Ερμογένης Ο Πριηνεύς
Γεννήθηκε Την Πριήνη Στα Τέλη Του 3ου Αιώνα Και Πέθανε Στο Α΄ Μισό Του 2ου Αιώνα. Ήταν Σπουδαίος Αρχιτέκτονας, Μεγάλος Ανανεωτής Και Θεωρητικός Της Αρχιτεκτονικής. Μελέτησε Ειδικά Τον Ιωνικό Ρυθμό Αλλά Θεωρείται Ο Δημιουργός Του Ψευδοδίπτερου Ναού Τον Οποίο Ο Ίδιος Τελειοποίησε.
Ο Ερμογένης Δημιούργησε Κώδικες Που Υπηρετούσαν Την Αρμονία Των Όγκων Και Των Επιπέδων Και Εκμεταλλεύτηκε Την Συμπεριφορά Του Φωτός Και Της Σκιάς, Για Να Δώσει Στα Δημιουργήματα Του, Μια Ευρυχωρία, Μια Αίσθηση Περισσότερο Ζωγραφική Παρά Πλαστική. Αφαίρεσε Την Εσωτερική Κιονοστοιχία Από Τους Ναούς Δημιουργώντας Άνετο Εσωτερικό Χώρο Που Εξυπηρετούσε Τις Λειτουργικές Τους Ανάγκες Και Καθιέρωνε Μια Δική Του Αισθητική Αντίληψη Για Την Διαμόρφωση Του Εσωτερικού Των Ναών.
Είναι Φανερό Ότι Ο Ρωμαίος Αρχιτέκτονας Βετρούβιος Μεταφέρει Κώδικες Του Ερμογένη, Που Περιλαμβάνονταν Σε Κάποιο Βιβλίο Του Στο Σύγγραμμα Του «Περί Αρχιτεκτονικής». Ο Ερμογένης Χρησιμοποίησε Την Διάμετρο Του Κίονα Ως Μονάδα Μέτρησης Και Δημιούργησε Για Την Ανωδομή Του Κανόνα .. Το Άθροισμα Του Μήκους Του Μεταξόνιου Και Του Ύψους Του Κίονα Πρέπει Να Είναι Ίσο Με 2,5 Διαμέτρους Του Κίονα.
Με Βάση Αυτόν Τον Κανόνα Και Ανάλογα Με Το Μήκος Του Μεταξόνιου Και Το Ύψος Του Κίονα Κατέταξε Τους Ναούς Σε 6 Κατηγορίες. Ο Ίδιος Στα Κτίσματα Προτίμησε Τον Έκτο Τύπο, Δηλαδή Τον «Εύστυλο» Ναό (3.25 Διάμετρο Το Μεταξόνιο Και 9,25 Διάμετρο Το Ύψος Του Κίονα) Που Ήταν Μια Μεσαία Λύση.
Το Παλιότερο Κτίσμα Του Ερμογένη Είναι Ο Ναός Του Διόνυσου Στην Τέω Που Άρχισε Να Κτίζεται Περίπου Το 193 π.Χ Και Που Ο Βιτρούβιος Τον Θεωρεί Χαρακτηριστικό Παράδειγμα «Εύστυλου» Ναού (Τμήματα Του Εκτίθενται Στο Βρετανικό Μουσείο Του Λονδίνου ). Η Δράση Του Φθάνει Μέχρι Το 156 π.Χ. Τα Σημαντικότερα Δημιουργήματα Του Βρίσκονται Στη Μαγνησία Του Μαιάνδρου Και Ανάμεσά Τους Τελειότερο Θεωρείται Ο Ναός Της Λευκοφρυηνής Αρτέμιδος. Πρόκειται Για Παλαιότερο Ναό Που Ο Ερμογένης Ανακαίνισε Στα Μέσα Του 2ου Αιώνα Μετατρέποντας Τον Σε «Ψευδοδίπτερο» Και Εφαρμόζοντας Τις Θεωρίες Του Τόσο Στην Νέα Διαμόρφωση Της Κάτοψης, Όσο Και Στην Ανωδομή.
