Απολλώνιος Εκ Πέργης

Ο Απολλώνιος Από Την Πέργη Υπήρξε Ένας Από Τους Μεγαλύτερους Έλληνες Μαθηματικούς-Γεωμέτρες Και Αστρονόμους Της Αλεξανδρινής Εποχής. Γεννήθηκε Περί Το 260 π.Χ. (Ή Σύμφωνα Με Άλλους Μελετητές Περί Το 246 Με 221 π.Χ.), Στην Πέργη Της Παμφυλίας, Μια Πόλη Κοντά Στην Αττάλεια Της Μ. Ασίας.

Σπούδασε Και Δίδαξε Στην  Αλεξάνδρεια Κοντά Στους Συνεχιστές Του  Ευκλείδη Και Συνέγραψε Γύρω Στα 21 Έργα  Μαθηματικών, Γεωμετρίας, Αστρονομίας Και Μηχανικής, Που Χωρίζονταν Σε Υποκατηγορίες Τόμων Εκ Των Οποίων Διασώθηκαν Μόνο Τέσσερα Με Γνωστότερο Εξ’ Αυτών Το Έργο «Κωνικά» Το Οποίο Αποτελείται Από 8 Βιβλία. Δίδαξε Στο  Μουσείο Της Αλεξάνδρειας Στην «Αίθουσα 5» Εξ Ου Και Του Προσδόθηκε Το Προσωνύμιο Απολλώνιος Ο Ε’.

Οι Σύγχρονοι Του Έτρεφαν Μεγάλο Θαυμασμό Για Το Έργο Του, Τόσον Ώστε Τόλμησε Να Ασκήσει Κριτική Σε Έργα Του  Ευκλείδη Και Ενίοτε Να Προτείνει Ριζικές Τροποποιήσεις Σε Μερικά Σημαντικά Τμήματα Των Ευκλείδειων « Στοιχείων».

Ο Μαθηματικός – Ιστορικός  Πάππος Ο Αλεξανδρινός (3ος Αι. μ.Χ.) Τον Περιγράφει Ως Υπερόπτη Στον Χαρακτήρα Αναφέροντας Ότι Υποτιμούσε Τους Άλλους Γεωμέτρες, Και Ότι Κατά Πάσα Πιθανότητα Πυροδότησε Ως Αφορμή Αυτού Τον Αρχιμήδη Να Αποστείλει Δια Αλληλογραφίας Στον  Ερατοσθένη Εκουσίως Λαθεμένα Θεωρήματα Για Τον Έλεγχο Των Γνώσεων Εκείνων Των Καθηγητών Του Μουσείου Που Θεωρούσαν Τον Εαυτό Τους Ως «Αυθεντίες».

Εικάζεται Ότι Υπήρξε Νεότερος Του Αρχιμήδη Σε Ηλικία, Γεγονός Που Προκύπτει Απ’ Το Ότι  Ο Αρχιμήδης Ονομάζει Την  Παραβολή Ως «Ορθογωνίου  Κώνου Τομή», Ενώ Απ’ Την Απολλωνίου Και Έπειτα Εποχή Καθιερώθηκαν Οι Νεότερες Ορολογίες « Παραβολή», « Έλλειψη», «Υπερβολή».

Καταπιάστηκε Με Το  Δήλιο Πρόβλημα Το Οποίο Και Έλυσε Με Την Βοήθεια Της Τομής Ενός Κύκλου Και Μιας Υπερβολή, Καθώς Επίσης Έθεσε Και Επέλυσε Το Απολλώνιο Πρόβλημα Στην Αγνοουμένη Πραγματεία Του "Επαφαί".

Στην Αστρονομία Υπήρξε Ο Πρώτος Θεωρητικός, Υποστηρικτής Κατά Άλλους Του Γεωκεντρικού Συστήματος Και Κατά Τον Ιππόλυτο Του Ηλιοκεντρικού, Καθώς Επίσης Και Εισηγητής Των «Εκκέντρων Κύκλων Και Επικύκλων», Για Την Ερμηνεία Των Κινήσεων Του Ουρανού Και Των Πλανητών Κατά Τρόπο Σύμφωνο Με Τις Παρατηρήσεις.

