breaking news Νέο

ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΜΝΗΜΗΣ 1821-2021 - Γράφει ο Γ. Κοτζαερίδης

  • ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΜΝΗΜΗΣ 1821-2021 - Γράφει ο Γ. Κοτζαερίδης
  • ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΜΝΗΜΗΣ 1821-2021 - Γράφει ο Γ. Κοτζαερίδης
  • ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΜΝΗΜΗΣ 1821-2021 - Γράφει ο Γ. Κοτζαερίδης

Πέρασαν 200 χρόνια από τότε που οι πρόγονοί μας επαναστάτησαν ενάντια στους κατακτητές Τούρκους, γεγονός, που είχε σαν αποτέλεσμα να ζούμε και να κυκλοφορούμε σήμερα ελεύθεροι.

Η στήλη αυτή είναι ένας φόρος τιμής  σε όλους αυτούς τους Ήρωες που πρωτοστάτησαν στον Αγώνα, για να τους θυμόμαστε και να τους έχουμε πάντοτε ζωντανούς στη μνήμη μας.

Κοτζαερίδης Γεώργιος

Ησαίας Σαλώνων

Γεννήθηκε το 1780 στην Δεσφίνα Φωκίδας και βαπτίστηκε Ηλίας. Ήταν το τρίτο παιδί του Παπά Στάθη  και της Αρχόντως και αδέλφια του ήταν ο Γιάννης και ο Θεοδόσιος που ήταν μοναχός στην Μονή του Οσίου Λουκά.

Σε ηλικία δεκαοκτώ ετών πήγε στην Άμφισσα να προετοιμαστεί για την  μοναχική  ζωή, κοντά στον μοναχό Γεράσιμο Λύτσικα και το 1797 εκάρη μοναχός στην Μονή του  Τιμίου Προδρόμου Δεσφίνας παίρνοντας το όνομα Ησαίας.

Αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος στην Μονή του Οσίου Λουκά, όπου βρίσκονταν και ο αδελφός του.

Μαθήτευσε στα Γιάννινα κοντά στον Κοσμά Μπαλάνο και τον Αθανάσιο Ψαλλίδα, και γνωρίστηκε με τον Αλή Πασά για τον οποίο λέγονταν ότι στα μέσα του 18ου αιώνα, τον βρήκε ημιθανή σε μια σπηλιά και τον περιέθαλψε ο πατέρας του Ησαία Παπά Στάθης.

Σε σύντομο χρόνο έγινε ηγούμενος και το 1814 προσεκλήθη από τον τότε Πατριάρχη Κύριλλο ΣΤ΄ στην Κωνσταντινούπολη, για επιμόρφωση, όπου γνώρισε πολλούς σημαντικούς ανθρώπους της εποχής εκείνης. Το 1818 χειροτονήθηκε επίσκοπος Σαλώνων με την βοήθεια των τοπικών προκρίτων και του ιδίου του Αλή Πασά.

Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και και συγκέντρωσε χρήματα και πολλά όπλα τα οποία αποθήκευσε στα Σάλωνα. Συγχρόνως συνάντησε πολλούς επισκόπους , μεταξύ των οποίων τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, τον επίσκοπο Ναυπλίου Γρηγόριο, τον Τριπόλεως Δανιήλ και  άλλους,  με σκοπό  να εργασθούν για την προπαρασκευή της Επανάστασης.

Στις 11 Μαρτίου πηγαίνει στην Μονή του Οσίου Λουκά, όπου τον περίμενε ο Αθανάσιος Διάκος με το ασκέρι του, για να ευλογήσει την Επανάσταση.

Στην συνέχεια πηγαίνει στα Σάλωνα με τον Πανουργιά και μοιράζουν όπλα και πολεμοφόδια, στα σπίτια των προκρίτων. Στην συνέχεια ευλογεί τα όπλα των ανδρών του Πανουργιά στον Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, παρουσία των προεστών των Σαλώνων Αναγνώστη Γιαγτζή, Αναγνώστη Κεχαγιά και Ρήγα Κοντορήγα.

