Ο Καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ Τζον Ρόμπερτσον, στο έξοχο Δοκίμιό του «Διαφωτισμός» (Εκδ. «Επίκεντρο», Προλ. Πασχ. Μ. Κιτρομηλίδης, Μτφρ. Θεοχ. Αναγνωστόπουλος, Θεσσαλονίκη 2019), επιχειρεί μια Συνοπτική Εισαγωγή στο Πνευματικό Κίνημα του 18ου αι. που σάρωσε την Ευρώπη.

Σ’ αυτήν την Συνοπτική Εισαγωγή, ο Τζον Ρόμπερτσον περιληπτικά μεν αλλά λίαν περιγραφικά, παρουσιάζει την Ιστορία του Διαφωτισμού και τις βασικές Ιδέες του. Στο σύντομο αυτό Δοκίμιο εξετάζονται οι πολλοί τρόποι που οι Στοχαστές του Διαφωτισμού επιδίωξαν να προωθήσουν την ανθρώπινη βελτίωση, διερευνώντας την γνώση και στοχεύοντας στην πρόοδο της κοινωνίας. Στα σημαντικά επιτεύγματά του σημειώνεται η καλύτερη κατανόηση της Θρησκείας, η προώθηση των καλών τρόπων συμπεριφοράς, η βελτίωση της οικονομικής θέσης των ανθρώπων, καθώς και η υποταγή της Κυβέρνησης στην Κοινή Γνώμη.

Στο πυκνό αλλά καθόλου δυσνόητο Δοκίμιό του ο Τζον Ρόμπερτσον προσφέρει μια ιδεώδη εισαγωγή στον Διαφωτισμό, αλλά και ένα μάθημα αυτογνωσίας στα όρια της Ευρωπαϊκής Παιδείας και τον Κόσμο της Νεωτερικότητας.

Δ. Ι. ΚΑΡΑΣΑΒΒΑΣ