Συνέταξε Πίνακες Για Την  Σελήνη Και Υπολόγισε Τον Λόγο Του Μήκους Του Κύκλου Προς Την Διάμετρο Του (Τον Αριθμό Π) Με Μεγάλη Προσέγγιση. Υπήρξε Ο Εφευρέτης Και Κατασκευαστής Του Πρώτου  Ηλιακού Ρολογιού Και Υπολόγισε Την Απόσταση Γής-Σελήνης Σε 50.000 Στάδια.

Τα Έργα Του Άσκησαν Έντονη Επιρροή Σε Μεταγενέστερους Έλληνες Μελετητές Και Επιστήμονες Όπως Στον  Πτολεμαίο, Αλλά Και Της Δύσης Όπως Στους Francesco Maurolico (Φραγκίσκος Μαυρόλυκος), Johannes Kepler (Κέπλερ),Isaac Newton   (Νεύτων) Και Rene Descartes ( Καρτέσιος). Ο Απολλώνιος Στο "Κωνικά" Αναπτύσσει Περαιτέρω Μια Μέθοδο Που Είναι Τόσο Παρόμοια Με Την  Αναλυτική Γεωμετρία, Ώστε Πιστεύεται Κάποιες Φορές Πως Με Τις Εργασίες Του Είχε Προαναγγείλει Και Προβλέψει Τις Ιδέες Του  Καρτέσιου 1800 Χρόνια Πιο Νωρίς.

Διασώθηκαν Τα Εξής Έργα Του:

Κωνικά (8 Βιβλία), Περί Λόγου Αποτομής (2 Βιβλία), Κατασκευή Δύο Μέσων Αναλόγων, Σύγκριση 12/Εδρου Και 20/Εδρου.

Χάθηκαν Τα Εξής Έργα Του:

Περί Χωρίου Αποτομής (2 Βιβλία), Επαφαί (2 Βιβλία), Νεύσεις (2 Βιβλία), Επίπεδοι Τόποι (2 Βιβλία), Περί Ατάκτων Αλόγων, Ωκυτόκιο, Περί Κοχλίου Ή Ελίκων, Η Καθόλου Πραγματεία, Περί Του Πυρίου, Περί Της Κατασκευής Υδραυλικού Αρμονίου, Θεωρία Αριθμών, Περί Λογιστικών, Αναλυόμενος Τόπος, Κατασκευές Ωρολογίων, Οπτική, Διωρισμένη Τομή Και Ένα Αστρονομικό Σύγγραμμα Αγνώστου Τίτλου.

Απελλής Ο Κολοφώνιος

O Απελλής Υπήρξε Ένας Από Τους Σημαντικότερους Έλληνες  Ζωγράφους  Του 4ου π.Χ Αιώνα,  Που Άκμασε Κατά Την Πρώιμη Ελληνιστική Περίοδο. Τα Έργα Του  Γνώρισαν Μεγάλη Φήμη  Κατά Την Αρχαιότητα Και Η Περιγραφή Τους Από Τους Αρχαίους Έλληνες Συγγραφείς, Ενέπνευσε Μεγάλους Ζωγράφους Της Αναγέννησης.

Ο Απελλής Γεννήθηκε Το  380/370 Στην Κολοφώνα Της Μικράς Ασίας Και Πολύ Συχνά Αναφέρεται Ως «Θέσεις  Εφέσιος» Διότι Αργότερα Έγινε Επίτιμος Πολίτης Της Εφέσου.

