Η τριπλή κατοχή της Ελλάδας από τους Γερμανούς, τους Ιταλούς και τους Βούλγαρους, την περίοδο 1941-1944, στάθηκε αναμφίβολα αφετηρία ανείπωτων δεινών για τους Έλληνες. Στα τρεισήμισι χρόνια της Κατοχής, η Ελλάδα δοκιμάστηκε, αντιστάθηκε και στο τέλος απελευθερώθηκε. Δεν ήταν όμως μικρό το αντίτιμο της ελευθερίας. Τα μαζικά εγκλήματα των Ναζί κατά του άμαχου ελληνικού πληθυσμού απλώθηκαν σε όλη την επικράτεια της χώρας, από τη Βόρεια Ελλάδα μέχρι και την Κρήτη, καθώς η φρίκη δεν προσπέρασε δυστυχώς κανέναν. Εκατοντάδες υπήρξαν σε όλη την Ελλάδα τα αθώα θύματα, μάρτυρες της τακτικής των αντιποίνων που εφάρμοσαν τα στρατεύματα του Γ’ Ράιχ για την αντιμετώπιση της αντίστασης στην κατεχόμενη Ελλάδα. Τα γερμανικά SS και η Βέρμαχτ ξέσπασαν την εκδικητική τους μανία στους άοπλους κατοίκους χωριών και πόλεων, σφαγιάζοντας αδιακρίτως άνδρες και γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους, ακόμα και βρέφη ημερών. Το «Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών» κάνει λόγο για 90 πόλεις και χωριά που γνώρισαν τη μαζική ναζιστική θηριωδία. Οι Πύργοι, το χωριό μας, έχει δυστυχώς περίοπτη θέση σε αυτόν, τον καταραμένο κατάλογο. Το πρωί της 23ης  Απριλίου, τμήματα των SS με την ενίσχυση Ιταλών στρατιωτών αλλά και Ελλήνων συνεργατών, κινούμενα από τα Κομνηνά και το Μεσόβουνο κατέλαβαν το κεφαλοχώρι Πύργοι. Ομοβροντίες όλμων και πυροβόλων ακούγονται απ’ όλες τις πλευρές και σείεται το παν.  Σε αντίθεση με την τακτική άλλων επιχειρήσεων, αυτή τη φορά τα γερμανικά στρατεύματα διατήρησαν τον έλεγχο στο χωριό. Τις ημέρες που παρέμειναν αντιμετώπισαν τον άμαχο πληθυσμό σύμφωνα με τις διαταγές που είχαν εκδοθεί για την επιχείρηση. Κατά κανόνα, όσοι παρέμειναν στο χωριό συνελήφθησαν, ενώ αντίθετα εκείνοι που επέλεξαν τη φυγή, ανάμεσα τους πολλές οικογένειες με μικρά παιδιά, ακόμα και βρέφη, κρίθηκαν ύποπτοι και εκτελέστηκαν. Πολλοί κάτοικοι είχαν ήδη εγκαταλείψει τους Πύργους, βρίσκοντας καταφύγιο στις πλαγιές του Βερμίου. Επρόκειτο κυρίως για όσους κατοικούσαν στην  άνω συνοικία του χωριού, οι οποίοι όταν συνελήφθησαν είτε εκτελέστηκαν επί τόπου, είτε οδηγήθηκαν σε αχυρώνες του χωριού όπου και τους έκαψαν ζωντανούς. Αντίθετα, οι κάτοικοι της κάτω συνοικίας κατελήφθησαν εξ απήνης και δεν μπόρεσαν ούτε βήμα να κάνουν για να σωθούν. Αμέσως οι Ναζί διέταξαν να συγκεντρωθούν στην κεντρική πλατεία του χωριού όλοι οι κάτοικοι κάθε ηλικίας και φύλου. Κατά τη συνήθειά τους, διέταξαν τους άνδρες και τα παιδιά από ηλικίας 12 χρονών ως και γέροντες να χωριστούν από τις γυναίκες. Όσοι προσπάθησαν να σπάσουν τον κλοιό και να διαφύγουν, εκτελέστηκαν, ενώ οι υπόλοιποι οδηγήθηκαν σε χάνια στην Πτολεμαΐδα, όπου και διέμειναν για λίγες μέρες… Συνολικά, τις ημέρες που διήρκεσε η κατάληψη των Πύργων, τα στρατεύματα των Ναζί μαζί με τους Έλληνες συνεργάτες τους εκτέλεσαν ή έκαψαν ζωντανούς περισσότερους από 318 Κατρανιτσιώτες...

Σύλλογος Θυμάτων Ολοκαυτώματος Πύργων Εορδαίας «Ιερή Μνήμη»