Ο Βίκτορ Σέρζ (1890-1947), στο μυθιστόρημά του «Υπόθεση Τουλάγεφ» (Εκδ. «Θύραθεν», Μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, Θεσσαλονίκη 2017, γ’ έκδοση 2019), ανασυνθέτει την πανοραμική τοιχογραφία μιας εποχής που στιγματίστηκε από τις κομματικές εκκαθαρίσεις, τις διώξεις και τις εκτελέσεις στην Ρωσία της σταλινικής περιόδου.

Όπως ξεκαθαρίζει ο Συγγραφέας, το έργο ανήκει εξ ολοκλήρου στην σφαίρα της λογοτεχνικής μυθοπλασίας και δεν πρέπει να σχετίζεται με ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα. Η υπόθεση του έργου (ολοκληρώθηκε το 1942, με τον συγγραφέα εξόριστο στο Μεξικό), ακολουθεί τα όσα επακολούθησαν την δολοφονία του κυβερνητικού αξιωματούχου Τουλάγεφ, μία νύχτα σε έναν δρόμο της Μόσχας. Στην αναζήτηση του δολοφόνου εμπλέκονται μια σειρά υπόπτων, που η δίωξη τους υπαγορεύεται από πολιτικές σκοπιμότητες.

Ο Β. Σέρζ με τσεχοφική λεπτότητα σμιλεύει τους χαρακτήρες και την εποχή τους στο πολυφωνικό και εικονοπλαστικό μυθιστόρημά του. Αποδίδει αριστοτεχνικά την ατμόσφαιρα που χαρακτήριζε την εποχή του Μεγάλου Τρόμου, από το 1936 με τις Δίκες της Μόσχας μέχρι το ξέσπασμα του Β’ Π.Π.

Δ. Ι. ΚΑΡΑΣΑΒΒΑΣ