Από την επίσκεψή μου της έκθεσης ζωγραφικής της συμπολίτισσάς μας κ. Βάσως Καραμήτσου, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Δημοτική Αρχή στο ισόγειο του Δημαρχείου μας, αποκόμισα αισθήματα μόνο θετικά. Σκοπός της ήτανε να δηλωθεί με τον τρόπο αυτό η συμμετοχή των δύο μερών στον εορτασμό των 200 χρόνων από την απελευθέρωσή μας από τους Τούρκους. Η σύμπραξη αυτή που την υπαγορεύουν επιτακτικά οι σημερινοί χαλεποί καιροί, αν συνεχιστεί, μέλλεται, καθώς νομίζω, ν' αποτελέσει ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την πόλη μας. Και αξίζει να προβληθεί επαρκώς.
Σε ό,τι αφορά τώρα στην επίσκεψή μου αυτή, πιστεύω, ειδικά για τις περιπτώσεις αυτές, ότι η διαμόρφωση μιας κρίσης από κάποιον, θετικής ή αρνητικής, για ένα έργο τέχνης ή και για μιαν ολόκληρη έκθεση έργων, παραμένει πάντα μια υπόθεση που απαιτεί πολύ προσεκτική αντιμετώπιση. Απόδειξη ότι πολλοί καλλιτέχνες, δικοί μας αλλά και ξένοι, σ' όποιον τομέα Τέχνης κι αν δραστηριοποιήθηκε ο καθένας τους, αδικήθηκαν χωρίς κανέναν λόγο από τους κριτικούς της εποχής τους (και δεν είναι μόνον αυτό...), ενω δικαιώθηκαν αργότερα. Μερικοί δυστυχώς ακόμη και μετά τον θάνατό τους. Τα παραδείγματα δεν έλλειψαν ποτέ.
Όμως απέναντι προς αυτήν την αντίληψη υπάρχει και η αλλιώτικη. Στον βαθμό μέχρι τον οποίο μπορεί να είναι βέβαιος κανείς στηριζόμενος σε αποδείξεις όχι μόνο συγκεκριμένες αλλά και βάσιμες, όταν εκτός από αυτό νιώθει εδραιωμένο μέσα του κι ένα αίσθημα ότι διέβλεψε ορθά τόσο την πρόθεση του καλλιτέχνη - δημιουργού όσο και το κατά πόσο δικαίωσε αυτός την προσπάθειά του, χρήσιμο ασφαλώς θα ήταν τότε να εκφράσει την όποια προσωπική του κρίση. Αρκεί βέβαια να την εκφράζει με τρόπο κόσμιο και με σεβασμό προς την προσωπικότητα του δημιουργού.
Κατά την έννοια λοιπόν αυτή, όχι, υπενθυμίζω, ως ειδικός, θα μπορούσα να κάνω κι εγώ κάποιες παρατηρήσεις, όπως, ας αναφέρω, ότι η καλλιτέχνιδα αυτή κατόρθωσε να εμφυσήσει στα δημιουργήματά της μια γνήσια ελληνική πνοή και μάλιστα με τρόπο εξαιρετικά επιτυχημένο. Ότι στο βλέμμα του Κολοκοτρώνη π.χ. είναι έντονα εμφανής η πεισματική διεκδίκηση της ελευθερίας, η αποφασιστικότητα, η ανδρειοσύνη του και ακόμη ότι, έτσι, όπως απεικονίστηκε, μπορεί να θεωρείται δικαιωματικά το ιδεωέστερο πρότυπο του Έλληνα αγωνιστή του 1821. Ότι εξέφρασε με τρόπο συμβολικό το αρχαίο ελληνικό κάλλος μ' εκείνες τις ψιλόλιγνες γυναικείες μορφές, που ακτινοβολούν ένα φως όχι από υλική πηγή, ενω συγχρόνως απωθούν όσο πιο μακριά μπορούν τα σκοτάδια της αμάθειας και της βαρβαρότητας. Ένα φως, που, αν το προσέξει κανείς, όσο απομακρύνεται από την πηγή που το εκπέμπει, όλο και πιο πολύ αδυνατίζει. Μπορούσε ακόμη να παρατηρήσει κανείς σε άλλες μεριές της έκθεσης ότι ο Ελληνισμός ως διεκδικητικός παράγοντας δεν έχει καμία σχέση με τη φρίκη του πολέμου που επέδειξαν άλλοι πασίγνωστοι λαοί, μερικοί από τους οποίους τυχαίνει ακόμη και να καμαρώνουν γι' αυτό.
Τέτοια, σαν και τα παραπάνω, μπορούσα συνειρμικά και τελείως αυθόρμητα να επισημάνω και να καταγράψω πολλά. Τα εκθέματα, έτσι καθώς θα τα περιεργαζόταν κανείς, του προσέφεραν την δυνατότητα να κάνει τους δικούς του ανάλογους συλλογισμούς. Να θεωρήσω ότι ανεπίγνωστα έχασα τον δρόμο μου; Ποιός αληθινά μπορεί να προσδιορίσει μέχρι ποιού σημείου μπορούν να εκτείνονται τα όρια της δικής μου παρέμβασης και από που και πέρα έχουν τον λόγο οι αρμοδιότεροι από μένα τεχνοκριτικοί;
Βέροια 8-11-2021
Ηλίας Τριανταφυλλίδης
Φιλόλογος
