Ο γραμματιζούμενος παππούς Βασίλης.
Τον παππού Βασίλη Τσουλίδη τον συνάντησα στο σπίτι του στην Πτολεμαίδα, όπου διέμενε με τον γιό του Παναγιώτη και την νύφη του Ουρανία.
Με τα μικρά του γιαλάκια και το σηκωμένο άσπρο του μαλλί, ξεχώριζε σαν διανοούμενος με καθαρή λεβέντικη ομιλία και καλή χρήση της Ελληνικής γλώσσας.
Καθόλου παράξενο διότι υπήρξε πολλά χρόνια γραμματέας στο κοινοτικό γραφείο της Γαλάτειας.
Εγώ Γιώργη μου όπως γνωρίζεις κατάγομαι από το χωριό της Προύσας τα Κουβούκλια.
Πολλές οι μαρτυρίες για τον τόπο καταγωγή των κατοίκων του χωριού μας. Πολλοί αναφέρουν ότι τα Κουβούκλια χτίστηκαν πάνω στον λόφο Λαγαρούδες από κατοίκους των γύρω Ελληνικών χωριών, οι οποίοι δέχονταν επιθέσεις από τους Τούρκους.
Έτσι εγκατέλειψαν τα χωριά τους που είχαν γεμίσει από Τούρκους π.χ Κίτα, Μπαλουκλί, Καγιαπάς, Ζωγραφιστά, Κοπέλια και ήρθαν στις Λαγαρούδες και έκτισαν το νέο χωριό που θα τους πρόσφερε, λόγω της γεωγραφικής του θέσης περισσότερη προστασία.
Άλλοι παππούδες αναφέρουν ότι στο χωριό ήρθαν πολλοί Μανιάτες οι οποίοι έφθασαν στην Μικρά Ασία, αναζητώντας καλύτερη τύχη.
Τέλος άλλοι αναφέρουν ότι μετά την καταστροφή της Χίου ήρθαν στο χωριό και εγκαταστάθηκαν πολλοί νησιώτες από τα νησιά του Αιγαίου. Στο χωριό υπήρχε ένα μεγάλο σόι που τους έλεγαν Μαστιχάδες και φημολογούνταν ότι ήρθαν από το νησί της μαστίχας την Χίο.
Οι κάτοικοι του χωριού μας ήταν παλικαράδες και δεν φοβόντουσαν τους Τούρκους, οι οποίοι μας απέφευγαν. Ήταν όμως πολύ φασαριατζήδες και πολλές φορές οι γάμοι και οι μεγάλες χαρές χαλούσαν, διότι γίνονταν πολλοί σκοτωμοί.
Οι εγκληματίες, για να αποφύγουν την τιμωρία, φυγαδεύονταν στην Ελλάδα ή στην Αμερική.
Στην Αμερική δημιούργησαν έναν σύλλογο Κουβουκλιωτών τον «Άγιο Γεώργιο». Αργότερα όταν ήρθε ο Ελληνικός στρατός στην Μικρά Ασία, επέστρεψαν στο χωριό και δημιούργησαν έναν άλλο σύλλογο με την ονομασία ο «Άγιος Βαραδάτος» του οποίου τελευταίος πρόεδρος ήταν ο Χατζηαυγουστίδης ο Πέτρος.
Όταν οι Τούρκοι άρχισαν να λεηλατούν τα Ελληνικά χωριά, οι χωριανοί αποφάσισαν να συσπειρωθούν για να σώσουν το χωριό. Πολλά από τα παλικάρια του χωριού είχαν χαθεί στα Αμελέ Ταμπουρού και έτσι την θέση τους πήραν οι γυναίκες, οι οποίες πήραν τα όπλα και φυλούσαν σκοπιά στα σύνορα του χωριού, για να μη πατήσει Τούρκους.
Έτσι, όταν ήρθαν οι Τούρκοι να ζητήσουν την παράδοση του χωριού, οι επικεφαλής με τα πρωτοπαλίκαρα τον Γκυρμάνη και τον Καράγκιαβουρ, που συντόνιζαν την αντίσταση, τους έδιωξαν κακήν κακώς.
Η ηρωϊκή αυτή αντίσταση των κατοίκων του χωριού μας συγκίνησε και γέμισε υπερηφάνεια όλους τους απανταχού Έλληνες. Όλοι γνώριζαν και καταδίκαζαν τις βάρβαρες επιθέσεις και σφαγιασμούς των Ελλήνων από τους Τούρκους και χάρηκαν που ένα μικρό Ελληνικό χωριό αντιστάθηκε με γενναιότητα και απέτρεψε τον σφαγιασμό των κατοίκων του.
