Η γιαγιά μας η Κουβουκλιώτισσα γιαγιά μας Ζωίτσα Βουτσικίδου κλείνει αισίως τα 106 χρόνια.

Την επισκέφθηκα στο σπίτι της στην Βέροια, όπου ζει με την νύφη της Γεωργία Βουτσικίδου. Μια γιαγιά να την πιείς στο ποτήρι. Γλυκιά, καλοσυνάτη και φιλόξενη, παρά την πίκρα και την αβάσταχτη στεναχώρια της για τον πρόωρο χαμό του γιου της Σταύρου.

«Εγώ Γιώργημ γεννήθκα στα Κουβούκλια Προύσας στις 1 Ιανουαρίου του 1912 και ήμνα κόρη του Φώτη Καραμανλή και της Βασιλικής.

Έμεναμε κοντά στον Αγιοπήγαδο και έπαιζαμε κάθε μέρα στην πλατεία. Το χωριό μας ήντανα μεγάλο και είχαμε πολλούς παλικαράδες. Τούρκος δεν πάτσενα στο χωριό. Το 1914 με το Σεφέρ Μπεϊλίκ προσπάθσανε να πατήσνε το χωριό μας, όπως έκαναν στα άλλα μικρά Ελληνικά χωριά, αλλά οι μπουμπάδες μας δεν τους άφσανε. Ως και οι μανάδες μας φυλούσανε σκοπιά .

Εγώ τον μπουμπάμ τον έχασα πολύ μικρή. Μετά το Σεφέρ Μπειλίκ έπαιρναν και τους Έλληνες στο στρατό και τους έστελναν στα Αμελέ Ταμπουρού, όπου πέθαιναν από τις κακουχίες. Οι έρμες οι μανάδες έδιναν στους άνδρες και τα παιδιά τους ρετσινόλαδο για να φαίνονται άρρωστοι και να μη πάνε στο στρατό. Εμένα αρρώστησε ο μπουμπάσημ στον στρατό, τον πήγανε στην Κωνσταντινούπολη και εκεί πέθανε πριν προλάβει η μάναμ να τον δει ζωντανό.

Έλεγαν οι παππούδες μας ότι οι πιο πολλοί από το χωριό ήρτανα από την Μάνη της Πελοποννήσου και έκατσανε στα χωριά γύρω από την Απολλνιάδα λίμνη. Γι ΄αυτό ήντανα μεγάλ΄ φασαριατζήδες. Μικρή ήμνα στο χωριό αλλά μάθαινα κάθε τόσο ότι έγινε φασαρία και σκοτώθκε ο τάδε ή ο άλλος.

Τέτοια μπουνταλακίκια έφτιαχναν οι δικοί μας.

--Είχαμε όμορφο σχολειό στον μαχαλά της εκκλησιάς αλλά οι περισσότερες δεν πήγαιναμε περισσότερο από 2-3 τάξεις. Και όταν πήγαινάμε εκεί έτρωγαμε ξύλο από τον δάσκαλο τον Βασίλ του Ντομουχτσή επειδή δεν διάβαζαμε και δεν ξαναπατούσαμε.

Καθόμασταν στο σπίτ και βοηθούσαμε την μάνα μας στις δουλειές, καθάριζαμε τις αυλές, άνοιγαμε τα κοζάκια ή αρμάθιαζαμε καπνό. Οι μανάδες μας δούλευγανε σκληρά στα χωράφια και το βράδ έκαναμε νυχτέρια. Μαζευόμασταν στα σπίτια, έκαναμε τσαχλαμπούσκες – πόπ κόρν- και κεντούσαμε όλες μαζί στο καρκάφ –τελάρο-.

Όποτε ήντανα ξεκούραστες έφτιαχνανε κουβουκλιώτκα γλυκά, μουστουκούληκα, κεφτέρια, χουσμερί ή μπουρμαλού.

Τις δυο τελευταίες μέρες του Πάσχα τα ανύπαντρα κορίτσια του χωριού καθώς και αυτές που θαλά παντρευτούν αυτήν την χρονιά μαζευόντουσαν σε ένα μέρος για να χορέψνε. Το έθιμο αυτό το έλεγαν Χορεύτρια.

Γυναίκες με παιδιά, μικρά κορτσούδια σαν εμένα και άνδρες δεν επιτρέπονταν να πάνε εκεί , αλλά έβλεπαν από μακριά. Χόρεβγαν οι αρραβωνιασμένες, και οι πεθερές τις έδιναν διάφορα δώρα. Τότε ο χορός συνεχίζονταν προς τιμή αυτής που έκανε το δώρο.

Θάτανε μεγάλ ντροπή να χόρευε μια νύφ κ΄η πεθεράτς να μη την έκανε δώρο, αμέσως θα χώριζαν.

Με την μάναμ πήγαιναμε συχνά στο Αγίασμα του Αγίου Βαραδά. Μεγάλος Άγιος τούτος με το αγίασμα τ΄ έγιανε αυτούς που είχανε στο σώμα τους γεράδες.