Ο Στράβων Εξυμνεί Το Μέγεθος, Την «Ευρυθμία» Και Την Τέχνη Του. Ερμογένειο Κτίσμα Θεωρείται Και Ο Ναός Του Δία Σωσιπόλεως Επίσης Στην Μαγνησία. Ο Ερμογένης Επηρέασε Σε Μεγάλο Βαθμό Τους Συγχρόνους Του Αλλά Και Τους Μεταγενέστερους. Θεωρείται Ένας Από Τους Θεμελιωτές Της Αλεξανδρινής Αρχιτεκτονικής Και Οι Επιδράσεις Του Είναι Φανερές Σε Κτίσματα Της Ρωμαϊκής Περιόδου.
Εύδοξος Ο Κνίδιος
Ήταν Πολύ Σπουδαίος Μαθηματικός Και Αστρονόμος Αλλά Και Γεωγράφος, Γιατρός Νομοθέτης Και Φιλόσοφος. Ο Εύδοξος Γιός Του Αισχίνη Γεννήθηκε Το 395 π.Χ Στην Κνίδο Της Μικράς Ασίας Και Υπήρξε Αρχικά Μαθητής Του Πυθαγόρειου Μαθηματικού Αρχύτα, Στο Τάραντο Της Κάτω Ιταλίας Και Του Γιατρού Φιλιστίωνα Στην Σικελία, Με Δαπάνες Των Φίλων Του, Οι Οποίοι Θαύμαζαν Την Μεγαλοφυΐα Του.
Σε Ηλικία 23 Ετών Ήρθε Στην Αθήνα Και Παρακολούθησε Μαθήματα Του Πλάτωνα Και Άλλων Σοφιστών Και Στην Συνέχεια, Πήγε Στην Αίγυπτο, Με Έξοδα Πάλι Των Φίλων Του Και Με Μια Συστατική Επιστολή Του Βασιλιά Της Σπάρτης Αγησιλάου Προς Τον Βασιλιά Της Αιγύπτου Ταχώ.
Εκεί Παρέμεινε 16 Μήνες Συγκεντρώνοντας Αστρονομικές Γνώσεις Από Τους Ιερείς Της Ηλιούπολης Και Εκτελώντας Αστρονομικές Παρατηρήσεις (Σε Αστεροσκοπείο Που Έκτισαν Ειδικά Γι΄ Αυτόν ). Αργότερα Πέρασε Από Την Ελλάδα Και Κατέληξε Στην Κύζικο Της Προποντίδας Όπου Ίδρυσε Την Ονομαστή Σχολή Της Κυζίκου, Στην Οποία Δίδαξε Για Λίγο Καιρό.
Μετά Ξαναπήγε Στην Αθήνα Όπου Ίδρυσε Μια Σχολή Στην Οποία Είχε Μαθητές Από Όλη Την Ελλάδα, Κατόπιν Όμως Προτροπής Του Πλάτωνα Την Έκλεισε Και Ανέλαβε Να Διδάσκει Στην Ακαδημία.
Τα Τελευταία Χρόνια Του Τα Πέρασε Στην Πατρίδα Του Την Κνίδο, Όπου Συνέταξε Την Νομοθεσία Της Και Ανακηρύχθηκε Με Δημοψήφισμα Νομοθέτης Της. Το Έργο Του Εύδοξου Στην Γεωμετρία Υπήρξε Καθοριστικής Σημασίας Για Την Διαμόρφωση Των Αρχαίων Ελληνικών Μαθηματικών. Έτσι Ένα Μεγάλο Μέρος Των Στοιχείων Του Ευκλείδη Καλύπτεται Από Πρωτότυπες Ερευνητικές Εργασίες Του Ευδόξου. Συγκεκριμένα Αναφέρεται Ότι Σε Αυτόν Ανήκει Το Περιεχόμενο Του 5ου Βιβλίου Των Στοιχείων, Ενός Μέρους Του 6ου Καθώς Και Των Πρώτων Πέντε Θεωρημάτων Του 13ου Βιβλίου.
