Νικολαίδης Βασίλειος

1821-1903   Κωνσταντινούπολη

Ο Βασίλης Νικολαίδης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1821 και ήταν γιος έφορου του ναυτικού υλικού της Πόλης, ο οποίος μετά την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης και λίγους μήνες μετά την γέννηση του γιου του, δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια σφαγών και διωγμών που επακολούθησαν.

Η μάνα του, για να σώσει το νεογέννητο παιδί της, το έστειλε μαζί με την παραμάνα του στη Χίο, αλλά εκεί μετά λίγα χρόνια τους βρήκε η σφαγή και η καταστροφή του νησιού, με αποτέλεσμα να αιχμαλωτιστούν και να σταλούν μαζί με πολλούς άλλους στην αυλή του πασά της Μαγνησίας Καραοσμάνογλου.

Ο πεντάχρονος Βασίλης υιοθετήθηκε από τον Καραοσμάνογλου και ασπάστηκε τη μουσουλμανική θρησκεία, παίρνοντας το όνομα Αλή Χουρσχήδ.

Η μητέρα του μετά από μακροχρόνιες προσπάθειες τον βρήκε και τον εξαγόρασε από τον Καραοσμάνογλου, αλλά ο Βασίλης την αντιμετώπισε πολύ ψυχρά.

Το 1831 πήγε στη Σύρο, όπου συνάντησε ένα θείο του. Εκεί άρχισε να αποκτά ελληνική εθνική συνείδηση και στράφηκε στη χριστιανική θρησκεία. Τελείωσε το σχολείο στην Αθήνα  και κατόπιν πήγε για σπουδές στη Γαλλία.

Στη λογοτεχνία παρουσιάστηκε το 1882 με την έκδοση  του ελληνόγλωσσου έργου του «Αλή Χουρσχήδ Μπέης» στο Παρίσι, για το οποίο αναφέρει ότι είναι αυτοβιογραφικό.

Παρέμεινε στο Παρίσι τουλάχιστον μέχρι το 1890, που είναι και ο χρόνος έκδοσης του τελευταίου του βιβλίου, (όλα του τα βιβλία εκδόθηκαν στο Παρίσι).

Άλλο ελληνόγλωσσο έργο του ήταν το θεατρικό με τον τίτλο «Ελένη». Πέθανε στην Αθήνα το 1903.

Έργα του.

Ι. Πεζογραφία
•Αλή - Χουρσχήδ Μπέης· Επεισόδιον της Ελληνικής Επαναστάσεως. Παρίσι, 1882 (και γαλλική μετάφραση από τον συγγραφέα με τίτλο Grandeur et decadence d’ Ali Hourchid Bey. Episode de la Revolution Grecque, traduit en francais par l’ auteur. Precede d’ une preface, par. M. Victor Cherbuliej, de l’ Academie Francaise. Παρίσι, 1883).
ΙΙ.Θέατρο
• Ελένη· Δράμα εις πράξεις δύο. Παρίσι, 1890.
ΙΙΙ. Ταξιδιωτικές εντυπώσεις
• Les Turcs et la Turquie contemporaine. Itineraire et compte - rendu de voyage dans les provinces o Homanes avec cartes detaillees, τ.1-2. Παρίσι, 1859.

Ξένος Στέφανος

1821-1894    Σμύρνη

Ο Στέφανος Ξένος ήταν συγγραφέας, δημοσιογράφος, επιχειρηματίας και ο κύριος εισηγητής του ιστορικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα.

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1821 και η καταγωγή του ήταν από μια πλούσια οικογένεια της Πάτμου, η οποία είχε προσφέρει πολλές υπηρεσίες στην Ελληνική Επανάσταση.

Πατέρας του ήταν ο Φιλικός Θεόδωρος Ξένος, ο οποίος μετά την ίδρυση του πρώτου ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους είχε διοριστεί πρόξενος στη Σμύρνη.

