Ο Όσιος Σεραφείμ γεννήθηκε στην πόλη Κούρσκ της Ρωσίας, στις 19 Ιουλίου 1759, από εύπορους γονείς τον Ισίδωρο και την Αγάθη Μοσνίν, οι οποίοι του έδωσαν χριστιανική ανατροφή.
Το πρώτο του όνομα ήταν Πρόχορος.
Ο πατέρας του είχε εργοστάσια πλινθοποιίας και αναλάμβανε την ανέγερση, ναών και σπιτιών. Από ηλικία δέκα ετών ο Σεραφείμ άρχισε να μελετά με ζήλο τις Θείες Γραφές, δείχνοντας μια ξεχωριστή προσωπικότητα.
Κάποτε αρρώστησε βαριά από μια ανίατη ασθένεια και η μάνα του προσεύχονταν καθημερινά στην Παναγία και την παρακαλούσε θερμά για να τον θεραπεύσει. Ένα βράδυ παρουσιάστηκε στον ύπνο της η Παναγία και της υποσχέθηκε ότι θα θεραπεύσει το πολυαγαπημένο της παιδί.
Κατά την διάρκεια μιας μεγάλης γιορτής, έτυχε να γίνεται μια λιτανεία και να περνά έξω από το σπίτι του, η θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου.
Ξαφνικά ξέσπασε μεγάλη μπόρα, με αποτέλεσμα να σταματήσει η λιτανεία και η εικόνα της Παναγίας, για να προστατευθεί από την βροχή, μεταφέρθηκε στο σπίτι του του άρρωστου Πρόχορου.
Η Αγάθη θυμήθηκε την υπόσχεση της Παναγίας, έκανε την προσευχή της και πέρασε τον Πρόχορο κάτω από την εικόνα της.
Από τότε η υγεία του αποκαταστάθηκε τελείως. Σε ηλικία 17 ετών Πρόχορος εγκατέλειψε το πατρικό του σπίτι και οδηγήθηκε σε μια μονή στην έρημο του Σάρωφ, όπου εκάρη μοναχός.
Έζησε ασκητική ζωή σε πλήρη απομόνωση, με αυστηρή νηστεία, αδιάλειπτη προσευχή και μελέτη του Θείου Λόγου.
Αξιώθηκε να δει θεϊκά οράματα, και σαν ευλογία για την πνευματική του ζωή έλαβε από τον Κύριο το χάρισμα της διορατικότητας και της θαυματουργίας.
Αφιερώθηκε στη διακονία των φτωχών και των αδυνάτων συνανθρώπων του, τους οποίους βοηθούσε, εξομολογούσε και θεράπευε από τις αρρώστιες, δίνοντάς τους να ασπασθούν τον σταυρό που είχε κρεμασμένο στο στήθος του ή την εικόνα που είχε στο τραπέζι του κελιού του,
Την 1η Ιανουαρίου 1833, ημέρα Κυριακή, ο Όσιος πήγε για τελευταία φορά στο Ναό του νοσοκομείου των Αγίων Ζωσιμά και Σαββατίου, άναψε κερί σε όλες τις εικόνες και τις ασπάσθηκε.
Μετάλαβε των Αχράντων Μυστηρίων και μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας ζήτησε συγχώρεση από όλους τους αδελφούς, τους ευλόγησε, τους ασπάσθηκε και παρηγορητικά τους είπε:
«Σώζεσθε, μὴν ἀκηδιᾶτε, ἀγρυπνεῖτε και προσεύχεσθε. Στέφανοι μας ετοιμάζονται».
Ο Όσιος κοιμήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 1833. Στις 19 Ιουλίου του 1903 έγινε η πανηγυρική του ανάδειξη σε Όσιο, παρουσία του τότε τσάρου και μελών της τσαρικής οικογένειας και χιλιάδες λαού.
Την μέρα αυτή έγιναν πολλά θαύματα.
Τα ιερά λείψανά του εξαφανίστηκαν κατά την περίοδο της Οκτωβριανής επαναστάσεως και ξαναβρέθηκαν το 1990, στην Αγία Πετρούπολη.
Το 1991 επέστρεψαν στην Μονή Ντιβέγιεβο.
Θεωρείται ο προστάτης των δασικών και των χιονοδρόμων και η μνήμη του τιμάται στις 2 Ιανουαρίου.
Απολυτίκιο
«Χριστῷ ἐκ νεότητος ἀκολουθήσας θερμῶς, εὐχαῖς καὶ δεήσεσιν, ἐν τῇ ἐρήμῳ Σαρώφ, ὡς ἄσαρκος ἤσκησας· ὅθεν τοῦ Παρακλήτου, δεδεγμένος τὴν χάριν, ὤφθης τῆς Θεοτόκου, θεοφόρος θεράπων· διὸ σε μακαρίζομεν, Σεραφεὶμ Πάτερ Ὅσιε».