Εάν Εξαιρετικά Σημαντικό Επίτευγμα Του Εύδοξου Είναι «Η Θεωρία Των Λόγων» Των Ευθύγραμμων Τμημάτων. Ορίζοντας Την Ισότητα Των Λόγων Συσχέτιζε Τα Ευθύγραμμα Σχήματα Μεταξύ Τους, Χωρίς Χρήση Αριθμών.
Παρέκαμπτε Έτσι Τις Δυσχέρειες Στις Οποίες Είχαν Προσκρούσει Οι Πυθαγόρειοι Μετά Την Διαπίστωση Της Ύπαρξης Των Ασύμμετρων Μεγεθών. Η Θεωρία Των Ασύμμετρων Αριθμών Που Αναπτύχθηκε Από Τον Ρίχαρντ Ντέντεκιντ Κατά Τον 19ο Αιώνα Ακολουθεί Σχεδόν Βήμα Προς Βήμα Τα Χνάρια Του Εύδοξου.
Επίσης Τόσο Ο Γκέοργκ Κάντορ Όσο Και Ο Βάιερστρας Βασίστηκαν Για Την Οικοδόμηση Του Συνόλου Των Πραγματικών Αριθμών Σε Παρόμοιες- Αν Και Κάπως Διαφορετικές- Θεωρήσεις. Στον Εύδοξο Οφείλονται Ακόμη Οι Υπολογισμοί Των Όγκων Των Πυραμίδων Και Του Κώνου, Με Την Μέθοδο Της «Εξάντλησης» (Ο Όρος Εξάντληση Είναι Μεταγενέστερος Και Εμφανίστηκε Για Πρώτη Φορά Σε Κείμενα Του Γκρεγκουάρ Ντε Σαίν Βενσάν Το 1647).
Η Μέθοδος Αυτή Τελειοποιήθηκε Αργότερα Από Τον Αρχιμήδη Και Αποτέλεσε Τον Πρόδρομο Του Ολοκληρωτικού Λογισμού. Στηρίζεται Στο Περίφημο Αξίωμα Του Εύδοξου Που Αναφέρεται Σήμερα Στην Ανάλυση Με Την Επωνυμία «Αξίωμα Του Αρχιμήδη» Ή «Αξίωμα Ευδόξου-Αρχιμήδη».
Το Αστρονομικό Έργο Του Ευδόξου Ήταν Και Αυτό Πρωτοποριακό. Αναφέρεται Ότι Ήταν Ο Πρώτος Έλληνας Που Είχε, Στην Κνίδο, Αστεροσκοπείο, Χωρίς Να Είναι Όμως Γνωστό Τι Είδους Όργανα Είχε Και Τι Είδους Παρατηρήσεις Έκανε.
Περιέγραψε Τους Αστερισμούς Και Ήταν Ο Πρώτος Που Επινόησε Και Χρησιμοποίησε Την Έννοια Της Ουράνιας Σφαίρας Και Ο Πρώτος Που Προσπάθησε Να Εξηγήσει Τις Φαινόμενες Κινήσεις Των Ουράνιων Σωμάτων Με Ένα Γεωμετρικό Μοντέλο, Στηριζόμενος Δηλαδή Στα Μαθηματικά.