Οι Περισσότερες Πληροφορίες Για Τη Ζωή Και Το Έργο Του Αντλούνται Από Το 35ο Βιβλίο Της Φυσικής Ιστορίας (Naturalis Historia) Του  Πλίνιου Του Πρεσβύτερου (23-79 μ.Χ.), Σύμφωνα Με Τον Οποίο, Ο Απελλής Βρέθηκε Στην Ακμή Του Κατά Την Περίοδο Της 112ης  Ολυμπιάδας (332-329 π.Χ.). Η Συνεργασία Του Με Τον  Πτολεμαίο Α΄ Της  Αιγύπτου Υποδηλώνει Πως Υπήρξε Ενεργός Τουλάχιστον Μέχρι Το 305 π.Χ., Όταν Ο Πτολεμαίος Ανακηρύχθηκε Βασιλιάς.

Ο Απελλής Υπήρξε Αρχικά Μαθητής Του Εφόρου Του Εφέσιου Και Αργότερα Του  Παμφίλου Από Τη Σικυώνα, Αν Και Σύμφωνα Με Τον  Πλούταρχο Διέθετε Ήδη Σημαντική Φήμη Πριν Φοιτήσει Στη Σικυώνια Σχολή. Εκεί Ανέλαβε Μαζί Με Το Μελάνθιο Μία Σημαντική Παραγγελία, Για Τον Τύραννο  Αρίστρατο. Εργάστηκε Ως Ζωγράφος Στο Περιβάλλον Του  Φιλίππου Β΄ Και Του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Φιλοτεχνώντας Αρκετές Προσωπογραφίες Τους.

Όπως Αναφέρει Ο Πλίνιος, Ο Μέγας Αλέξανδρος Εκτιμούσε Ιδιαίτερα Τις Ικανότητες Του, Τόσο Ώστε Να Είναι Ο Μοναδικός Ζωγράφος Που Επιτρεπόταν Να Φιλοτεχνεί Πορτρέτα Του. Σύμφωνα Με Τον Πλίνιο, Ο  Μέγας Αλέξανδρος Ζήτησε Από Τον Απελλή Να Φιλοτεχνήσει Ένα Πορτρέτο Της Παλλακίδας Καμπάσπης Και Εκείνος Την Ερωτεύτηκε.

Ο Πίνακας Εντυπωσίασε Τόσο Τον Αλέξανδρο Ώστε Αργότερα Την Παραχώρησε Ως Δώρο Στο Ζωγράφο. Ο Απελλής Ως Ζωγράφος Της Αυλής Της Μακεδονίας Ασχολήθηκε Και Με Εικονικές Παραστάσεις Του Μέγα Αλέξανδρου. Τον Απεικόνισε Ως Δία Κεραυνοφόρο Και Εκμεταλλεύτηκε  Στον Πίνακα Αυτό, Όπως Και Σε Πολλούς Άλλους, Με Συμβολικές Μορφές ( Βροντή, Αστραπή, Κεραυνός  ) Την Ικανότητά Του Να Παίζει Με Τα Χρώματα. Απεικόνισε Επίσης Τον Μακεδόνα Κατακτητή, Έφιππο Και Αποθεωνόμενο.

Σπουδαίο Ήταν Το Έργο Του Απελλή Που Απεικόνιζε Την «Αναδυόμενη Αφροδίτη» Για Την Οποία Χρησιμοποίησε Σαν Μοντέλο Την Παλλακίδα Του Μεγάλου Αλεξάνδρου Παγκάσπη Και Το Οποίο Αφιέρωσε Στο Ασκληπιείο Της Κω.

Τον Πίνακα Αυτόν Τον Αγόρασε Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Αύγουστος, Προσφέροντας Σαν Αντάλλαγμα Στους Κατοίκους Του Νησιού  Την Απαλλαγή Τους Από Φόρους  Αξίας Εκατό Ταλάντων Και Τον Αφιέρωσε Στον Ναό Του Ιουλίου Καίσαρα Στην Αγορά Forum Της Ρώμης.

Ωστόσο Ο Πανέμορφος Αυτός Πίνακας Αργότερα Καταστράφηκε, Ενώ Κατά Την Περίοδο Της Αυτοκρατορίας Του  Νέρωνα Ο Δωρόθεος Φιλοτέχνησε Ένα Αντίγραφό Του. Ο Απελλής Είχε Ξεκινήσει Να Φιλοτεχνεί Μία Δεύτερη Εκδοχή Του Ίδιου Θέματος, Ωστόσο Έμεινε Ημιτελής Εξαιτίας Του Θανάτου Του.

