breaking news Νέο

Ο ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ (Γ΄μέρος) - Του Γαβριήλ Καούρη

Ο ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ (Γ΄μέρος) - Του Γαβριήλ Καούρη

Στη Γαλλία ο φιλελληνισμός ήταν διάχυτος και πριν από την έλευση του Ηπίτη. Στην ανάπτυξή του είχαν συμβάλει σπουδαίες προσωπικότητες της χώρας όπως ο Σατωβριάνδος, ο Πουκεβίλ, ο Φοριέλ, ο Ουγκό, ο Βερανζέρος κ.α. Έργα τους εγκωμιαστικά για τη χώρα μας είχαν δημοσιεύσει και πριν από την έναρξη του μεγάλου Αγώνα. Ο φιλελληνισμός όμως ο προεπαναστατικός είχε ακαδημαϊκό χαρακτήρα. Με τον ερχομό του Ηπίτη στη Γαλλία ο φιλελληνισμός πλέον γίνεται ενεργός, μαχόμενος. Το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης συνταράσσει ψυχές και συνειδήσεις.

Από τους εγκατεστημένους στη Γαλλία Έλληνες οργανώνεται φιλελληνική εταιρεία στο Παρίσι με επικεφαλής τον Αδαμάντιο Κοραή, τον Χριστόδουλο Κλωνάρη και τον Κων/νο Πολυχρονιάδη. Ένας αναβρασμός φιλελληνικός αρχίζει πλέον. Στη φιλελληνική εταιρεία προσχωρούν και πολλοί αλλοεθνείς, αλλά και άλλοι ελληνομαθείς και ελληνόγλωσσοι, όπως ο Αλέξανδρος Βογορίδης, ο Νικόλαος Πίκολο κ.α.

Κυκλοφορούν οι πρώτες φιλελεύθερες διατριβές, πρωτοστατεί ο Μπινιόν, επιφανής δημοσιολόγος, ο οποίος εξέδωσε «Τα μυστικοσυμβούλια και οι Λαοί», έργο που ελέγχει συνειδήσεις και ενθουσιάζει ψυχές.

Από λόγιους φιλέλληνες άρχισαν να κυκλοφορούν φυλλάδια που τάσσονται υπέρ των αγωνιζόμενων Ελλήνων. Ο Σατωβριάνδος εκφράζει τη συμπαράστασή του στον αγωνιζόμενο λαό με το φυλλάδιό του «Σημειώσεις περί Ελλάδος», ακολουθεί ο Πουκεβίλ, ο οποίος επανέκδωσε το έργο του «Ταξίδι στην Ελλάδα».

Ο συντηρητισμός και η αντίδραση καραδοκούν. Το επίσημο κράτος δεν ευνοεί τέτοιο κίνημα. Οι κατάσκοποι του Μέττερνιχ βρίσκονται σε δράση, κι ο Ηπίτης αναγκάζεται κάθε τόσο ν’ αλλάζει ξενοδοχείο.

Παρά την αντίδραση, που εκδιπλώνεται σε απροκάλυπτη καταδίωξη στα δύο πρώτα χρόνια της Επανάστασης, και όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, ο φιλελληνισμός αναπτύσσεται και δυναμώνει. Έτσι, φιλελληνικές εταιρείες και κομιτάτα ιδρύονται στη Λυών, την Αμιένη και στη Μασσαλία. Η Μασσαλία με το πλούσιο ελληνικό της παρελθόν και τους πολλούς της Έλληνες γίνεται ο μεγάλος σταθμός, το κέντρο από το οποίο φεύγουν οι διάφορες αποστολές για την αγωνιζόμενη Ελλάδα είτε με έμψυχο είτε με άψυχο, πολεμικό υλικό, βέβαια κεκαλυμμένα, τα δύο πρώτα χρόνια.

Η πρώτη ομάδα φιλελλήνων φεύγει από το Λιβόρνο. Η δεύτερη και η Τρίτη από τη Μασσαλία. Στις 18 Ιουνίου 1821 με το καράβι Μπαρόν Στρογγόνωφ, ναυλωμένο από τον Αλεξ. Μαυροκορδάτο, φεύγει από το λιμάνι της Μασσαλίας, ουσιαστικά η πρώτη μεγάλη φιλελληνική αποστολή για Ελλάδα. Στο καράβι αυτό ανάμεσα στους άλλους ήταν και ο Maxime Raybaud, γνωστός από τη φιλελληνική του δράση στα κατοπινά χρόνια.

Μια δεύτερη φιλελλενική ομάδα ξεκινά από τη Μασσαλία τον Αύγουστο του 1821. Το καράβι υδραιϊκο φορτωμένο με πολλά πολεμοφόδια με πρωτοβουλία του Θωμά Γκόρντον, εύπορου Σκωτσέζου, έχει μαζί του οκτώ Έλληνες, πολλούς Γάλλους, μεταξύ αυτών τον Oliver Voutier και τον Μαourice Parsat καθώς και τον Πολωνό γιατρό Kutsowski (οι δύο τελευταίοι Γάλλοι δημοσίευσαν αργότερα «Αναμνήσεις» από τη διαμονή τους στην Ελλάδα).

Το Σεπτέμβρη του 1821 ο Σατωμπριάν, ο Βιλλεμαίν, ο Νοντιέ κι ο Σαλβαντό αναλαμβάνουν την υπεράσπιση των βασιλέων ή του δικαίου των εθνοτήτων. Ο Σατωμπριάν με πύρινο άρθρο του κηρύσσεται φανερά υπέρ του δικαίου των Ελλήνων. Η επιρροή του επί του τύπου και του μεγάλου κύρους του επί του κόμματος των βασιλοφρόνων παρασύρουν τους αμφιρρέποντες και πολλούς αντιφρονούντες.