Ο Στέφανος φοίτησε στην περίφημη Ευαγγελική Σχολή και αργότερα στη Σχολή Ευελπίδων της Σμύρνης. Από το 1847-1877 εγκαταστάθηκε στην Αγγλία, όπου παντρεύτηκε την Harietta Thomaς, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά.

Στην Αγγλία εργάστηκε στις επιχειρήσεις Ιωαννίδη, αλλά από το 1857 δημιούργησε δικές του επιχειρήσεις, οι οποίες όμως δεν πήγαν πολύ καλά, με αποτέλεσμα να υποστεί οικονομική καταστροφή.

Ο Ξένος συμμετείχε ενεργά στην πολιτική και κοινωνική ζωή της ελληνικής κοινότητας του Λονδίνου, μέσω της πρόσβασής του σε οικονομικούς και κοινοβουλευτικούς κύκλους της πόλης, όπως επίσης και στις πολιτικές εξελίξεις στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.

Συμμετείχε σε φιλελληνικές και πατριωτικές οργανώσεις, όπως εκείνες του Φιλελληνικού Συλλόγου, και του Ηπειροθεσσαλικού κομιτάτου, και σε εκδηλώσεις ενάντια της οθωνικής διακυβέρνησης.

Δώρησε στο ελληνικό κράτος συλλογή ζωγραφικών έργων, με σκοπό να αποτελέσουν τη βάση της Εθνικής Πινακοθήκης.

Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1877 και ασχολήθηκε πάλι με διάφορες επιχειρήσεις, χωρίς όμως επιτυχία και πέθανε φτωχός και αγνοημένος στην Αθήνα τον Ιούλιο του 1894.

Ο Ξένος άρχισε να ασχολείται με τη λογοτεχνία το 1844, όταν έγραψε το μυθιστόρημα «Ο Διάβολος εν Τουρκία», το οποίο δημοσιεύθηκε το 1851 στα αγγλικά, και  δέκα χρόνια αργότερα στα Ελληνικά. Το επόμενο έτος παρουσίασε το έργο του «Παγκόσμιος Έκθεσις», που ήταν μια εικονογραφημένη έκδοση των ανταποκρίσεών του στην Αθήνα και τη Σμύρνη.  

Το 1859 κυκλοφόρησε το δίτομο έργο του «Κιβδηλεία» με πολιτικό περιεχόμενο, που έβαλε εναντίον του Όθωνα. Εξέδωσε ένα περιοδικό, το «Βρεττανικό Αστέρα», στο οποίο δημοσίευε άρθρα εναντίον του Όθωνα και άλλα θέματα σχετικά με το εμπόριο, την οικονομία, την πολιτική αλλά και τη φιλολογία.

Στο ίδιο περιοδικό δημοσίευσε και τα δικά του πεζογραφήματα ο «Έλλην πειρατής Αντώνιος Μελιδώρης» και ο «Αλή Πασάς». Καθιερώθηκε στη νεοελληνική λογοτεχνία με το  μυθιστόρημά του «Η Ηρωίς της Ελληνικής Επαναστάσεως», που θεωρήθηκε σαν ένα από τα πιο δημοφιλή λογοτεχνήματα του περασμένου αιώνα, αφ΄ ότου εκδόθηκε σε δίτομη μορφή το 1862 στο Λονδίνο.

Ο Ξένος άσκησε σκληρή κριτική στην κακή οργάνωση του νέου Ελληνικού κράτους, όπως επίσης και την αγγλική πολιτική, όσο αφορούσε το ανατολικό ζήτημα.

Στο Λονδίνο έγραψε ιστορικές, οικονομικές και άλλες μελέτες, όπως οι «Εast and West» και «Union or dismemberment of Turkey», κ.α., ένα θεατρικό έργο «Η καταστροφή των γενίτσαρων» και αυτοβιογραφικά κείμενα (όπως ο ανέκδοτος Polypathis).