Ήταν Ο Πρώτος Που Κατανόησε Την Ανάγκη Μιας Μαθηματικής Ανάλυσης Των Παρατηρήσεων, Γι΄ Αυτό Και Μπορεί Να Θεωρηθεί Ως Ο Θεμελιωτής Της Μαθηματικής Αστρονομίας. Τα Δυο Έργα Του Στα Οποία Κατά Τις Ενδείξεις Περιέγραψε Την Ουράνια Σφαίρα Με Τους Βασικούς Της Κύκλους Και Τις Σχέσεις Τους, Καθώς Και Την Θέση Των Αστερισμών Πάνω Σε Αυτήν, Ονομάζονταν Φαινόμενα Και Ένοπτρον, Όπως Είναι Γνωστό Από Τις Αναφορές Του Ιππάρχου Κατά Το Σχολιασμό Του Ποιήματος Αράτου Φαινόμενα. Ένα Άλλο Σχετικό Έργο Του Είχε Τον Τίτλο «Περί Ταχών».
Το Σύστημα Του Ευδόξου Που Τελειοποιήθηκε Αργότερα Από Το Μαθητή Του Κάλλιππο, Περιελάμβανε 27 Σφαίρες, Μάλλον Με Την Γεωμετρική Τους Έννοια, Από Τις Οποίες Η Πρώτη, Όπου Βρίσκονται Οι Απλανείς Αστέρες, Περιστρέφεται Σε Μια Μέρα Γύρω Από Άξονα Που Διαπερνάει Την Γη. Η Κίνηση Καθ΄Ενός Από Τους Επτά Θεωρούμενους Τότε Πλανήτες (Ήλιος, Σελήνη, Ερμής, Αφροδίτη, Άρης, Δίας, Κρόνος) Δημιουργείται Με Την Συνδυασμένη Κίνηση Άλλων Σφαιρών, Τα Κέντρα Των Οποίων Βρίσκονται Στην Επιφάνεια Της Πρώτης.
Έτσι Για Την Ερμηνεία Της Κίνησης Του Ήλιου, Όπως Και Της Σελήνης, Ήταν Απαραίτητες Τρεις Ομόκεντρες Σφαίρες, Ενώ Για Την Κίνηση Κάθε Πλανήτη Τέσσερεις Σφαίρες.
Το Σύστημα Αυτό Που Προκάλεσε Τον Γενικό Θαυμασμό Έγινε Αποδεκτό Και Από Τον Αριστοτέλη Που Το Περιέλαβε Στα Μεταφυσικά Του. Σύμφωνα Με Το Σύστημα Αυτό Του Ευδόξου Ήταν Και Η Περίφημη Καμπύλη Του «Ιπποπέδη».
Ο Εύδοξος Ήταν Επίσης Ο Πρώτος Που Πρότεινε Ημερολόγιο Με Έναν Ηλιακό Κύκλο Τεσσάρων Χρόνων, Τριών Με 365 Μέρες Και Ενός Με 366 Μέρες, Ημερολόγιο Που Καθιερώθηκε 300 Χρόνια Αργότερα Από Τον Ιούλιο Καίσαρα (Ιουλιανό Ημερολόγιο).
Ως Γεωγράφος Ο Εύδοξος Θεωρήθηκε Από Το Στράβωνα Σαν Ο Τέταρτος Πιο Μεγάλος, Μετά Από Τον Δημόκριτο. Αντίθετα Από Αυτόν Ο Εύδοξος Πίστευε Ότι Η Σχέση Του Μήκους Προς Το Πλάτος Της Οικουμένης Ήταν 2 Προς 1. Είχε Επίσης Ασχοληθεί Ιδιαίτερα Με Το Κλίμα Στις Διάφορες Περιοχές Της Γης.
Από Ιατρική Άποψη Ο Εύδοξος Διακρίθηκε Για Την Συγγραφή Ενός Βιβλίου Περί Ιατρικής, Ενώ Ως Φιλόσοφος Βρίσκονταν Σε Αντίθεση Με Τον Πλάτωνα Και Τον Αριστοτέλη Επειδή Θεωρούσε Σαν Ύψιστο Αγαθό Την Ηδονή, Από Την Οποία Υποστήριζε Έλκονται Και Τα Έλλογα Και Τα Άλογα Όντα. Ως Προς Τη Θέση Του Αυτή Θεωρείται Μάλιστα Σαν Πρόδρομος Του Επίκουρου.