Τον ίδιο μήνα (Σ/βρη 1821) οι εφημερίδες «Συνταγματική», που κυκλοφορεί με 20.000 φύλλα καθημερινά, κυρίως σε πλατιές λαϊκές μάζες και ο «Γαλλικός Ταχυδρόμος», που αποτείνεται σε πιο μορφωμένο και με ευρύτερες απόψεις κοινό, δημοσιεύουν τα πρώτα μεγάλα φιλελεύθερα άρθρα. Οι ελευθερόφρονες ξεσπαθώνουν υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης.

Την περίοδο αυτή κυκλοφορεί και το έργο του Σουαζέλ Γκουριέ «Γραφικό ταξίδι στην Ελλάδα», το οποίο διαφωτίζει την κοινή γνώμη της Ευρώπης για το δίκαιο του Ελληνικού Αγώνα. Ο Φωριέλ εκδίδει τα «Ελληνικά δημοτικά τραγούδια». Στην Εθνοσυνέλευση της χώρας εκφράζονται υπέρ των Ελλήνων και ζητούν να υποστηριχθεί η Ελληνική Επανάσταση.

Όμως όλη αυτή η τόσο «μουδιασμένη» στην αρχή φιλελληνική κίνηση, που σιγά – σιγά άρχισε πλέον να γιγαντώνεται, προκαλεί ανησυχία και αντίδραση. Οι συντηρητικοί φοβούνται, υποστηρίζουν τη νομιμότητα της τουρκικής κυριαρχίας. Μια δημοσιογραφική μάχη ξεσπά στη Γαλλία. Από το ένα μέρος ο τύπος που απευθύνεται στους φιλέλληνες μικροαστούς και διανοούμενους και από το άλλο μέρος ο συντηρητικός φιλοτουρκικός τύπος, που δημοσιεύει τις διακηρύξεις του Μέττερνιχ και του Κάστερλιγκ και καταγγέλλει το επαναστατικό πνεύμα.

Η «Γκαζέτ ντε Φράνς» και η «Λευκή σημαία» επιτίθενται με ορμή κατά του ελληνικού Αγώνα. Δεν είναι παράξενο που η τραγωδία των Χριστιανών της Ανατολής τους αφήνει ασυγκίνητους. Η στάση τους είναι απότοκο των συμφερόντων που τους εξασφαλίζει η φιλοτουρκική τους πολιτική.

Ωστόσο, έστω και κάπως αργά, η επίσημη Γαλλία θ’ αντιληφθεί την πραγματικότητα και θ’ αλλάξει στάση απέναντι των επαναστατημένων Ελλήνων. Οι αγώνες τους, οι επιτυχίες τους, οι θυσίες τους, η παλικαριά τους, τα ολοκαυτώματά τους, το δίκιο τους, τα ολοκαυτώματά τους, το δίκιο τους και η επιμονή τους, συγκίνησε τη ναρκωμένη από τη λοιμική πνοή της Ιεράς Συμμαχίας Ευρώπη. Το φιλελληνικό κίνημα ογκώθηκε, μπήκε ακόμα και στις αίθουσες των διπλωματών, και σ’ αυτά ακόμη τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια. Εξάλλου αντιλαμβάνονται ότι ο συνεχιζόμενος πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ζημιώνει τα οικονομικά τους συμφέροντα και το εμπόριό τους στην Ανατολική Μεσόγειο, οπότε «ποιούντες την ανάγκην φιλοτιμίαν», αρχίζουν να χαλαρώνουν την καταπίεση του φιλελληνισμού, στο μέτρο που μπορούσαν να περιορίσουν τις δραστηριότητές του (εράνους, αποστολή πολεμικού υλικού, στράτευση, εμπόδια και περιορισμός στην έκφανση μέσω του τύπου κλπ.).

Η Γαλλία απασχολημένη μέχρι τώρα με την Ισπανία, αντιλαμβάνεται ότι η ελληνική υπόθεση της έχει ξεφύγει. Βλέπει ότι η Μεγάλη Βρετανία και η Ρωσία έχουν ήδη εδραιώσει τις σφαίρες επιρροής τους στην επαναστατημένη ελληνική επικράτεια. Αλλάζει, λοιπόν, τακτική, όχι μόνο δεν εμποδίζει το φιλελληνικό κίνημα στη χώρα της, αλλά και το ευνοεί και το πατρονάρει με κάθε τρόπο.

Πολλοί και σημαίνοντες Γάλλοι φιλέλληνες κατεβαίνουν στην Ελλάδα, για να λάβουν μέρος στον Αγώνα στο πλευρό των Ελλήνων αγωνιστών: Ο Κορσικανός Βαλέστρα, ο οποίος πολέμησε γενναία στην άλωση της Τριπολιτσάς, στις μάχες της Κρήτης, όπου σκοτώθηκε στο Ρέθυμνο. Ο Ιωσήφ Άμποτ από την Κορσκική κι αυτός, πολέμησε σε πολλές μάχες κατά τη διάρκεια του Αγώνα της ανεξαρτησίας. Ο πρίγκηπας Παύλος βοναπάρτης, ανιψιός του Ναπολέοντα, ο οποίος σκοτώθηκε στη μάχη του Φαλήρου (Μάιος 1827).

 

Συνεχίζεται


Σύνδεση Συνδρομητή

Καλώς Ήρθατε! Συνδεθείτε στο λογαριασμό σας

Να με θυμάσε Ξεχάσατε τον κωδικό σας;

Δεν είστε συνδρομητής; Αίτηση Εγγραφής

Ξεχάσατε τον κωδικό σας

Αίτημα Εγγραφής