Οι λεχώνες 20-25 μέρες μετά την γέννα πήγαιναν στον Αϊ Βαραδά άναβαν κεριά και έπλυναν μετά το μωρούδ για να το βοηθά ο Άγιος και να μη αρρωσταίν(ει).

Είχαμ΄ κι άλλα Αγιάσματα στο χωριό. Αυτό που θυμούμε καλά ήταν το Αγίασμα του Αϊ Θανάς γιατί ήντανα εκεί κοντά ένα μεγάλο τσινάρ που πέντε άντρες δεν μπόρσανε να το αγκαλιάσνε.

Στις 2 Μαΐου έφτιαχνανε εκεί παλαίστρες και πάλεβγανε τα παλικάρια από τα Κουβούκλια και από τα γύρω χωριά.

΄Όταν ήρτε ο Ελληνικός στρατός στην Μικρά Ασία χάρκαμε πολύ . Επιτέλους ήρθε η λεφτεριά. Τα παλικάρια στους δρόμους τραγούδαγανε πατριωτικά τραγούδια.

Γεια σας Κουβούκλια όμορφα και συ Μυσόπολη γεια σας

που δεν άφσατε τους εχθρούς να μπούνε στα χωριά σας.

Ή το άλλο..

Ω κοφτερό και λυγερό σπαθί μου και συ τουφέκι λυγερό πουλί μου.

Εσείς τον Τούρκο διώξατε τον τύραννο σπαράξατε.

Να ζήσει το σπαθί μου ν΄ αναστηθεί η πατρίς μου.

Δυστυχώς όμως τα χαμπέρια από τον πόλεμο δεν ήντανα καλά. Το κατάλαβαμα όταν έβλεπαμα τους χωριανούς να μιλάν ανήσυχα. Και ξαφνικά ήρθε η ώρα που έπρεπε άρον- άρον να φύγμε απ΄το χωριό.

Ούτε που κατάλαβα τίποτα

Θυμάμαι μόνο, μικρό κορτσούδ, τον Χατζήπαπα να φωνάζ τους χωριανούς που έφευγαν…..

…χωριανοί που πάτενα θα ρημάξτενα το χωριό !!

Έγκυος η μάναμ με τον Γιώργη στην κοιλιάτς μαζί με τον πατριόμ μας έβαλανα στο κάρο για τα Μουδανιά..

Όταν βγήκαμα από το χωριό, κοντά στα Κοπέλια, γύρσα το κεφάλιμ και το είδα για τελευταία φορά.

--Έβαλανα φωτιά στο χωριό οι Έλληνες στρατιώτ, καίγεται η εκκλησιά φώναζαν κάποιοι.

Πέρασαμε τα Κοπέλια και άλλα Τούρκικα χωριά και πήραμε τον δρόμο για τα Μουδανιά. Παντού τρελαμένιοι Έλληνες με τον φόβο στα πρόσωπάτνα.

…..τρεχάτενα Κεμάλς έρχεται θα μας σφάξ.

Πήραμε το παπόρ από τα Μουδανιά και βγήκαμε στο Ραιδεστό. Από εκεί στο χωριό Λαχανάς μας έδωσανε κάρα και σαν σε κηδεία, τράβηξαμε για τ΄ Ελλάδα.

Εκεί στο δρόμο απάν στο κάρο γεννήθκε και ο Γιώργης. Τα βράδια σταματούσαμε, άναβαμε φωτιές , αν έβρεχε κοιμόμασταν κάτ απ΄τα κάρα και έτσι φθάσαμε στην Ροδόπη, όπου κάθσαμε τρία χρόνια στο Κιουτσούκ Κιόϊ.

Αργότερα ήρθαμε στην Μεσιανή Κοζάνης, όπου μας έδωσαν χωράφια και οικόπεδα να φτιάξμε τον συνοικισμό που τον ονόμασαμε Κουβούκλια. Να μείνει κάτι απ’ το χωριό μας. Ασχολούμασταν με την γεωργία και με την αμπελουργία.

Τα παιδιά πηγαίναμε σχολειό και πάν σε ψάθες μάθαιναμε γράμματα.

Μεγάλωσα και εγώ , παντρεύκα τον Θανάς τον Βούτσκογλου και έκανα 4 παιδιά. Μετά από πολλά χρόνια ήρθαμε όλοι στην Βέροια που ήταν και πιο πλούσιο μέρος.

Φέτος Γιώργημ με βρήκε μεγάλο κακό. Πέθανε ο γιόσιμ ο Σταύρος και τώρα μένω μόνημ με την νύφημ την Γιωργία.

Πέθανε ο γιόσιμ και ζώ ακόμη εγω, που πέρασα τα 100, μεγάλο άδικο!! Αυτά είχα να πω. Σ ευχαριστώ Γιώργη μ΄ που με σκέφκες. Χρόνια πολλά σε όλον τον κόσμο και να ζήσνε με αγάπη και χαρά.

Αυτά τα χρόνια είναι πολύ δύσκολα και ο κόσμος να έχει υπομονή, θα περάσνε».

Καλές γιορτές γιαγιάκα και…όσα χρόνια σε δώσει ο θεός να έχεις την υγειά σου.