Το πόνημα αυτό έχει ως σκοπό να διατηρήσει και να επαναφέρει στη μνήμη μας όλα αυτά, που τόσα χρόνια μας έχουν διηγηθεί οι πρόγονοί μας, γύρω από τη ζωή, τα ήθη και έθιμά τους, τα διάφορα ιστορικά γεγονότα της εποχής και τέλος τη μαρτυρική έξοδο από τις εστίες τους. Είναι ένα ύστατο χαίρε, καθώς και μια τιμητική αναφορά σε μια πολύπαθη γενιά, η οποία πλέον έχει εκλείψει και εμείς, που αποτελούμε τη συνέχειά της, έχουμε καθήκον να μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενεές την τραγική ιστορία της.
Αμοιράδη Δήμογλου Ματρώνα
Άνω Ζερβοχώρι Νάουσας
Η γιαγιά Ματρώνα είναι 98 χρονών και διαμένει στο Άνω Ζερβοχώρι του δήμου Ναούσης. Την συνάντησα στο σπίτι της στο Άνω Ζερβοχώρι όπου ζει υπό την επίβλεψη του γιού της του Ευριπίδη. Μια ακόμη γλυκύτατη γριούλα που πλησιάζει έναν αιώνα ζωής και οι ρυτίδες στο πρόσωπό της φανερώνουν τα βάσανα που πέρασε.Οι ρυτίδες όμως αυτές δεν σκληραίνουν το πρόσωπό της, δεν την αγριεύουν αλλά αντίθετα της προσδίνουν μια ιδιαίτερη γλυκύτητα και την κάνουν πιο συμπαθή και αγαπητή.
<< Εγώ κύριε Γιώργο πάνω – κάτω είμαι εκατό χρονών, δόξα στον πανάγαθο θεό. Το όνομά μου το έδωσε ο παππούς μου ο οποίος πήγαινε συχνά στην Ρωσία, όπου το άκουσε, του άρεσε και έτσι με βαφτίσανε Ματρώνα.Από την Τουρκία ήρθα σε μικρή ηλικία και δεν θυμάμαι να σου πω πάρα πολλά πράγματα. Κατάγομαι από το Απές του νομού Σεβάστειας οι περισσότεροι κάτοικοι του οποίου μετά την Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκαν στα χωριά της Ειρηνούπολης. Στο χωριό μας ζούσαν μόνο Έλληνες. Δίπλα μας ήταν πολλά Τουρκικά χωριά και η μάνα μου έλεγε ότι οι κάτοικοί τους ήταν πολύ καλοί και είχαν πολύ καλές σχέσεις. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Σχολείο δεν με έστελναν οι γονείς μου διότι ήθελαν να πηγαίνω μαζί τους στα χωράφια και να τους βοηθώ. Έτσι έμεινα αγράμματη.
Φτωχικά περνούσαμε στο Απές, διότι ήταν πολύ φτωχική περιοχή. Θυμάμαι μια φορά που η μάνα μου με έστειλε στην εκκλησία με τα τσαρούχια. Ντράπηκα, τα έβγαλα και πήγα στο σπίτι ξυπόλυτη. Τα τελευταία χρόνια ακούγαμε πολλά για τον πόλεμο μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Μας έλεγαν στην αρχή ότι νικούσαν οι Έλληνες και χαρήκαμε. Μετά όμως μας είπαν ξαφνικά ότι η Ελλάδα έχασε τον πόλεμο και ότι έπρεπε να φύγουμε για την Ελλάδα.Έτσι μια μέρα ξεσπιτωθήκαμε και μαζί με άλλα επτά χωριά ξεκινήσαμε για την Σαμψούντα απ΄ όπου θα παίρναμε το καράβι για την Ελλάδα.
Περπατούσαμε πολλές μέρες και γέμισαν τα πόδια μας φουσκάλες και πληγές. Μια στιγμή σταμάτησα να περπατώ και κάθισα πάνω σε χαλίκια και έπαιζα. Όταν η μάνα μου κατάλαβε ότι έλειπα γύρισαν πίσω και ευτυχώς με βρήκαν και με πήραν μαζί τους, διότι θα πέθαινα από την πείνα μόνη και έρημη. Από τότε η μάνα μου πρόσεχε περισσότερο εμένα και τα πέντε αδέλφια μου. Φτάσαμε με το πλοίο σε μια μεγάλη και όμορφη πόλη. Θάμαξαν τα μάτια μας ,τόσο όμορφη ήταν. Αυτή είναι η Κωνσταντινούπολη μας έλεγαν οι μεγάλοι, εδώ είναι και ο Πατριάρχης μας. Στην Κωνσταντινούπολη μας χώρισαν σε ομάδες και μας έστειλαν στην Ελλάδα. Την δική μας ομάδα την έστειλαν στην Αιδηψό της Εύβοιας. Όταν φθάσαμε στην Αιδηψό πάνω στην μεγάλη φασαρία με έκλεψε μια γυναίκα και με έκρυψε μέσα σε ένα κασόνι. Ευτυχώς όμως μια άλλη γυναίκα που άκουσε τις φωνές μου, με ελευθέρωσε και με παρέδωσε στους γονείς μου. Εμένα και την αδελφή μου μας παρέδωσαν στο ορφανοτροφείο της πόλης, όπου η καημένη η αδελφή μου δεν άντεξε και πέθανε. Από την Αιδηψό φύγαμε και πήγαμε στην Αριδαία, όπου παραμείναμε πέντε χρόνια και μετά εγκατασταθήκαμε, έστω και για λίγο στην Κρύα Βρύση. Στην Κρύα Βρύση στους χωριανούς μου έκαναν μεγάλη εντύπωση τα μεγάλα καλαμπόκια και τους άκουγα συχνά να λένε
<< αδακά με τα σκάλας τοπλάβνε τα λαζούδε >>.
Μετά την Κρύα Βρύση βρήκαμε καταφύγιο στο Ζερβοχώρι όπου και παραμείναμε. Κάναμε σπίτι, πήραμε χωράφια και δουλεύαμε όλοι μας πολύ σκληρά για να επιζήσουμε. Δεκαέξι χρονών παντρεύτηκα τον Γιώργο τον Σταμπολίδη, τον οποίο όμως έχασα πολύ σύντομα στον Αλβανικό πόλεμο. Αργότερα παντρεύτηκα ξανά τον Γιάννη Δημόγλου με τον οποίο έκανα οικογένεια. Πριν πολλά χρόνια έχασα και τον δεύτερο άνδρα μου και τώρα δόξα τον θεό πλησιάζω τα εκατό αλλά είμαι καλά στην υγεία μου. Έχω και τα παιδιά μου που με προσέχουν και περνώ καλά. Να ζήσεις και συ πολλά χρόνια Γιώργο και να χαίρεσαι τα παιδιά σου.
Φίλησα την γιαγιά, την ευχαρίστησα για τις ευχές που μου έδωσε και της ευχήθηκα με την σειρά μου υγεία και χαρά.
