Γεννήθηκε στα Ιωάννινα από ευσεβείς γονείς, οι οποίοι του έδωσαν χριστιανική ανατροφή. Όταν ενηλικιώθηκε  κατέφυγε στο Άγιο Όρος και έγινε μοναχός στην Μονή Δοχειαρίου. Γρήγορα ξεχώρισε για τις αρετές του  και μετά από λίγο καιρό  ανέλαβε την ηγεμονία της μονής, προσφέροντας θεάρεστο έργο.

Αργότερα εγκατέλειψε το Άγιο Όρος και κατέφυγε, μαζί με τον ανιψιό του, στην  Μονή του Τιμίου Προδρόμου στην Ιερά Σκήτη του Αλιάκμονα. Έκτισε μια μονή προς τιμήν της Θεοτόκου και όταν αυτή προχώρησε στην πνευματική ζωή, άφησε εκεί τον ανιψιό του να την διευθύνει και κατέφυγε στην Νάουσα όπου έκτισε την Μονή των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Στην μονή συγκεντρώθηκαν πολλοί   μοναχοί και την επισκέπτονταν πολλοί χριστιανοί   οι οποίοι κατέφευγαν στον Άγιο για παρηγοριά και βοήθεια.

Κατόπιν επέστρεψε στην σκήτη της Βέροιας όπου μετά από λίγο καιρό πέθανε, προβλέποντας προ καιρού τον θάνατό του. Στην σκήτη υπάρχει μέρος των λειψάνων του ενώ η θαυματόβρυτη κάρα του φυλάγεται στον ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου.

Στην Μονή Δοχειαρίου στο Άγιο Όρος  σώζεται η πατερίτσα του Οσίου. Ο Όσιος Θεοφάνης όσο ζούσε  έκανε πολλά θαύματα, μετέτρεψε θαλασσινό νερό σε πόσιμο, κόπασε θαλασσοταραχή, θεράπευσε λεπρό Αγαρηνό, θεράπευσε σχιζοφρενείς, κουλούς, γυναίκες αιμορραγούσες και επιληπτικές. Απάλλαξε την Νάουσα από πανώλη και ανομβρία  και θεωρείται ο πολιούχος της. Η μνήμη του τιμάται στις 19Αυγούστου.

Απολυτίκιο

«Μέγας ήλιος εξανατείλας, εκ του Άθωνος, όσιε πάτερ, την των δαιμόνων διώκεις σκοτόμαιναν, και μοναστών  οδηγός εχρημάτισας Μονάς  συστήσας Βερροίας εν όρεσι, ω Θεόφανες, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε δωρήσαθαι ημίν το μέγα έλεος».