Πέρασαν 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή και το διωγμό των προγόνων μας από τις εστίες τους, από ένα χώρο όπου για χιλιετίες άνθησε ο Ελληνικός πολιτισμός. Τώρα, 100 χρόνια μετά το διωγμό, καθήκον όλων μας είναι να διατηρήσουμε στη μνήμη μας, την ιστορία του ιερού αυτού τόπου και να τη μεταφέρουμε στους απογόνους μας.

Αν δεν το κάνουμε, οι αλησμόνητες αυτές πατρίδες, όπως μας αρέσει να τις αποκαλούμε, θα είναι οριστικά χαμένες.   

Κοτζαερίδης Γεώργιος

 Κολοφών

Η Κολοφών ήταν πόλη της Ιωνίας, ανάμεσα στην Λέβεδο και την Έφεσο. Υπάρχουν πολλές παραδόσεις  για την ίδρυση της πόλης, οι οποίες οφείλονται στο ότι η Κολοφών   υπήρξε Μινω»ική, Μυκηναϊκή και Ιωνική αποικία.

Σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία η Κολοφών θεωρείται  αποικία Ιώνων και  την  ίδρυσαν οι απόγονοι του βασιλιά της Αθήνας Κόδρου ο Πρόμηθος και ο Δαμασίχθων.

Σύμφωνα  όμως με  τον Στράβωνα και  τον Μίμνερμο από την Κολοφώνα, την πόλη ίδρυσε ο Ανδραίμων, με Ίωνες της Αττικής τον 11ο αιώνα,  ο οποίος εκδίωξε τους Κάρες και επέτρεψε την ίδρυση της γειτονικής Λεβέδου.

Μια άλλη παράδοση αναφέρει ότι μετά την άλωση της Τροίας, μια ομάδα Αχαιών, ο Κάλχας, ο Λεόντιος, ο Πολυποίτης και οι σύντροφοί τους, ήρθαν  στην Κολοφώνα, όπου ο Κάλχας πέθανε και τάφηκε εκεί.

 Η παράδοση αναφέρει ότι ο θάνατός του επήλθε μετά την ήττα του σε μαντικό αγώνα με το Μόψο, μάντη και βασιλιά της Κολοφώνος.

Ο Μόψος θεωρείται ότι ίδρυσε το μαντείο του Απόλλωνα στην Κλάρο και βοήθησε  τους Κολοφωνίους να επεκταθούν, εκδιώκοντας τους Κάρες και Λέλεγες γείτονές τους.

H Κολοφών είναι από τις σημαντικότερες και αρχαιότερες ελληνικές πόλεις της Ιωνίας και αντίθετα με τις περισσότερες ελληνικές πόλεις της δυτικής Μικράς Ασίας δεν βρίσκεται στα παράλια αλλά στην ενδοχώρα, σε απόσταση περίπου 10 χλμ. από τη θάλασσα και σχεδόν 55 χλμ. νότια της Σμύρνης, Αποτελείται από μια απότομη ακρόπολη που επιβλέπει μια πλούσια και εκτεταμένη πεδιάδα και το όνομα της  σημαίνει κορυφή.

Ήταν μία από τις πλουσιότερες πόλεις της Ιωνίας πριν από την κατάληψή της από τους Λυδούς (660 π.Χ.).  Οι Κολοφώνιοι έλεγχαν την πλούσια πεδιάδα του Καΰστρου   ασχολούνταν με την  γεωργία, την κτηνοτροφία και ιδιαίτερα την εκτροφή αλόγων, εξ ου και το αήττητο ιππικό της.

Η ισχύς της συνάγεται από την έκφραση του Στράβωνα «Κολοφώνα επέθηκε», που σημαίνει  ότι αρκούσε η παρέμβασή της για να τερματιστεί οποιαδήποτε τυχόν αντιδικία μεταξύ των πόλεων της Ιωνίας. Ο Στράβων προσθέτει ότι η πόλη διέθετε τότε ισχυρότατο ναυτικό, ενώ ήταν διάσημη κυρίως για τους ιππείς της. Η Κολοφών διακρίνεται και για ένα ακόμη ιδιαίτερο στοιχείο της πολεμικής της μηχανής, της χρήσης σκύλων στη μάχη.

Οι Κολοφώνιοι εμπλέκονται αρνητικά στην ίδρυση των Κλαζομενών. Όταν κάποτε έφτασαν στην περιοχή Πελοποννήσιοι άποικοι από τις Κλεωνές και τον Φλιούντα, οι Κολοφώνιοι όρισαν ένα δικό τους, τον Πάρφορο, επικεφαλής της αποστολής προς αναζήτηση εδάφους για την ίδρυση αποικίας.

 Ο Παράφορος επιχείρησε να παραπλανήσει τους αποίκους, οδηγώντας τους  σε μια θέση κοντά στην Κολοφώνα, όπου ίδρυσαν το Σκύππιον.

Οι Πελοποννήσιοι άποικοι κατάλαβαν την απάτη και στασίασαν, εγκαταλείποντας την αποικία και ιδρύοντας τελικά τις Κλεωνές.

Κοντά στην Κολοφώνα, στην παράλια ζώνη, υπήρχε ένα πευκοδάσος που ήταν περίφημο για το ρετσίνι του, το οποίο εξάγονταν  στην Αίγυπτο. Σπουδαιότερη θεότητα της πόλης ήταν η Αθηνά Πολιάς  και ο Ασκληπιός. 
Η Κολοφών στα τέλη του 9ου ήταν μία από τις δώδεκα πόλεις  της Ιωνικής Δωδεκάπολης και  συμμετείχε  στον Μελιακό πόλεμο.

H Kολοφών ήταν μια από τις επτά πόλεις που έριζαν  για την καταγωγή του Ομήρου.  Υπήρξε πατρίδα σπουδαίων ανδρών όπως ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος 570- 489 π.Χ , ένας από τους πιο σπουδαίους διανοητές της αρχαιότητας  που το 540 πήγε στην Ελέα της Σικελίας και ίδρυσε την σπουδαία Ελεατική Σχολή. Από την Κολοφώνα καταγόταν ο λυρικός ποιητής Μίμνερμος, ο μουσικός Πολύμνηστος, ο μαθηματικός Ερμότιμος, οι ποιητές Αντίμαχος, Φοίνιξ, Νίκανδρος, ο ιστορικός Κλείταρχος που έγραψε για τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ο ολυμπιονίκης Ερμησιάναξ.

 Σήμερα τα ερείπιά της βρίσκονται διασκορπισμένα πάνω σε τρείς λόφους, κοντά στο Τουρκικό χωριό Deirmendere. Διασώζεται το οχυρωματικό τείχος, που είχε ύψος  2,25 μ. και είχε κτιστεί το 311-306 π.Χ.

Στην ακρόπολη βρέθηκαν τα ερείπια του Μητρώου που ήταν αφιερωμένο στην Μητέρα των θεών, μαζί με νομίσματα  των Πτολεμαίων βασιλιάδων του 3ου π.Χ αιώνα. Στην αγορά της πόλης διακρίνονται  ελάχιστα ερείπια. Στην Κολοφώνα έκοβαν νομίσματα αργυρά από τον 6ο-4ο π.Χ αιώνα. Σαν  κτήση της Κολοφώνος θεωρείται η Μύρλεια, μετέπειτα Απάμεια στον Κιανό κόλπο.