Συνάντηση με την παράδοση αποτέλεσε η εκδήλωση παρουσίασης του Επετειακού Λευκώματος «Νύφες και Προικιά», που εξέδωσε το Λύκειο Ελληνίδων Βέροιας, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 40 και πλέον χρόνων από την ίδρυσή του, με μία επίσημη τελετή στην κατάμεστη αίθουσα της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Δήμου Βέροιας, που πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής 15 Μαϊου.
Στη σύνταξη του λευκώματος, το οποίο δίνει μία εικόνα του πλούτου που περιλαμβάνεται στις συλλογές του Λυκείου Ελληνίδων γύρω από το θέμα του γάμου, συνετέλεσαν τρεις αξιόλογοι επιστήμονες. Η κυρία Νέλλη Μελίδου – Κεφαλά, κοινωνική ανθρωπολόγος, επίτιμη διευθύντρια του Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας – Θράκης και πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Θεσσαλονίκης, ο ιστορικός και πρόεδρος της ΕΜΙΠΗ Εμμανουήλ Ξυνάδας και η Βεροιώτισσα φιλόλογος Ολυμπία Μπέτσα.
Το λεύκωμα «Νύφες και Προικιά», όπως τόνισε στην ομιλία της η συντονίστρια της εκδήλωσης και αντιδήμαρχος Παιδείας και Ισότητας των Φύλων, Συρμούλα Τζήμα, αναδεικνύει την τεράστια συμβολή του Λυκείου Ελληνίδων Βέροιας στη διαφύλαξη και προβολή της παράδοσης και των πολιτιστικών θησαυρών της Βέροιας και της ευρύτερης περιοχής μας, μέσα από 40 χρόνια δράσης, με μία αξιοζήλευτη και δυναμική παρουσία στην πολιτιστική ζωή της πόλης μας.
«Η Βέροια, η αρχαιότερη πόλη της Μακεδονίας, αποτέλεσε και αποτελεί το σταυροδρόμι τριών πολιτισμών, διατήρησε αλώβητη την ελληνική ψυχή της στη διαδρομή των αιώνων. Aυτήν ακριβώς την ελληνική ψυχή και τις διάφορες πτυχές της, το Λύκειο Ελληνίδων Βέροιας, το οποίο ιδρύθηκε το 1980 από εμπνευσμένες και δραστήριες γυναίκες, ζωντανεύει και μεταλαμπαδεύει στις νεότερες γενιές. Από το 2013 το Λύκειο Ελληνίδων εκδίδει θεματικά ημερολόγια με τα ήθη και έθιμα του τόπου μας, συμμετέχει και διοργανώνει εκδηλώσεις αφιερωμένες στην παράδοση, διατηρεί τμήματα χορευτικών όλων των ηλικιών και έχει τιμηθεί με το χρυσό μετάλλιο Α’ τάξεως, όπως και με το χρυσό σταυρό από την Ιερά Μητρόπολη Βέροιας, αλλά και με το μετάλλιο τιμής της πόλης των Βεροιέων, από το Δήμο Βέροιας», ανέφερε μεταξύ άλλων η κυρία Τζήμα.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε η πρόεδρος επί μία δεκαετία και ιδρυτικό μέλος του Λυκείου Ελληνίδων Βέροιας, Έλλη Μάλαμα, η οποία αφού ευχαρίστησε το Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα, τον αντιπεριφερειάρχη Ημαθίας Κώστα Καλαϊτζίδη, το δήμαρχο Βέροιας Κων/νο Βοργιαζίδη, την πρόεδρο του Λυκείου Αθηνών Ελένη Τσαλδάρη και όλους τους συντελεστές που συνέβαλαν τα μέγιστα για τη συγκεκριμένη έκδοση, χαρακτήρισε το λεύκωμα κειμήλιο, πλασμένο με συναισθήματα, μνήμες και αρχοντιά.
Όπως είπε : «Σήμερα είναι διπλή χαρά, από τη μία συμπληρώθηκαν 40 χρόνια από την ίδρυση του συλλόγου (1980-2020), η πανδημία δεν άφησε να γιορταστούν στην ώρα τους, το οποίο ιδρύθηκε με πρωτοβουλία της Αλκμήνης Γαλανοπούλου – Μπεμπέτσου και 26 ακόμη γυναικών, πιστεύοντας σε ένα όνειρο, που το έκαναν πραγματικότητα και κατέστησαν το Λύκειο Ελληνίδων μία κυψέλη πολιτισμού και παράδοσης. Και από την άλλη η έκδοση του επετειακού λευκώματος, που μεταφέρει καταγραφές της ιστορίας της πόλης, καθώς έγινε αφορμή να ανοίξουν σεντούκια, έβγαλε μέσα από αυτά κιτρινισμένα υφάσματα, έφερε στο φως φωτογραφικά ντοκουμέντα που αναδεικνύουν πολύτιμα κοσμήματα, οικογενειακά κειμήλια, τοπικές ενδυμασίες και κυρίως τη νυφιάτικη φορεσιά κ.α., επισφραγίζοντας έτσι τα 40 χρόνια δημιουργικής πορείας στη διάδοση και διάσωση της ντόπιας παράδοσης μας».
Τέλος απένειμε το τίτλο της επιτίμου προέδρου στην κ. Μπεμπέτσου, ως φόρο τιμής, για τα 40 χρόνια προσφοράς της στο σωματείο που η ίδια ίδρυσε.