Την 25η Μαρτίου ο Γκούρας καταλαμβάνει το Γαλαξείδι και στις 28 ο Σκαλτσοδήμος το Λιδορίκι. Την 26 Μαρτίου ο Ησαΐας πηγαίνει πάλι στον Όσιο Λουκά όπου συναντά τον Διάκο και μαζί κάνουν δοξολογία, διότι την επόμενη μέρα οι ένοπλοι έφευγαν για το πεδίο της μάχης.

Στις 27 Μαρτίου οι άνδρες του Πανουργιά πολιόρκησαν το κάστρο των Σαλώνων, ενώ στην πόλη συγκροτήθηκε «Ελληνική Διοίκηση».  Την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε η πρώτη επίσημη έναρξη του Αγώνα  από τον Ησαία που ευλόγησε τους επαναστάτες στην Μονή του Αγίου Λουκά, που είχε καταστεί η Αγία Σοφία της Ρούμελης.

Την 1η Απριλίου κατελήφθη το κάστρο της Λειβαδιάς και στις 10 Απριλίου το κάστρο των Σαλώνων.

Συμμετείχε στην μάχη της Αλαμάνας, στις 23 Απριλίου του 1821,και ηγήθηκε των αγωνιστών  κρατώντας στα χέρια  του τον σταυρό, αλλά στην σύγκρουση με τα στρατεύματα του Ομέρ Βρυώνη στο ύψωμα Χαλκομάτα, σκοτώθηκε μαζί με τον αδελφό του τον Παπά Γιάννη.

Οι Τούρκοι  έκοψαν τα κεφάλια του Ησαία, του αδελφού του και άλλων αγωνιστών και τα εναπόθεσαν μπροστά από τον Αθανάσιο Διάκο, κατά την διάρκεια του μαρτυρίου του.

Αργότερα τα πέταξαν σε ένα ρέμα μαζί με την σωρό του Διάκου.

Το 1916 προς τιμή του Ησαία και του αδελφού του, κοντά στην βρύση Δεσποτόβρυση, στον παλιό δρόμο Άμφισσα –Λαμίας στήθηκε μαρμάρινος σταυρός με την επιγραφή…….

ΤΟΙΣ ΕΚ ΔΕΣΦΙΝΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΑΣΣΙΔΟΣ ΑΔΕΛΦΟΙΣ ΗΣΑΙΑ ΑΜΦΙΣΣΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΩ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΗ ΙΕΡΕΙ ΠΕΣΟΥΣΙΝ ΕΝ ΧΑΛΚΩΜΑΤΑ ΩΔΕ

23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1821

ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΕΙΣ ΜΑΧΗΝ ΑΛΑΜΑΝΑΣ

ΚΟΙΝΩ ΕΡΑΝΩ 1916.

 

ΞΗΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ή ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΣ

 

Ο Δημήτριος Ξηρός ή Πανουργιάς γεννήθηκε το 1759 στην Δρέμισα Φωκίδας και ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς οπλαρχηγούς της Επανάστασης του 1821. Λέγεται ότι το όνομα του έπρεπε να ήταν Δημήτριος, αλλά επειδή ο νονός του τον πέρασε για κορίτσι, τον ονόμασε Πανωραία, το οποίο αργότερα όταν κατάλαβαν το λάθος του, τον φώναζαν Πανουργιά.

Σε νεαρή ηλικία συνελήφθη από τους Τούρκους και καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά τον έσωσε ένα ισχυρός Τούρκος, ο Δελή Αχμέτ, ο οποίος τον λυπήθηκε, ζήτησε να του χαρίσουν την ζωή και τον πήρε στην υπηρεσία του.

Συνεργάστηκε με τον Ανδρέα Ανδρούτσο και έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις του Λάμπρου Κατσώνη την περίοδο 1770-1792 και των Ορλωφικών.