Η εφημερίδα των Αθηνών «Πανελλήνιο κράτος» στις 28 Ιουνίου του 1914 και η Ελληνική εφημερίδα της Νέας Υόρκης «Ατλαντίς» που εκδίδονταν από Έλληνες μετανάστες, στις 27 Ιουλίου του 1914 περιέγραφαν με μεγάλο ενθουσιασμό τα κατορθώματα των Κουβουκλιωτών.
Εφημερίδα Ατλαντίς Νέας Υόρκης
Εν ηρωϊκό χωρίον.
Εις την επιδρομήν βαζιβουζούκων, αντέταξαν θαυμάσιαν άμυνα οι Έλληνες του χωρίου Κουβούκλια. Οι ηρωϊκοί εκείνοι ομογενείς εν τη καρδία της Μικρασίας ζώνης, με τα όπλα ανά χείρας απέκρουσαν την επίθεσιν των Τούρκων.
Όταν δε ο υποδιοικητής των τους απείλησε ότι θα κηρύξει στρατιωτικόν νόμον, αυτοί του απάντησαν ότι θα καταλύσουν τας αρχάς και θα σηκώσουν την Ελληνικήν σημαίαν, μη λαμβάνοντας ουδαμώς υπ΄όψιν τας συνεπείας των πράξεών τους, και απεριφράστως δηλούντες ότι προτιμούν να αποθάνουν σαν παλικάρια παρά σαν είλωτες.
Η εφημερίδα του Παρισιού «Χρόνος» έγραψε…
Ο εν Προύση πρόξενος αναφέρει ότι αιματηραί συμπλοκαί προ μικρού έλαβον χώραν μεταξύ των Μουσουλμάνων και των Ελλήνων στα Κουβούκλια και ότι πλείστα χωρία καταλήφθησαν βιαίως παρά των Μουσουλμάνων, παρά πάσας τας διαμαρτυρίας του προξενικού σώματος.
Δυστυχώς όμως έφθασε η ώρα που έπρεπε να εγκαταλείψουμε το όμορφο χωριό μας. Πήραμε ότι μπορούσαμε, το βάλαμε πάνω στα κάρα και φύγαμε για τα Μουδανιά.
Πιο μπροστά από εμάς έφυγε ο Ελληνικός στρατός ο οποίος περνώντας από τα Ελληνικά χωριά έβαζε φωτιά στους μαχαλάδες για να καούν τα σπίτια και τα σπαρτά, για να μη μείνει τίποτε. Κάηκαν σχεδόν όλα τα Πιστικοχώρια, που βρίσκονταν δυτικά του δρόμου Προύσας –Μιχαλιτσίου.
Έτσι έβαλαν φωτιά και στον μαχαλά του Αγίου Γεωργίου του χωριού μας, που κάηκε μαζί με την εκκλησία. Λίγο πριν την καταστροφή, ο Χατζήπαπας πήρε μαζί του τον Άγιο Επιτάφιο, ο Χατζηαυγουστίδης ο Πέτρος πήρε το ασημένιο Ευαγγέλιο και μια συγχωριανή μας την εικόνα του προστάτη μας του Αγίου Γεωργίου.
Σήμερα ο Επιτάφιος βρίσκεται στον ναό του Τροπαιούχου Φλώρινας και το Ευαγγέλιο στην εκκλησία της Γαλάτειας. Δυστυχώς όμως χάσαμε τον προστάτη μας τον Άγιο Γιώργη, διότι η συγχωριανή μας που τον πήρε μαζί της, κάθησε να ξαποστάσει στο χωριό Τσιντώ της Ανατολικής Θράκης όπου τον έχασε.
Έκτοτε δεν τον ξαναείδαμε.
Εμείς μετά από μια περιπλάνηση σε όλη την Θράκη και Μακεδονία, εγκατασταθήκαμε με πολλούς άλλους συγχωριανούς μας στην Γαλάτεια Πτολεμαίδας.
Εδώ στεριώσαμε, χτίσαμε νέο σπιτικό και μεγαλώσαμε τα παιδιά μας. Τώρα γεράσαμε αλλά πάντα αναπολούμε με λαχτάρα τον τόπο όπου γεννηθήκαμε και είναι θαμμένοι οι πρόγονοί μας.
Αφήγηση Βασίλης Τσουλίδης
Πτολεμαίδα