Xαιρετισμούς επίσης απηύθηναν :
Ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Αλέξανδρος Τσαχουρίδης, ως εκπρόσωπος του δημάρχου Βέροιας, ο οποίος χαρακτήρισε το Λύκειο Ελληνίδων ως σημαντικότερο πρεσβευτή της περιοχής στη διάδοση της πλούσιας και ποικιλόμορφης τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Βέροιας, με εμφανείς επιρροές από την ντόπια, βλάχικη, ποντιακή και μικρασιατική παράδοση.
Η κυρία Νέλλη Μελίδου – Κεφαλά, η οποία είχε τη γενική επιμέλεια του λευκώματος, αναφέρθηκε στην επιτυχία του εγχειρήματος, που οφείλεται πρωτίστως στο γεγονός ότι ένας ιστορικός και μία φιλόλογος μέσα σε δύο μόνο σελίδες του λευκώματος, γράφουν για τα ήθη και έθιμα του γάμου που ενώνουν όλες τις ομάδες που κατοικούσαν στην πόλη, αναδεικνύοντας το κοινό υπόβαθρό τους στα θέματα του γάμου. Στην κατάταξη του συγκεντρωμένου υλικού που δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να κατανοήσει τους όρους προικιά, προικοσύμφωνα, εκτίμηση προικός κ.α. Στις εντυπωσιακές φωτογραφίες του φωτογράφου Γιάννη Παπανικολάου, που επιλέχθηκαν από την ίδια, αλλά και την αρωγή της εκκλησίας, της πολιτείας και της κοινωνίας της Βέροιας.
Και ο Εμμανουήλ Ξυνάδας ο οποίος τόνισε τη σημαντικότητα της επετειακής έκδοσης «Νύφες και Προικιά», που αναδεικνύει ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του πολιτισμικού αποθέματος της Ημαθίας, αυτό της παραδοσιακής ενδυμασίας.
Την παρουσίαση του λευκώματος έκαναν ο Πρωτοσύγκελος της Ι.Μ. Βέροιας Αρχιμανδρίτης Αθηναγόρας Μπίρδας, η επίκουρη καθηγήτρια Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, Νάντια Μαχά – Μπιζούμη και ο εθνογράφος – ερευνητής λαϊκής παράδοσης, Γιώργης Μελίκης.
Οι ομιλητές αποκάλυψαν άγνωστες πτυχές και συγκινητικά τεκμήρια μιας άλλης εποχής γύρω από το θέμα του γάμου, του θεσμού της προίκας -ένα συμβόλαιο έγγραφο και ενυπόγραφο-, το οποίο επιβεβαιωνόταν από τα προικοσύμφωνα, το ρόλο της εκκλησίας σ’ αυτά κ.α.
Ο πρώτος ομιλητής Αρχιμανδρίτης Αθηναγόρας, αναφέρθηκε στους κώδικες προικοδοτήσεως της Ιεράς Μητροπόλεως, μετά από μελέτη του στο ιστορικό αρχείο της Μητρόπολης, καθώς επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Κώδικα της Εκκλησίας, εκτός από τα καθαρώς εκκλησιαστικά θέματα και μεταξύ των άλλων δικαιοπράξεων, καταχωρούνταν και τα προικοσύμφωνα και ανέπτυξε την εξέλιξη της γυναικείας τοπικής ενδυμασίας στο πέρασμα των αιώνων. Αναφέρθηκε ακόμη στο λεπτό ζήτημα της προίκας και την αγωνία των γονέων να την ετοιμάσουν, με δεδομένο ότι οι οικογένειες την εποχή εκείνη ήταν πολυμελείς.
Το γάμο ως μηχανισμό κοινωνικής ανταλλαγής και συμμαχίας, τις σχέσεις της οικογένειας στο μεταβατικό αυτό στάδιο του γάμου, την υλική διάσταση των εθίμων του γάμου και των ενδυμάτων του παραδοσιακού κόσμου που απεικονίζονται στο λεύκωμα, ανέπτυξε μεταξύ άλλων η κυρία Νάντια Μαχά – Μπιζούμη, χαρακτηρίζοντας το λεύκωμα ένα μικρό αριστούργημα τυπογραφικής τέχνης, καλαισθησίας και ευαισθησίας, αλλά κυρίως επιστημονικά τεκμηριωμένο, που συνδυάζει τη γνώση και την αγάπη για το λαϊκό μας πολιτισμό.
Στη λαογραφία του γάμου, την οικογενειακή ζωή και σε κάποια δομικά στοιχεία της εργασίας, στάθηκε ο τελευταίος ομιλητής Γιώργης Μελίκης, επισημαίνοντας παράλληλα κάποιες ελλείψεις που υπάρχουν στο λεύκωμα και οι οποίες θα μπορούσαν μέσα από επόμενες δράσεις να διαφανούν και να αναδειχθούν περισσότερο, στις έτσι κι αλλιώς πολυσήμαντες πλευρές του.
Μουσικά την εκδήλωση πλαισίωσε το χορωδιακό σύνολο «Ηχώ Βερόης», που ερμήνευσε τρία παραδοσιακά παλιά βεροιώτικα τραγούδια.
Το παρών στην εκδήλωση έδωσαν εκπρόσωποι του Μητροπολίτη Βέροιας, του στρατηγού της ΙΜ Μεραρχίας Πεζικού και του αντιπεριφερειάρχη Ημαθίας, οι αντιδήμαρχοι Αλέξανδρος Τσαχουρίδης και Γεωργία Μπατσαρά, ο πρόεδρος της ΚΕΠΑ Κώστας Ρίζος, εκπρόσωποι της Α/βαθμιας και Β/βαθμιας Εκπαίδευσης Ημαθίας, μέλη του Λυκείου Ελληνίδων Βέροιας και πολύς κόσμος.
Ε.Β.
