του!!!
Έλεγαν μάλιστα ότι ο Πολ ήταν ο μόνος που περπάτησε ξυπόλητος και ότι ο Λένον φορούσε κατάλευκο κουστούμι, ενώ ο Ρινγκο κατάμαυρο ως ένδειξη , σύμφωνα με κουλτούρες άλλων λαών, του πένθους.
Ο Πολ πολλά χρόνια αργότερα έδωσε μια πιο απλη και πεζή εξήγηση: «Είχε πολλή ζέστη εκείνη την ημέρα και κάποια στιγμή έβγαλα τα σανδάλια μου».
Η εικονική φωτογραφία του εξωφύλλου με τους McCartney, Lennon, Harrison και Ringo Starr να διασχίζουν την πασίγνωστη Abbey Road στο βορειοδυτικό Λονδίνο, έχει φέρει εδώ και πέντε δεκαετίες στην περιοχή εκατοντάδες εκατομμύρια επισκέπτες. Όλοι θέλουν να περπατήσουν στα χνάρια των Beatles και να «αναδημιουργήσουν» τη φωτογραφία . Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο και Χειμώνα το πλήθος είναι εκεί. Μεταξύ τους και διάσημοι όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ, οι U2 , ακόμα και ο ίδιος ο Πολ!
Τώρα μάλιστα χάρη στο website των Abbey Road Studios υπάρχει κάμερα με live streaming.

Τη φωτογραφία αυτή εδώ και δεκαετίες την βρίσκουμε σε μπλουζάκια, φλυτζάνια, εξώφυλλα βιβλίων και τετραδίων, μπρελόκ, ενθύμια, μυριάδες σέλφι και βίντεο κλιπ, ενώ κάθε χρόνο στις 8 Αυγούστου γίνεται επετειακή συγκέντρωση των οπαδών των Beatles.
Ο Σκωτσέζος στην καταγωγή MacMillan που πέθανε σε ηλικία 67 ετών το 2006 από καρκίνο των πνευμόνων υπήρξε πάντα σεμνός για τις φωτογραφικές του επιτυχίες και έμεινε πιστός φίλος του Paul και της Linda McCartney η οποία επίσης έφυγε νωρίς, το 1998. Φωτογράφησε ποπ σταρ, ηθοποιούς, συγγραφείς και εικαστικούς , αλλά η κορυφαία του στιγμή θεωρείται η φωτογραφία του εξωφύλλου του Abbey Road


Από το 2010 η περίφημη zebra-crossing της Abbey Road έχει χαρακτηριστεί τόπος εθνικής κληρονομιάς. Ο τότε Υπουργός Τουρισμού και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, John Penrose, ανέθεσε τώρα την καταχώρισή της στην κατάταξη του βαθμού ΙΙ για να το προστατεύσει για τις μελλοντικές γενιές, λέγοντας: "Αυτή η διασταύρωση «ζέβρας» στο Λονδίνο δεν είναι κάστρο ή καθεδρικός ναός, αλλά χάρη στους Beatles και μια 10λεπτη φωτογράφηση το 1969, έχει πλέον μια εξίσου ισχυρή αξίωση όπως και κάθε άλλο , για να θεωρείται μέρος της κληρονομιάς μας. "
*Επίσης τα Abbey Road studios όπου τα «σκαθάρια» ηχογράφησαν το ομώνυμο άλμπουμ έχουν πια χαρακτηριστεί ως «προστατευόμενα».

Ο μυστηριώδης άντρας

Στο βάθος της φωτογραφίας του εξωφύλλου, δίπλα σε ένα όχημα της αστυνομίας διακρινεται η φιγούρα ενός άντρα που έμεινε στην ιστορία ως « ο μυστηριώδης άντρας της Abbey Road”. Ο Paul Cole που απεβίωσε σε ηλικία 96 ετών το 2008, δεν ξέχασε ποτέ την ημέρα που είδε τους Beatles από κοντά και άθελά του έγινε κομμάτι της ιστορίας του άλμπουμ Abbey Road”.
Σύμφωνα με συνεντεύξεις που έδωσε το 2004, ο ίδιος την ώρα της φωτογράφισης βρισκόταν στο πεζοδρόμιο ενώ περίμενε τη σύζυγό του, που επισκέφτηκε ένα μουσείο στην περιοχή . Ξεκίνησε , μάλιστα, μια συνομιλία με τον οδηγό του φορτηγού της αστυνομίας και λίγο αργότερα συνειδητοποίησε ότι η αστυνομία ήταν εκεί για αυτή την ειδική περίσταση.
Όταν κοίταξε τους Beatles, σκέφτηκε ότι μοιάζουν με «μια σειρά από πάπιες».
«Με ενόχλησε, συμπλήρωσε, που ήταν αρκετά ριζοσπαστικά ντυμένοι εκείνη τη στιγμή. Δεν περπατάς στο Λονδίνο ξυπόλητος"!
Επίσης είπε:

«Δεν άκουσα ποτέ το Abbey Road. Είδα τους Beatles στην τηλεόραση αλλά τα τραγούδια τους δεν ειναι το είδος μουσικής που μου αρέσει. Προτιμώ την κλασική μουσική».
Βέβαια ο Paul Cole δεν είναι ο μόνος υποψήφιος που εμφανίστηκε για να είναι ο πραγματικός «mystery man” στο εξώφυλλο του “Abbey Road”. Από τη δεκαετία του ´70 εμφανίστηκαν κι άλλοι που έλεγαν ότι είναι αυτοί που εικονίζονται εκεί. Μόνο που τότε δεν υπήρχε διαδίκτυο για να πάρουν παγκόσμια έκταση οι ισχυρισμοί τους.

Προφητεύοντας το τέλος
Το Abbey Road είναι τελικά το ενδέκατο άλμπουμ των Beatles καθώς το Let It Be μπορεί να κυκλοφόρησε αργότερα, πλην όμως είχε ηχογραφηθεί νωρίτερα.
Στις 8 Οκτωβρίου 1969 , ο Geoffrey Cannon έγραφε μια κριτική στον Guardian τονίζοντας ότι με το «Abbey Road» νοιώθεις ότι οι Beatles έκαναν κάτι που είχαν ξανακάνει.
«Here are all their old tricks and gifts» (εδώ είναι όλα τα παλιά τους τρυκ και τα χαρίσματα). Αλλά...
Δυστυχώς η κριτική αυτή ήταν προφητική για το τέλος εποχής του συγκροτήματος , αλλά, ίσως και της εποχής που το ροκ εντ ρολ ήταν «απρόβλεπτο και επικίνδυνο».
Σε κάθε περίπτωση το κείμενο αναδίδει τη διάθεση και τον τρόπο που προσέγγιζαν οι κριτικοί τους Beatles και το ροκ φαινόμενο.
Μεταξύ άλλων υπογράμμιζε:

«Η μουσική των Beatles έχει μια ειδική πυκνή υφή, την οποία δεν μπορεί να ανταγωνιστεί καμία άλλη μπάντα. Ακόμα και το πιο απλό κομμάτι τους, τώρα, έχει μια ποιοτική αφαίρεση και μια πολυπλοκότητα, την οποία, ειδικά ο Lennon γνωρίζει προσθέτοντας τις περίεργες λέξεις-εικόνες του, μετατρέποντας τη μουσική σε ένα «θέμα» και όχι απλώς σε ακόμα μια μελωδία.

«Οι παλιοί ήρωες του rock and roll, όπως ο Carl Perkins και ο Jerry Lee Lewis, ικανοποίησαν τον εαυτό τους με μια γραμμή πλεύσης, η οποία δεν άφησε τίποτα περισσότερο από μια αφυπνιστική αίσθηση ενέργειας και ζωτικότητας».
«Αλλά το παλιό ροκ και ρολ είχε ενέργεια και σκοπό. Και αυτό δεν το έχει το "Abbey Road". Φυσικά το άλμπουμ είναι έξυπνο και πλούσιο και αγγίζει μακράν τις περισσότερες ιδέες για μια μουσική απαιτήσεων».

‘’Μουσικά, με τη στενή έννοια της λέξης, οι Beatles είναι τόσο καλοί όσο ήταν πάντα. Όμως με την ευρεία, ζωντανή αίσθηση της λέξης, κανείς δεν μπορεί να είναι τόσο «καλός όσο πάντα», μουσικά. Η ισχύς της ροκ μουσικής δεν έγκειται στην ποιότητα που μπορεί να απομονωθεί ως μουσική. Η δυναμική της έγκειται στη σχέση της με τους καιρούς στους οποίους παίζεται.»
«Το "Abbey Road" αντανακλά ταλέντο συγκρίσιμο με οποιοδήποτε άλλο άλμπουμ του Beatles, αλλά είναι όμως ένα «ελαφρύ» θέμα. Ίσως και για τη δική τους ανακούφιση, οι Beatles έχασαν την επιθυμία να μας αγγίζουν συνεχώς. Θα απολαύσετε το "Abbey Road." Αλλά δεν θα σας ταρακουνήσει».

(Κείμενό μου στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής).