breaking news Νέο

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΣ - Γράφει ο ΓΑΒΡΙΗΛ ΚΑΟΥΡΗΣ, ε. ΣΧΟΛ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΣ - Γράφει ο ΓΑΒΡΙΗΛ ΚΑΟΥΡΗΣ, ε. ΣΧΟΛ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

(11ο Μέρος)

Κορυφαίος πρωταγωνιστής αυτής της πολιτικής τριάδας ήταν ο βασιλιάς Όθων (Μαυροκορδάτος, Κωλέττης, οι άλλοι δύο). Η εσωτερική του πολιτική ήταν διαμετρικά αντίθετη από εκείνη του Ευρωπαίου Μαυροκορδάτου. Δεν αναφέρουμε την περίοδο της επάρατης Αντιβασιλείας,    κι όταν ο Όθων κηρύχτηκε ενήλικος (1) εξακολούθησε την απόλυτα αυταρχική του διακυβέρνηση. Η Βαυαροκρατία απλώς έφυγε από το προσκήνιο και κρύφτηκε στο παρασκήνιο. Όχι μόνο ο Μαυροκορδάτος ήταν αντίθετος μ’ αυτόν τον τρόπο διακυβέρνησης του Όθωνα αλλά κι ολόκληρος ο πολιτικός κόσμος. Όσο για την εξωτερική πολιτική του, εκεί είναι που ο Μαυροκορδάτος – υπηρέτης της αγγλικής πολιτικής – δεν συμβιβάστηκε με την οθωνική. Ο Όθων είχε ενστερνισθεί βαθύτατα τη «μεγάλη ιδέα» του Κωλλέτη. Συναισθηματικός και παρορμητικός καθώς ήταν ο Όθων παρά λίγο να οδηγήσει τη χώρα σε πολύ μεγάλες περιπέτειες σε κρίσιμες διεθνείς ώρες (2).

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι μολονότι ο Μαυροκορδάτος είχε πολλούς και σοβαρότατους λόγους να πολεμήσει το οθωνικό καθεστώς σκληρότατα, όμως το απέφυγε ως ένα βαθμό. Δεν εξάντλησε το Φαναριώτικο οπλοστάσιο του στην αντιπολίτευση που άσκησε,    αυτή ήταν αυστηρή μεν αλλά κόσμια. Δεν υπέσκαψε το θρόνο, γιατί από πεποίθηση ήταν φιλοβασιλικός. Ήταν όμως εναντίον του τρόπου, της μη συνταγματικής ή αντισυνταγματικής, διακυβέρνησης.

Ο Όθωνας, επειδή προφανώς είχε ενημερωθεί από τους Έλληνες συμβούλους του για τις ικανότητες και το ποιόν του Φαναριώτη πολιτικού και προκειμένου ν’ απαλλαγεί από την ενοχλητική του παρουσία τον «εξόρισε»: τον διόρισε πρεσβευτή.

Στην 20ετία 1834-1854 περισσότερα από 12 χρόνια ο Μαυροκορδάτος τα πέρασε στο εξωτερικό ως πρεσβευτής στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στο Μόναχο.

Στα 1841 ο Όθων, πιεζόμενος από τους Άγγλους, τους οποίους αντιπαθούσε θανάσιμα, κάλεσε τον Μαυροκορδάτο ν’ αναλάβει την πρωθυπουργία (3) της χώρας. Εκείνος αποδέχτηκε την πρόταση, αλλά με τις εξής προϋποθέσεις: Χειραφέτηση της ελληνικής διοίκησης από τους ξένους (Βαυαρούς), κατάργηση του αποτελούμενου από Βαυαρούς ανακτοβουλίου του βασιλιά, να μην παρίσταται ο βασιλιάς στις συνεδριάσεις και στις αποφάσεις του υπουργικού συμβουλίου, να αντικατασταθεί ο υπουργός των στρατιωτικών (ο στρατηγός Σμάλτς την κατείχε πριν από πολλά χρόνια) από Έλληνα στρατηγό, να ιδρυθεί Συμβούλιο Επικρατείας, να καταστεί ανεξάρτητη η δικαιοσύνη και ο τύπος ν’ αποκτήσει απόλυτη ελευθεροτυπία (4). Αυτοί ήταν οι κυριότεροι όροι του Μαυροκορδάτου, οι οποίοι δεν έγιναν αποδεκτοί (5) από το βασιλιά και έτσι ο Μαυροκορδάτος παραιτήθηκε στις 8 Αυγούστου 1841.

