Ορφανίδης Θεόδωρος

1817-1886   Σμύρνη

Ο Θεόδωρος Ορφανίδης γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1817 και ήταν ένας από τους πιο γνωστούς Έλληνες ποιητές και βοτανολόγους του 19ου αιώνα.

 Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στη Σύρο,  την Τήνο, το Ναύπλιο και το 1835 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου τελειώνοντας τις σπουδές του,  εργάστηκε σαν γραφέας, μέχρι το 1844, στο υπουργείο Εσωτερικών. Με κρατική υποτροφία πήγε στο Παρίσι για ανώτερες σπουδές πάνω στη βοτανική  και επέστρεψε το 1850 διοριζόμενος σαν έκτακτος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο

Αθηνών. Συμμετείχε σαν πληρεξούσιος στην Β΄ Εθνοσυνέλευση, ενώ την περίοδο 1867-68 χρημάτισε πρύτανης του Πανεπιστημίου.

 Ο Ορφανίδης ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα, μελέτησε τον πλούτο της Ελληνικής χλωρίδας και τα πορίσματά του τα δημοσίευσε στο έργο του «Flora graeca exciccata». Aνακάλυψε  περίπου πενήντα είδη βοτάνων που υπήρχαν στην Ελλάδα, και τους έδωσε αρχαία ελληνικά ονόματα εντοπίζοντας τις αρχαίες ονομασίες που τους έδιναν οι αρχαίοι συγγραφείς. Οι μελέτες του αξιοποιήθηκαν από ευρωπαίους επιστήμονες, και  τον καθιέρωσαν  στον επιστημονικό χώρο.

Πήρε μέρος σε πολλά επιστημονικά συνέδρια και  εξέδωσε σε έξι τόμους το επιστημονικό περιοδικό Γεωπονικά. Κληροδότησε στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο δύο πολύτιμες συλλογές του, μία από ξύλα 150 περίπου ελληνικών δέντρων και 45 χιλιάδες αποξηραμένων φύλλων.

Η ποίησή του είναι κυρίως σατυρική και  ανήκει στην Α΄ Αθηναϊκή Σχολή, έχει δε επηρεαστεί από τον Αλέξανδρο Σούτσο.

Το 1834 μαζί με τον Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή και τον Κωνσταντίνο Πώπ εξέδωσαν στο Ναύπλιο το λογοτεχνικό περιοδικό Ίρις, γεγονός που ήταν η πρώτη του παρουσία στην λογοτεχνία.

Το 1836 ο Ορφανίδης, και ενώ  ήταν υπάλληλος της κυβέρνησης, δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο ο «Μένιππος», με την οποία κατακρίνει τα κακώς κείμενα της πολιτικής ζωής, με αποτέλεσμα να απολυθεί από την θέση του, να κατασχεθεί το βιβλίο του και ο ίδιος να καταδικαστεί.

Λόγω όμως της δημοτικότητάς του κρατήθηκε μόνο για τρείς μέρες, επέστρεψε στην εργασία του και το βιβλίο του επανακυκλοφόρησε.

Αργότερα δημοσίευσε την δεύτερη ποιητική  συλλογή του «Μένιππος  μέρος δεύτερο»,  αλλά με πιο ήρεμο περιεχόμενο, οπότε αποκαταστάθηκε η φήμη του. Το 1840 εκδίδει για λίγο καιρό το σατιρικό περιοδικό ο «Τοξότης».

 Το 1843  μετέφρασε το έργο του Μολιέρου «Ακούσιος γιατρός» και στήριξε την νεοελληνική δραματουργία μέσα από τις στήλες της εφημερίδας του ο Τοξότης.

Μετά από μία σύντομη παραμονή στο Παρίσι επιστρέφοντας, έγραψε τα επικολυρικά ποιήματα «Ο Άπατρις», «Χίος δούλη», «Άγιος Μηνάς» και τα σατυρικά «Τίρι λίρι».

Ο Ορφανίδης συγκαταλέγεται στους ρομαντικούς Έλληνες ποιητές των χρόνων 1830-1880 και εντάσσεται στην Α΄ Αθηναϊκή Σχολή. Έγραψε μόνο στην καθαρεύουσα.

Συμμετείχε σε πολλούς ποιητικούς διαγωνισμούς σαν διαγωνιζόμενος και σαν κριτής. Ποιήματά του βραβεύτηκαν στον Ράλλειο ποιητικό διαγωνισμό και  μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες.

Δημοσίευσε στίχους του στο λογοτεχνικό περιοδικό Πανδώρα και συνέβαλλε στην δημιουργία νεοελληνικής θεατρικής σχολής στην Αθήνα είτε σαν ηθοποιός, μεταφραστής και δημοσιογράφος.

Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του πρώτου ελληνικού θιάσου της Αθήνας το έτος 1836, όπου διακρίθηκε σε κυρίως κωμικούς ρόλους.

Πέθανε στην Αθήνα  στις 5 Μαίου του 1886.

To έργο του.

Ι.Ποίηση
«Ο Μένιππος·Ποιήσεις Α΄»  Αθήνα, τυπ. Κ.Ράλλη, 1836. 

«Ο Μένιππος· ΠοιήσειςΒ΄» Αθήνα, τυπ. Ν.Παπαδοπούλου, 1837.

«Ο τοξότης» ( έμμετρη σατιρική εφημερίδα). 1841.

«Ο πρωτομάρτυς Ρήγας και η ελληνική επανάστασις». Αθήνα, 1842.

«Ο άπατρις» (αποσπάσματα). Αθήνα, τυπ.Δ.Αθ. Μαυρομμάτη, 1854.

«Η πόλις των Αθηνών». 1855.«Τίρι λίρι· ή Το κυνηγέσιον εν τη νήσω Σύρω» Ποίημα ηρωικοκωμικόν εις μέρη επτά. Αθήνα, τυπ.Λακωνίας, 1858

 «Χίος δούλη» ποίημα επικόν εις άσματα πέντε. Αθήνα, 1858.
«Άννα και Φλώρος· ή Ο πύργος της πέτρας». Αθήνα, 1858. 

«Ο Ιώτας». « Ποιήσεις Α΄». Αθήνα, τυπ. Π.Σούτσα - Α.Κτενά, 1859.«Άγιος Μηνάς» (επεισόδιον της ελλην.επαναστάσεως) Ποίημα λυρικο – επικόν υπό Θεοδώρου Ξένου. Αθήνα, 1860. «Τα Άπαντα» Μετά βιογραφικού προλόγου υπό Ιω.Ζερβού. Αθήνα, Φέξης.

Τανταλίδης Ηλίας

1818-1876   Κωνσταντινούπολη

Ο Ηλίας Τανταλίδης γεννήθηκε το 1818 στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης και ήταν  ποιητής, φιλόλογος και καθηγητής. Μαθήτευσε κατ΄ αρχάς στην Πατριαρχική Σχολή του Γένους, συνέχισε  στην Σχολή της Ξηροκρήνης και  συμπλήρωσε τις σπουδές του στην ξακουστή Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης.

Σε ηλικία 10 ετών, έγραψε το ποίημα «Ύμνος εις τον Μάιον» και το 1837  αποφοίτησε από την Ευαγγελική Σχολή. Επέστρεφε στην Κωνσταντινούπολη, και δημοσίευσε την ποιητική συλλογή «Παίγνια», την οποία αφιέρωσε στον προστάτη του Στέφανο Καραθεοδωρή, τον σπουδαίο γιατρό και φιλόλογο της εποχής και την  σύζυγό του Λουκία, στο σπίτι των οποίων  εργάσθηκε  σαν ιδιαίτερος δάσκαλος των παιδιών τους για περίπου έξι χρόνια.

Τα ποιήματα της παραπάνω συλλογής γνώρισαν μεγάλη επιτυχία και καθιέρωσαν τον Τανταλίδη  σαν ένα πολύ αξιόλογο ποιητή. Με την βοήθεια της οικογένειας Καραθεοδωρή το 1840 ο Τανταλίδης πήγε στην Αθήνα, όπου παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας, φιλολογίας και μαθηματικών. Μετά την αποπεράτωση των σπουδών του επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου επιχείρησε να εκδώσει ένα εκκλησιαστικό περιοδικό, αλλά δεν πρόλαβε διότι  το 1845  έχασε ξαφνικά  την όρασή του και τυφλώθηκε.

Παρά όμως την αναπηρία του χάρη, στην μεγάλη του μόρφωση διορίστηκε καθηγητής των Ελληνικών γραμμάτων στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, όπου δίδαξε για περίπου τριάντα χρόνια.  Παράλληλα έγραφε  τις θεολογικές και φιλολογικές μελέτες «Παπικοί έλεγχοι», «Το Σχίσμα και ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Κύριλλος ο Β΄,  «Ινδική αλληλογραφία» κ.α.

Το 1860  δημοσίευσε στην  Τεργέστη την δεύτερη ποιητική του συλλογή με τον τίτλο «Ιδιωτικά στιχουργήματα» σε άκρα καθαρεύουσα, και το 1876 ξαναγύρισε στην Αθήνα για να επιβλέψει την έκδοση της τρίτης ποιητικής του συλλογής που είχε τον τίτλο «Τα Άσματα». Ήταν δάσκαλος του Γεωργίου Βιζυηνού, τον οποίο αποθάρρυνε να ακολουθήσει   τον ιερατικό δρόμο, και τον βοήθησε να σπουδάσει στην Ευρώπη.

