Ο Εμμανουήλ Κριαράς (1906-2014), υπήρξε εκ των κορυφαίων Ελλήνων Φιλολόγων με πολυσχιδές επιστημονικό έργο. Υπήρξε Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, στην Έδρα της Μεσαιωνικής Ελληνικής Φιλολογίας, και αργότερα Ομότιμος Καθηγητής στην ίδια Σχολή.

Πολυγραφότατος Επιστήμονας ο Εμ. Κριαράς, με 60 βιβλία και πάνω από 1.000 άρθρα, άφησε το προσωπικό του αποτύπωμα στην Φιλολογική μας Έρευνα. Το 1968 η Χούντα των Συνταγματαρχών τον απομάκρυνε βίαια από το Πανεπιστήμιο, λόγω των δημοκρατικών του φρονημάτων. Τότε στράφηκε με αποφασιστικότητα στην σύνταξη του «Λεξικού της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669)», γνωστό διεθνώς και ως «Λεξικό Κριαρά», παραδίδοντας μέχρι το 1997 τους πρώτους 14 τόμους, ενώ η προσπάθεια συνεχίζεται από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας της Θεσσαλονίκης, που εξέδωσε άλλους 7 τόμους. Σημαντική υπήρξε επίσης η σύνταξη του «Λεξικού της Σύγχρονης Ελληνικής Δημοτικής Γλώσσας, γραπτής και προφορικής» (Εκδοτική Αθηνών, 1995). Με βάση τα δημοσιεύματά του, χωρίζουμε το πολύτιμο έργο του, στα Λεξικογραφικά, τα Γραμματολογικά, τα Σύμμικτα, τα Επιστολογραφικά, και τα Γλωσσικά. Έλαβε σημαντικές τιμητικές διακρίσεις και βραβεία. Πέθανε 108 ετών.

Οι Εκδόσεις Μαλλιάρης-Παιδεία, ενέταξαν στον Κατάλογό τους, δύο σημαντικά βιβλία του Εμ. Κριαρά. Πρόκειται για τα :

• Εμ. Κριαράς «η σημερινή μας γλώσσα» (Εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη 1983). Το βιβλίο περιλαμβάνει Μελετήματα και Άρθρα του Συγγραφέα. Χωρίζετε σε τρία μέρη και πραγματεύεται, στο α’ μέρος την Κοινή Σήμερα Δημοτική, στο β’ μέρος την Δημοτική και τα Νομικά και στο γ’ μέρος την Τονική Μεταρρύθμιση.
• Εμ. Κριαράς «Τα Πεντάλεπτα μου και άλλα γλωσσικά» (Εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, β’ έκδοση με προσθήκες, Θεσσαλονίκη 1988). Το βιβλίο περιλαμβάνει κείμενα του Συγγραφέως, από τηλεοπτικές εμφανίσεις του στην ΕΡΤ.1 (1985-1988), και στην εκπομπή «Η γλώσσα μας». Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο α’ μέρος, πραγματεύεται θέματα, Γραμματικά, Συντακτικά, Λεξιλογίου, Νεολογισμών, Λόγια και Αρχαϊσμού, Εκδημοτικισμού και Εξαρχαϊσμού, Ορθογραφικά και Διαφώτισης. Στο β’ μέρος, γίνεται αναφορά, στο Ορθογραφικό Λεξιλόγιο, στα σημεία στίξης και άλλα ορθογραφικά σύμβολα, την Γραμματική του Μανώλη Τριανταφυλλίδη, και σκέψεις για μια «Εγκυκλοπαίδεια του Δημοτικισμού». Επίσης παρατίθενται αποσπάσματα  από κείμενα δημοτικιστών, όπως των : Μαν. Τριανταφυλλίδη, Δ. Γληνού, Αλ. Δελμούζου, Ν. Π. Ανδριώτη, Ε.Π. Παπανούτσου, Κ. Καρθαίου, Χριστοφ. Χρηστίδη, και Άλκη Θρύλου. Επιπροσθέτως παρατίθεται και πίνακας κορυφαίων δημοτικιστών από τα μέσα του 18ου αι. μέχρι τις μέρες μας.

Και τα δύο βιβλία συνιστούν χρήσιμα εργαλεία για φιλέρευνους Φιλολόγους και μελετηρούς Φοιτητές, καθώς και για όσους έχουν φιλολογικά ενδιαφέροντα.

Δ. Ι. ΚΑΡΑΣΑΒΒΑΣ