Τρία βασικά σημεία θα περιέχει ο εκλογικός νόμος για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση, που θα φέρει η κυβέρνηση ως σχέδιο νόμου στη Βουλή :

-Εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη από τον πρώτο γύρο, με δύο προϋποθέσεις :  Να συγκεντρώνει τουλάχιστον 40 % και διαφορά τουλάχιστον 5 % από το δεύτερο.
- Κατάργηση της απλής αναλογικής για την εκλογή δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων.
- Μείωση κατά 30 % του αριθμού των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων.

Στο βασικό σενάριο, που φέρεται να εξετάζεται, οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες να εκλέγονται από τον πρώτο γύρο, με ποσοστό 40%, αντί της απόλυτης πλειοψηφίας του 50%. «Όταν κάποιος εκλέγεται πρωθυπουργός με 40%, γιατί να μην εκλέγεται και δήμαρχος;», τονίζει χαρακτηριστικά κυβερνητικά στέλεχος. Εξετάζεται, όμως, παράλληλα, να μπει και μια δεύτερη προϋπόθεση: Η διαφορά του πρώτου υποψήφιου δημάρχου με το δεύτερο να είναι τουλάχιστον 5%. Μόνο, δηλαδή, με 40% και 5 μονάδες διαφορά από τον επόμενο θα εκλέγεται δήμαρχος από τον πρώτο γύρο. Θυμίζουμε ότι το 2006 είχε νομοθετηθεί για πρώτη φορά ρύθμιση, βάσει της οποίας δήμαρχοι και περιφερειάρχες εκλέγονταν όσοι συγκέντρωναν κατ’ ελάχιστο ποσοστό 42%.

Αλλαγές στη λειτουργία των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων

Σημαντικές τομές θα γίνουν και στον τρόπο λειτουργίας των Δημοτικών και των Περιφερειακών Συμβουλίων, αλλά και στην ίδια τη σύνθεσή τους. Υπό επεξεργασία είναι, δηλαδή, και το ενδεχόμενο μείωσης του αριθμού των συμβούλων, ακόμα και κατά 30%.
Χαρακτηριστικό είναι ότι στις τελευταίες εκλογές υπήρχαν σε όλη την επικράτεια 69.821 υποψήφιοι δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι και 7.668 υποψήφιοι περιφερειάρχες και περιφερειακοί σύμβουλοι. Με τη μεταρρύθμιση που σχεδιάζει η κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο Εσωτερικών, κάθε εκλεγμένος δήμαρχος και περιφερειάρχης θα έχει πλέον την πλειοψηφία στο συμβούλιο, λιγότερο ωστόσο διευρυμένη. Η απλή αναλογική θα έχει εφαρμοστεί, συνεπώς, για πρώτη και τελευταία φορά το 2019.
Εξετάζεται, πάντως, και το ενδεχόμενο ο αριθμός των συμβούλων που εκλέγει να εξαρτάται και από το ποσοστό που λαμβάνει ο συνδυασμός του, να αυξάνεται δηλαδή κλιμακωτά ανάλογα με το ποσοστό, στη βάση του μοντέλου που υιοθετεί ο νέος εκλογικός νόμος για τις εθνικές εκλογές.
Άλλη μία προσαρμογή που εξετάζεται στο πρότυπο των εθνικών εκλογών, είναι να θεσπιστεί ελάχιστο όριο 3% για την εκλογή δημοτικών συμβούλων από κάποιον συνδυασμό και την είσοδο στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η νομοθετική παρέμβαση τον υπουργείου Εσωτερικών το προσεχές διάστημα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν εξαντλείται στον εκλογικό νόμο. Κατόπιν διαβούλευσης με τους εκπροσώπους των δήμων και των περιφερειών, θα κατατεθεί μια μεγάλη νομοθετική μεταρρύθμιση, με κύριο χαρακτηριστικό την ενδυνάμωση του πρώτου και δεύτερου βαθμού Αυτοδιοίκησης, με τη μεταφορά σημαντικών αρμοδιοτήτων.