Η Αγγλία εξοργίστηκε από την παραίτηση του Μαυροκορδάτου και κυρίως από την αλόγιστη εξωτερική πολιτική του Όθωνα, από την οποία κινδύνευε η ειρήνη. Δυστυχώς κανένα από τα πρόσωπα, που τον περιστοίχιζαν και είχε εμπιστοσύνη σ’ αυτά, δεν τον συμβούλεψε να δώσει σύνταγμα στη χώρα (6).

Η Επανάσταση ήταν αναπόφευκτη. Μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 φάνηκε πως θα ‘ρθει γαλήνη. Ο Μαυροκορδάτος δεν είχε ανάμειξη στην επανάσταση. Ήταν όμως ένας από τους αντιπροέδρους της Συντακτικής Επιτροπής του Συντάγματος. (7)

 

Σημειώσεις:

1.  Ο Όθων κηρύχτηκε ενήλικος στις 20-5-1835. Την ίδια μέρα κυκλοφόρησε διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό γεμάτο από ωραία λόγια και μεγάλες υποσχέσεις. Όμως τίποτε ουσιαστικά δεν άλλαξε.

2.  Δεν εννοούμε ότι ο Μαυροκορδάτος ήταν αντίθετος ή δεν πίστευε στην ιδέα της εθνικής ολοκλήρωσης. Ήταν όμως μεθοδικός και ρεαλιστής. Αυτό φαίνεται και από το Υπόμνημα που συνέταξε το 1848 γι’ αυτό ακριβώς το θέμα της εθνικής ολοκλήρωσης. Προτείνει συγκεκριμένους τρόπους και στρατηγική γι΄αυτόν τον σκοπό, σε αντίθεση με τον Ιω. Κωλλέτη, ο οποίος πρότεινε άμεση εθνική ενέργεια.

3.  Η κατάσταση που είχε δημιουργηθεί τότε ήταν οικτρή, είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Στάσεις έγιναν στην Ύδρα, στη Μεσσηνία και αλλού, η ληστεία μαινόταν, παντού εκδηλώνονταν θρησκευτικές διαμάχες με πολιτική υποκίνηση, τα έκτακτα στρατοδικεία επέβαλαν εξουθενωτικές ποινές. Πάντως όλη αυτή την κατάσταση δεν την συνδαύλισε ο Μαυροκορδάτος.

4.  Βλ. Διον. Α. Κοκκινου, Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, εκδοτ. οίκος Μέλισσα, τομ. 2, σελ. 487-488.

5.  Ο Όθων είχε υποχωρήσει σε μερικούς από τους όρους του Μαυροκορδάτου. Εξακολούθησε όμως να κρατά τους Βαυάρους. Κατάργησε «το ανακτοβούλιον» αλλά συνέστησε «Ιδιαίτερον Γραφείον του Βασιλέως» πράγμα που ήταν το ίδιο.

6.  Ο πατέρας Λουδοβίκος, που ασκούσε πάνω του μεγάλη επιρροή, τον συμβούλεψε, αντίθετα, να περιφρουρήσει τα μοναρχικά του δικαιώματα, να καταργήσει την ελευθεροτυπία και να επιβάλει κυρώσεις σ’ αυτούς που διατάρασσαν τη γαλήνη.

7. Οι εργασίες της Εθνικής Συνέλευσης για το σύνταγμα άρχισαν στις 3-1-1844. Η Επιτροπή που είχε οριστεί για τη σύνταξη του σχεδίου του συντάγματος, το οποίο κατόπιν κάποιων τροποποιήσεων, ψηφίστηκε από τους πληρεξουσίους, είχε συγκροτηθεί από τους Π. Νοταρά (πρόεδρο και αντιπροέδρους τους:) Αλ. Μαυροκορδάτο, Ιω. Κωλέττη, Ανδρ. Μεταξά και Ανδρ. Λόντο.

 

Συνεχίζεται


Σύνδεση Συνδρομητή

Καλώς Ήρθατε! Συνδεθείτε στο λογαριασμό σας

Να με θυμάσε Ξεχάσατε τον κωδικό σας;

Δεν είστε συνδρομητής; Αίτηση Εγγραφής

Ξεχάσατε τον κωδικό σας

Αίτημα Εγγραφής