Το 1813 ο Αλή Πασάς τον διόρισε αρματολό  Άμφισσας και από το 1817  έως το 1820 τον πήρε, για να τον επιτηρεί στα Γιάννινα. Αργότερα όταν ο Αλή Πασάς συγκρούσθηκε με τον σουλτάνο,  επέστρεψε στην Άμφισσα για να αναλάβει ξανά το αρματολίκι του.

Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και στις 24 Μαρτίου 1821 προετοίμασε την επανάσταση στην περιοχή της Παρνασίδας. Έλαβε μέρος στην πολιορκία του Κάστρου της Άμφισσας μαζί με τους οπλαρχηγούς Μανίκα, Παπανδριά και Γούρα, απελευθερώνοντάς το στις 10 Απριλίου του 1821.

Έλαβε μέρος στις μάχες της Αλαμάνας και στο Χάνι της Γραβιάς, ενώ έστειλε τον γιό του Νάκο με τους στρατιώτες του στην μάχη των Βασιλικών, διότι δεν μπορούσε να λάβει μέρος ο ίδιος λόγω ασθένειας. Τον Ιανουάριο του 1822 πήρε μέρος στην παράδοση της Ακροκορίνθου και ήταν αυτός που σχεδίασε την καύση των σιτηρών του Αργολικού κάμπου, κατά την κάθοδο του Δράμαλη.

Συμμετείχε στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου σαν  αντιπρόσωπος της περιοχής Άμφισσας. Έλαβε μέρος στην μάχη της Άμπλιανης στις 14 Ιουλίου του 1824 που κατέληξε σε συντριπτική νίκη των Ελλήνων, ενάντια του πολυάριθμου  Τούρκικου στρατού, των Γιουσούφ και Αμπάζ Πασά.

Αποσύρθηκε σε μεγάλη ηλικία, παραδίδοντας τα ηνία στον γιό του Νάκο. Δεν θέλησε να λάβει μέρος στις εμφύλιες διαμάχες του 1825 και προσπάθησε να σώσει τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, διαφωνώντας και με τον γιό του Νάκο στο οποίο έστειλε υβριστική επιστολή. Το 1833 διορίστηκε μέλος της οκταετούς επιτροπής που συστάθηκε στο Ναύπλιο για να εξετάσει τις υπηρεσίες που είχαν προσφέρει οι αγωνιστές κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Πέθανε στην Άμφισσα στις 4 Αυγούστου του 1834.

 

ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΣ ΝΑΚΟΣ        

Ο Ιωάννης ή Νάκος Πανουργιάς ήταν γιός του αρματολού Πανουργιά  και γεννήθηκε το 1801 στην Άμφισσα. Πήρε μέρος στις μάχες των Βασιλικών της Άμπλιανης και της Βόργιαννης. Στον εμφύλιο  πόλεμο (1823-1825) υποστήριξε τον Κουντουριώτη  στην διαμάχη του με τους Πελοποννήσιους και το 1804 πήγε  μαζί με τον Γκούρα στην Κόρινθο για να τον στηρίξει. Το 1826 έλαβε μέρος στην μάχη της Αράχωβας και το 1829 στην μάχη της Πέτρας. Κατά την διάρκεια της κυβέρνησης Καποδίστρια και την περίοδο της βασιλείας του Όθωνα είχε αναλάβει ανώτατα στρατιωτικά αξιώματα. Ήταν παντρεμένος με την Μαρία Γεωργίου Δυοβουνιώτη και είχαν αποκτήσει έναν γιό τον Πανουργιά Πανουργιά. Πέθανε στην Άμφισσα το 1863.


ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΣ ΝΑΚΟΣ
ΣΑΛΩΝΩΝ ΗΣΑΙΑΣ

Σύνδεση Συνδρομητή

Καλώς Ήρθατε! Συνδεθείτε στο λογαριασμό σας

Να με θυμάσε Ξεχάσατε τον κωδικό σας;

Δεν είστε συνδρομητής; Αίτηση Εγγραφής

Ξεχάσατε τον κωδικό σας

Αίτημα Εγγραφής