Υπήρξε σύμβουλος του Πατριαρχείου και άσκησε μεγάλη επιρροή σε θέματα εθνικά. Μετά από αυτόν  σηματοδοτήθηκε χρονικά η λήξη της Φαναριώτικης λογοτεχνικής παραγωγής.

Πέθανε το 1876 σε ηλικία 58 ετών στην Χάλκη από οξεία περιτονίτιδα.

Το έργο του.

«Παίγνια · ή Ποιήματα Διάφορα» 1839, «Ιδιωτικά στιχουργήματα» 1860, «Άσματα μετά μουσικής (παιδικά τραγούδια)» 1876,

«Ποιήματα· Μετά προλόγου υπό Ιω.Ζερβού»,

 «Άσματα πολεμιστήρια».

Παρμενίδης Χρήστος

1820-1869    Κωνσταντινούπολη

Γεννήθηκε το 1820 στην Κωνσταντινούπολη και το πραγματικό του όνομα ήταν Χρήστος Αναστασιάδης.

 Σε μικρή ηλικία έχασε την μητέρα του και ακολούθησε τον πατέρα του  στην Αίγινα, όπου παρακολούθησε μαθήματα στο Κεντρικό Σχολείο του νησιού.

Φοίτησε στο γυμνάσιο της Ερμούπολης και το 1839 πρωτοεμφανίστηκε στην λογοτεχνία δημοσιεύοντας το ποίημα «Λαιμοτομούμενος» χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά το ψευδώνυμό του. Το 1840 πέθανε ο πατέρας του και ο Χρήστος επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο.

Στην Πόλη παρέμεινε πέντε χρόνια και κατόπιν επέστρεψε στην Αθήνα για να συνεχίσει τις φιλολογικές του σπουδές. Το 1847 εξέδωσε  μια μετάφραση του ιστορικού μυθιστορήματος του Villemain  «Λάσκαρις»  ή «Οι Έλληνες κατά τον ΙΕ αιώνα» χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο του, και κατόπιν αναχώρησε για το Παρίσι και το 1850  για το Μάντσεστερ της Αγγλίας.

Στο Μάντσεστερ  ασχολήθηκε με το εμπόριο, εργάστηκε σαν οικοδιδάσκαλος και παντρεύτηκε την εκλεκτή της καρδιάς του Πηνελόπη Κουσκούρη, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά. Συνέχισε να ασχολείται με την λογοτεχνία δημοσιεύοντας και εκδίδοντας ποιήματα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις,  μεταφράσεις και γράφοντας το μυθιστόρημα «Ευγενία».

Υπήρξε ανταποκριτής των  εφημερίδων «Ευνομία», «Αθηνά» και των περιοδικών «Ευτέρπη» και «Πανδώρα». Πέθανε στην Αθήνα το 1869,  όπου είχε έρθει για να αναρρώσει από προβλήματα της υγείας του.  Ο Χρήστος Παρμενίδης έγινε ευρύτερα γνωστός σαν ποιητής αλλά και σαν σπουδαίος μεταφραστής.

Το έργο του.

Ι.Ποίηση
«Ο Λαιμοτομούμενος» Ποίημα ελεγείον και εν αίνιγμα. Ερμούπολη 1839», «Αι πρώται εμπνεύσεις» Κωνσταντινούπολη 1844»,  «Νέα ποιήματα»  Αθήνα 1858, «Ο Λάσκαρις ή Οι Έλληνες κατά τον ΙΕ’ αιώνα · μετάφρασις εκ των του κυρίου Βιλλεμαίνου] και Διάφορα ποιήματα υπό Χρήστου Α.Παρμενίδου. Αθήνα, 1847.

ΙΙ.Μεταφράσεις
«Βίος Λαυρεντίου του από Μεδίκων επικαλουμένου Μεγαλοπρεπούς υπό Γουλιέλμου Ρόσκου» Αθήνα 1858, « Θεοδώρα Φραντζή ή Η πτώσις της Κωνσταντινουπόλεως, υπό του αιδεσίμου I. [J]. M. Neale. Αθήνα 1860.

ΙΙΙ.Πεζογραφία
«Ο Σαρδανάπαλος» Τραγωδία του λόρδου Βύρωνος, «Ο Υιός της Δούλης» και «Ευγενία» υπό Χρήστου Α. Παρμενίδου. Αθήνα, 1865.