Στην Αθήνα επέστρεψε το 1877 μετά το θάνατο της συζύγου του και παρά την προχωρημένη ηλικία του, συνέχισε να ασχολείται με τα κοινά. Επανέκδωσε το  Βρεττανικό Αστέρα, έγραψε δύο θεατρικά έργα, «Οι Χρυσοκάνθαροι και η Οικουμενική Σύνοδος των διαβόλων της Ελλάδος και της Τουρκίας», «Οι σύγχρονοι», που εκδόθηκε το 1895 μετά το θάνατό του και δύο εκτενή μυθιστορήματα

«Τα απομνημονεύματα ενός δυστυχούς» και «Πλεκτάνη πλεκτανών). Πέθανε στις 4 Ιουλίου του 1894 στην Αθήνα φτωχός και αγνοημένος.

Το έργο του.                                                                                                                 

Μελέτες-Δοκίμια  

« Η κιβδηλεία ήτοι μια αληθινή ιστορία των ημερών μας». Εν Λονδίνω: Τύποις Wertheimer. Δίτομον έργον, όπου ασκεί αδυσώπητη κριτική σε γνωστές προσωπικότητες της ελληνικής κοινωνίας σε μια προσπάθεια να υπερασπιστεί τον κατηγορούμενο πατέρα του,1859.

«Ανατολή και Δύση (East and West)», δίνει τις κυριότερες πηγές για την προσάρτηση της Επτανήσου στην Ελλάδα.

«Κλοπές (Depredations» 1869 αποκαλύπτει με τόλμη τα παρασκήνια της οικονομικής και χρηματιστηριακής ζωής του Λονδίνου.

«Ένωση ή διαμελισμός της Τουρκίας (Union or Dismemberment of Turkey) (1876)- Απόψεις για την λύση του Ανατολικού Ζητήματος».

«Το δικαστήριο της Κυρά-Ευρώπης (Dame Europa΄s Court)»Ανώνυμη Σάτιρα της ιδιοτέλειας της Ευρωπαϊκής πολιτικής.

«Στέφανος Ξένος (1887). Οι Χρυσοκάνθαροι και η Οικουμενική Σύνοδος των διαβόλων της Ελλάδος και Τουρκίας εν Αθήναις. Ιλαροτραγωδία του Ανατολικού ζητήματος εις πράξεις έξ». Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου Α. Κολαράκη και Ν. Τριανταφύλλου.

«Οι χρυσκάνθαροι βουλευταί και αι αχύρινοι εταιρείαι «(1880)

«Ο μιξοπάρθενος Κουμουνδούρος» (1881)

« Φίλτατοι Συμπολίται (προεκλογικό φυλλάδιο». Ερμούπολη,1879.

 Πεζογραφήματα 

 Στέφανος Ξένος (1861).  « Η ηρωίς της Ελληνικής Επαναστάσεως ήτοι  σκηναί εν Ελλάδι από του έτους 1821-1828. Εν Λονδίνω: Τύποις του Βρεττανικού Αστέρος.

«The devil in Turkey or Scenes in Constantinople. London:, 1851 Effingham Wilson. ( παρακμή της Oθωμανικής Αυτοκρατορίας).

«Ο Έλλην Πειρατής», «Ο Αντώνιος Μελιδώρης», «Ο Αλή Πασάς και η καταστροφή των Γενιτσάρων», Στέφανος Ξένος (1890).  Απομνημονεύματα ενός δυστυχούς ήτοι Βίος των νόθων τέκνων . Μυθιστορία ιστορική πρωτότυπος. Αθήνησιν: Καταστήματα "Ακροπόλεως" Β. Γαβριηλίδου.

Η τριλογία Πλεκτάνη πλεκτανών, Πάτροκλος Σκοπελίδης και oδιάβολος εν Ελλάδι(δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην αθηναϊκή περίοδο του Βρετανικού Αστέρος).

«Οι σύγχρονοι» θεατρικό, που εκδόθηκε μεταθανάτια.