 Στο Περίφημο Αυτό Έργο Του Απελλή Πρόβαλλε Μόνο Με Το Μισό Της Σώμα (Αναδυόμενη Από Μητέρας Άρτι Θαλάσσης>>. Έσφιγγε Με Τα Χέρια Της  Τα Βρεγμένα Της Μαλλιά  Και Έστυβε Τον Αφρό Από Τους Πλοκάμους Της.

Σύμφωνα Με Την Γνώμη Του Γερμανού Αρχαιολόγου  Ανδρέας Ρούμπφ, Ο Απελλής Εμπνεύστηκε Το Θέμα  Από Ένα Ανάλογο Φειδιακό Ανάγλυφο , Στην Βάση Του Αγάλματος  Του Δία Στην Ολυμπία.

Στην Αρχαιότητα Ήταν Διάχυτη Η Φήμη Ότι Το Πρότυπο Του Ζωγράφου Για Την Αναδυόμενη Θεά, Ήταν Η Εταίρα Φρύνη. Το Ίδιο  Θέμα Χρησιμοποίησε  Για Την Δημιουργία Του Ομώνυμου Πίνακά Του, Ο Αναγεννησιακός Ζωγράφος Μποτιτσέλι  Εμπνευσμένος Από Τις Άφθονες Αρχαίες Ελληνικές Και Ρωμαϊκές Περιγραφές Του Έργου Του Απελλή.

Φημισμένο Έργο Του Είναι Επίσης Η  Συκοφαντία (Ή Διαβολή), Για Το Οποίο Αντλούμε Πληροφορίες Από Την Πραγματεία Τού   Λουκιανού «Περὶ Τοῦ Μὴ Ῥᾳδίως Πιστεύειν Διαβολῆ». Αφορμή Για Την Ολοκλήρωση Του Αλληγορικού Αυτού Έργου Υπήρξε, Κατά Τον Λουκιανό, Ο Φθόνος Του Αντίφιλου, Ο Οποίος Διέβαλε Τον Απελλή Στον Πτολεμαίο Α', Διαρρέοντας Μία Συκοφαντία Περί Συμμετοχής Του Σε Δολοπλοκία Με Στόχο Την Ανατροπή Του Βασιλιά.

Η Σύνθεση Απεικόνιζε Τη Συκοφαντία Ως Μία Όμορφη Γυναικεία Μορφή, Κρατώντας Μία Καιόμενη Δάδα Στο Αριστερό Της Χέρι Και Πλησιάζοντας Έναν Άνδρα Με Υπερμεγέθη Αυτιά, Περιτριγυρισμένο Από Την Άγνοια Και Την Υπόληψη, Με Οδηγό Έναν Άνδρα Που Συμβόλιζε Το Φθόνο.

Τη Συκοφαντία Πλαισίωναν Δύο Ακόμα Γυναικείες Μορφές, Η Επιβουλή Και Η Απάτη, Ενώ Από Πίσω Τους Ακολουθούσε Η Δακρυσμένη Μετάνοια Που Ανέμενε Την Έλευση Της Αλήθειας.

H Περιγραφή Του Έργου, Όπως Δίνεται Από Τον Λουκιανό, Ενέπνευσε Τον  Σάντρο Μποτιτσέλι Για Τη Δημιουργία Του Αλληγορικού Πίνακα «Η Συκοφαντία Του Απελλή(1494/95 Ουφίτσι)», Όπως Επίσης Και Τον Γερμανό Ζωγράφο Ντύρερ Που Ζωγράφισε Ανάλογα Αλληγορικά Έργα.

