Πέρασαν 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή και το διωγμό των προγόνων μας από τις εστίες τους, από ένα χώρο όπου για χιλιετίες  άνθησε ο Ελληνικός πολιτισμός. Τώρα, 100 χρόνια μετά το διωγμό, καθήκον όλων μας είναι να διατηρήσουμε στη μνήμη μας, την ιστορία του ιερού αυτού τόπου και να τη μεταφέρουμε στους απογόνους μας.

Αν δεν το κάνουμε, οι αλησμόνητες αυτές πατρίδες, όπως μας αρέσει να τις αποκαλούμε, θα είναι οριστικά χαμένες.   

Κοτζαερίδης Γεώργιος

Αρχαίες Ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας

Κύμη

Θεωρείται μία από τις πρώτες Ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας   και ιδρύθηκε  τον 11ο π.Χ αιώνα από τους Αιολείς της Λοκρίδας  με επικεφαλής τον Βόρο και τον Μάλαο. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από το αρχαίο όνομα της πόλης, Φρικωνίς, που ήταν η ονομασία ενός βουνού(Φρίκιον) της Λοκρίδας.

Οι Αιολείς συνάντησαν στην περιοχή τους Πελασγούς τους οποίους και αφομοίωσαν. Σύμφωνα με τον Έφορο, έναν ιστορικό συγγραφέα από την Κύμη, η πόλη ιδρύθηκε από τις Αμαζόνες και γι΄ αυτό ονομάζονταν Αμαζόνιον,  γεγονός που αναφέρει ο Εκαταίος, και διέσωσε ο Στέφανος Βυζάντιος..

Ο Ευσέβιος αναφέρει ότι η πόλη χτίστηκε το 1050 π.Χ. Άλλοι ιστορικοί αναφέρουν ότι πήρε το όνομά της από αποικιστές που ήρθαν εκεί, προερχόμενοι από την πόλη της Εύβοιας Κύμη. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει και ο Στράβων, ο οποίος αναφέρει ότι η πόλη κτίστηκε από κατοίκυς της Κύμης Εύβοιας, οι οποίοι συμμετείχαν στον Τρωϊκό πόλεμο και παρέμειναν στην Μικρά Ασία.

Ήταν μάλιστα οι ίδιοι που έχτισαν  την Κύμη στην Καμπανία της Κάτω Ιταλίας. Η Κύμη, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, από τον 5ο αιώνα π.Χ αναφέρεται σαν η πιο σπουδαιότερη πόλη της Αιολικής Δεδεκάπολης και είχε αναπτύξει ιδιαίτερα το εμπόριο. Ανήκε μεν στις Αιολικές πόλεις, αλλά οι κάτοικοί της θεωρούνταν Ιωνικής καταγωγής.

Την Αιολική Δωδεκάπολη αποτελούσαν η  Αιγές, η Αιγιρόεσσα, το Γρύνειον, η Κίλλα, η Κύμη, η Λάρισα η Αιολίς, η Μύρινα, το Νέο Τείχος, το Νότιο, η Πιτάνη, η Σμύρνη και η Τήμνος.  Από τις παραπάνω πόλεις νωρίς η Σμύρνη αποσπάσθηκε από τους Ίωνες και αυτή με τις άλλες Ιωνικές πόλεις απετέλεσαν αντίστοιχα την Ιωνική Ομοσπονδία.

Οι Κυμαίοι  ασχολήθηκαν περισσότερο με το εμπόριο δια θαλάσσης  και  η Κύμη γνώρισε μεγάλη ακμή.  Εξελίχθηκε σε μια περιφερειακή μητρόπολη  ιδρύοντας μαζί με την Λέσβο, 30 πόλεις  όπως η Σίδη της Παμφυλίας, η Κεβρήνη στην Τρωάδα, και ο Αίνος στην Θράκη κ.α. Σύμφωνα με μια εκδοχή, και η Σμύρνη εθεωρείτο αποικία της Κύμης.

 Το πολίτευμά της ήταν βασιλεία αλλά στα τέλη του 65ου αιώνα έγινε τυραννίδα με τον ονομαστό Τύραννό της τον Αρισταγόρα.

 Ο  Ηρόδοτος αναφέρει  ότι,  ο  Αρισταγόρας ήταν ένας από τους ηγέτες των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας που αποφάσισαν για την εκδήλωση της Ιωνικής επανάστασης.

Η Κύμη στα τέλη  του 6ου π.Χ αιώνα, όπως και οι υπόλοιπες Ελληνικές πόλεις, υποτάχθηκε στους Λυδούς και αργότερα το  546 π,Χ στους Πέρσες.

Κατά την διάρκεια των Ελληνοπερσικών πολέμων ο κυβερνήτης Σαντόκος της Κύμης, συμμετείχε στο πλευρό των Περσών με πενήντα πλοία και μετά την ήττα του Ξέρξη στην Σαλαμίνα, ο στόλος του κατέπλευσε στο λιμάνι της Κύμης που αποτελούσε την ναυτική τους βάση.

Μετά το τέλος των Περσικών πολέμων προσχώρησε στην Α’ Αθηναϊκή συμμαχία πληρώνοντας φόρο 12 ταλάντων αλλά κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου συμμάχησε με τους Σπαρτιάτες και τους βοήθησε να κερδίσουν τους Αθηναίους. Μετά τα τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου η Κύμη πέρασε ξανά στα χέρια των Περσών  και απελευθερώθηκε το 334 π.Χ  από τον Μέγα Αλέξανδρο.

Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, καταλήφθηκε από τον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο και το 218 π.Χ  ο Άτταλος Α΄ την προσάρτησε στο Βασίλειο της Περγάμου, μαζί με την Μύρινα, την Φώκαια, τις Αιγές, την Τήμνο, την Τέω και την Κολοφώνα.  Το 190 π.Χ η Κύμη πέρασε σα χέρια των Σελευκιδών

Κατά την διάρκεια της Ρωμαϊκής περιόδου, η άλλοτε πάμπλουτη πόλη, έφθασε σε οικονομική εξαθλίωση και αναγκάσθηκε να πουλήσει το Ιερό του Διονύσου.

Το 17 μ.Χ καταστράφηκε από ισχυρό σεισμό και ανοικοδομήθηκε από τον αυτοκράτορα Τιβέριο, ο οποίος την ονόμασε Καισάρεια, η οποία δεν απέκτησε ποτέ την αίγλη της παλιάς πόλης, διότι την επισκίασε η Έφεσος.

Οι πρώτες αρχαιολογικές ανασκαφές έγιναν στα μέσα του 19ου αιώνα από τον μεγαλοκτηματία της περιοχής  G. Baltazzi  και αργότερα από τους   S. Reinnach , τον A. Salac που  to 1925 βρήκε  σημαντικά ευρήματα, όπως αργότερα και ο Τούρκος αρχαιολόγος  E. Akurgal που βρήκα πολλά κεραμικά.

Στο βόρειο λόφο βρέθηκαν τα ερείπια ενός ναού  που ήταν αφιερωμένος στην θεά Ίσιδα, κοντά στο σημερινό χωριό  Nemruth Liman.

Βρέθηκε επίσης το θέατρο της πόλης  και ερείπια  τειχών και ενός  ρωμαϊκού υδραγωγείου.

Βρέθηκαν επίσης πολλά  σπουδαία πήλινα εδώλια, που βρίσκονται στο Μουσείο της Σμύρνης. Ο  περίφημος χάλκινος έφηβος που τρέχει του 2ου π.Χ αιώνα βρέθηκε σε ένα ναυάγιο ανοιχτά της Κύμης και σήμερα βρίσκεται  και αυτός στο Μουσείο της Σμύρνης.

Βρέθηκε επίσης  ένα Ρωμαϊκό αντίγραφο  του κεφαλιού της Αφροδίτης της Κνίδου και πολλά άλλα.

Μοναδικά είναι τα χρυσά  κοσμήματα που βρέθηκαν και που αποτελούν τον θησαυρό της Κύμης και βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.  Βρέθηκαν επίσης και πολλά νομίσματα διότι είναι γνωστό ότι η Κύμη έκοβε νομίσματα από τον 7ο π.Χ αιώνα.

Η Κύμη ήταν πατρίδα σπουδαίων ανδρών όπως ο Ησίοδος, ο δεύτερος μετά τον Όμηρο σε σπουδαιότητα αρχαίος ποιητής, ο Έφορος που αρνήθηκε την πρόταση του Μεγάλου Αλεξάνδρου να γράψει  την πορεία του στην Μικρά Ασία, ο Ηρακλείδης κ.α.

Η Κύμη ήταν μια από τις πόλεις που διεκδικούσαν  τον τίτλο της γενέτειρας πόλης του Ομήρου και  σύμφωνα με την παράδοση, η μητέρα του Κρηθηίς κατάγονταν από εκεί.