Περίφημος  Ήταν Ο Πίνακας Του Απελλή  Με Θέμα Το Κυνήγι Της Θεάς Άρτεμις, Όπως Επίσης Η  Προσωπογραφία Του Μονόφθαλμου  Βασιλιά Αντίγονου, Την Οποία Φιλοτέχνησε Απεικονίζοντας Μόνο Τα Τρία Τέταρτα Τού Προσώπου Του – Κατά Τον Πλίνιο Υπήρξε Ο Πρώτος Που Απεικόνισε Με Τέτοιο Τρόπο Μία Προσωπογραφία – Ώστε Να Μη Διακρίνεται Η Ιδιαιτερότητά Του.

Μαρτυρούνται Ακόμη Και Άλλα Έργα Του Απελλή, Όπως Μια Αυτοπροσωπεία Του, Μια Εικόνα Της Χάριτος  Στο Ωδείο Της Σμύρνης, Μια Εικόνα Της Τύχης Καθιστής Καθώς Και Μια Παράσταση  Αλόγου Που Την Περιγράφει  Διεξοδικά Ο Δίων Χρυσόστομος.

Παρά Το Γεγονός Πως Δε Διασώζεται Κανένα Έργο Του, Αρκετές Πληροφορίες Για Παραγγελίες Που Ανέλαβε Στη Διάρκεια Της Σταδιοδρομίας Του Και Πίνακες Που Φιλοτέχνησε, Αντλούνται Από Ιστορικές Πηγές. Σώθηκαν Πολλές Πολύτιμες Μαρτυρίες Των Αρχαίων Συγγραφέων (Λουκιανός, Στράβων, Αθηναίος, Κικέρων, Πλίνιος, Αιλιανός) Για Τον Απελλή, Έχουν Όμως Ανεκδοτολογικό Χαρακτήρα Και Σπάνια Μιλούν Για Την Τέχνη Και Την Τεχνική Του.

Σχετικά Με Τις Ικανότητές Του Στη Ζωγραφική, Ο Πλίνιος Υποστήριξε Πως Ο Απελλής Υπήρξε Ανώτερος Από Τους Ζωγράφους Που Διαδέχτηκε Και Από Εκείνους Που Υπήρξαν Συνεχιστές Του. Ανέφερε Χαρακτηριστικά Πως Οι Προσωπογραφίες Του Ήταν Τόσο Αληθοφανείς, Ώστε Ένας Μετωποσκόπος Μπορούσε Να Προβλέψει Την Ηλικία Του Εικονιζόμενου Προσώπου, Καθώς Και Να Πραγματοποιήσει Προβλέψεις Για Το Μέλλον Του.

Κατά Τον Κοϊντιλιανό, Ο Απελλής Διακρίθηκε Στην «Ευφυΐα Και Τη Χάρη», Ενώ Οι Περισσότερες Ιστορικές Πηγές Σχολιάζουν Την Τεχνική Του Αναφερόμενες Στην Κομψότητα Και Στην Οικονομία Των Έργων Του, Επισημαίνοντας Την Ικανότητά Του Να Εγκαταλείπει Έναν Πίνακα Την Κατάλληλη Χρονική Στιγμή, Χωρίς Να Υπερβάλει Με Την Προσθήκη Περιττών Λεπτομερειών.

Χρησιμοποιούσε Κυρίως Τέσσερα Χρώματα (Μαύρο, Λευκό, Κίτρινο Και Κόκκινο) Σχεδιάζοντας Με Απλές Γραμμές. Αναφέρεται Επίσης Ως Καινοτόμος Στον Τομέα Της Τεχνικής, Έχοντας Επινοήσει Μία Ειδική Μέθοδο Προετοιμασίας Του Attramentum, Όπως Αποκαλείται Από Τον Πλίνιο, Από  Ελεφαντόδοντο. Η Χρήση Του Βοηθούσε Στη Διατήρηση Και Προστασία Των Έργων, Ενώ  Επιδρούσε Πιθανώς Και Στην Άμβλυνση Των Χρωμάτων. Ο Απελλής Πέθανε Στην Κω Στα Τέλη Του 4ου Π.Χ Αιώνα.