Πολέμης Ιωάννης

1860-1938    Αθήναι – Κωνσταντινούπολη

Ο Ιωάννης Πολέμης ήταν ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1860 και κατάγονταν από ιστορικές οικογένειες του Βυζαντίου.

Σε ηλικία 13 ετών άρχισε να γράφει στίχους.  Όταν τελείωσε τις γυμνασιακές του  σπουδές,  γράφτηκε  στη Νομική Σχολή της Αθήνας, την οποία όμως σύντομα εγκατέλειψε, διότι αποφάσισε να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία.

Η πρώτη του εμφάνιση στο λογοτεχνικό χώρο έγινε το 1880, όταν δημοσίευσε το πεζογράφημά του «Ρέα Κυβέλη» στο περιοδικό «Αι Μούσαι» και μέσω του ομώνυμου συλλόγου, που ήταν μέλος του, ήρθε σε επαφή με σπουδαίους λογοτέχνες όπως ο Παλαμάς, ο Γιώργος Σουρής, ο Δημήτρης Καμπούρογλου. Το 1915 εργάστηκε σαν γραφέας του Υπουργείου Παιδείας,  υπογραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών και γραμματέας της Σχολής Καλών Τεχνών, ενώ υπήρξε ιδρυτής και πρόεδρος της Εταιρίας Θεατρικών Συγγραφέων.

Ο Πολέμης ξεκίνησε να γράφει στην καθαρεύουσα, αλλά άλλαξε και προτίμησε τη δημοτική γλώσσα, στην οποία έγραψε και δημοσίευσε τα επόμενα πεζά και ποιήματά του, όπως και την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Ποιήματα»1883.

Από τον επόμενο χρόνο ξεκίνησε να αρθρογραφεί με το ψευδώνυμο Guerrier στον Ασμοδαίο του Εμμανουήλ Ροΐδη και στο Άστυ, και αργότερα με το πραγματικό του όνομα στην Εβδομάδα, την Ποικίλη Στοά, το Εθνικό Ημερολόγιο του Κωνσταντίνο Σκόκκου.

Το 1888 με υποτροφία του Δήμου Αθηναίων πήγε στο Παρίσι, για να σπουδάσει Ιστορία Τέχνης και Αισθητικής, αφού πρώτα δημοσίευσε τη δεύτερη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Χειμωνανθοί». Επιστρέφοντας στην Αθήνα το 1890, πήρε μέρος στο Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό με τη συλλογή του «Ερείπια» και βραβεύτηκε μαζί με τον Κωστή Παλαμά, που είχε λάβει μέρος στο διαγωνισμό με τη συλλογή του «Τα μάτια της ψυχής μου».

Το 1917  βραβεύτηκε με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών με τη συλλογή του «Σπασμένα μάρμαρα». Μέχρι το 1922 συνέχισε να δημοσιεύει ποιήματα, ανθολογίες, πεζογραφήματα.

Ασχολήθηκε με το θέατρο γράφοντας κατ΄ αρχάς στη δημοτική γλώσσα  έμμετρα δράματα με θέμα το Βυζάντιο, από τα οποία η «Πρόκρις» ανέβηκε από το Βασιλικό Θέατρο.

Αργότερα έγραψε μονόπρακτα, τα οποία βραβεύτηκαν στον Αβερώφειο διαγωνισμό μαζί με το τρίπρακτο «Βασιλιάς Ανήλιαγος», καθώς και πολύπρακτα έργα. Μετέφρασε επίσης έργα της Σαπφούς, του Ανακρέοντα, του Θεόκριτου, του Ουγκώ, του Μιστράλ, του Μολιέρου, του Αριστοφάνη και πολλών άλλων.

Ο Ιωάννης Πολέμης ανήκει στη Νέα Αθηναϊκή Σχολή, που  αντιστάθηκε στον υπερβολικό ρομαντισμό και ήταν ένας από αυτούς που καθιέρωσαν τη δημοτική γλώσσα στην ποίηση. Πολλά από τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν. Ο Ιωάννης Πολέμης έγραψε ακόμα δράματα, ποιήματα για παιδιά, διηγήματα, και επιμελήθηκε ποιητικές ανθολογίες.

Πέθανε από βρογχοπνευμονία στις  28  Μαίου του 1924 στην Αθήνα.

Το έργο του.

Ι.Ποίηση
«Ποιήματα» Αθήνα, τυπ.Ασμοδαίος, 1883.

«Χειμωνανθο» 1883.

«Αλάβαστρα»  1900.

 « Ερείπια» 1901.

«Κειμήλια» 1904.

«Εξωτικά»1905.

 «Ταγούδια του Μαΐου»  1908.

«Το παλιό βιολί» 1909.

«Σπασμένα μάρμαρα»1917.

 «Ειρηνικά ποιήματα»  1919.

 Τρεις γενεές»1920.

 «Εσπερινός» 1922.

 «Παιδική Λύρα» 1914.

 "Πρώτα Βήματα(παιδική ποίηση) 1902".

 "Παιδική Αύρα(Ανθολογία παιδική ποίηση) 1919".

"Λύρα(Ανθολογία παιδική ποίηση) 1910"

ΙΙ.Θέατρο"

« Ο τραγουδιστής «Λυρικόν δράμα εις πράξιν μία.

«Ο Βασιλιάς Ανήλιαγος» 1910.

«Η Γυναίκα» Έμμετρος κωμωδία μονόπρακτος 1915,

 «Στη χώρα των παραμυθιών» 1921.

 «Προσωπίδες» 1921,

«Δράματα» 1922,

 «Μια φορά κι έναν καιρό» Παραμυθόδραμα σε τέσσερα μέρη 1924. «Πτωχοπρόδρομος».

 «Tο στοίχημα».

 "Το μαγεμένο ποτήρι".

"Το Εικόνισμα", "Γελιμέρ", "Φρύνη", "Το όνειρο", "Στην άκρη του γκρεμού".

 .III.Μετάφραση

• Θεοκρίτου Ειδύλλια· Μετάφρασις Ιωαν.Πολέμη. Αθήνα, Φέξης, 1911.
• Αλφόνσου Καρρ, Υπό τας φιλύρας. Αθήνα, Άγκυρα, [1916].
• Βίκτωρος Ουγκώ, Ερνάνης· Δράμα εις πράξεις πέντε κατ’ έμμετρον μετάφρασιν Ιωάννου Πολέμη. Αθήνα, Άγκυρα, 1917.
• Π.Γιάκοφσεν, Δύο κόσμοι κι άλλα διηγήματα· Μετάφραση Δ.Τ. Αθήνα, Άγκυρα, [1918].
• Ευριπίδου Ηλέκτρα· Έμμετρος μετάφρασις Ιωάννου Πολέμη. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1918.

• Μολιέρου, Ο κατά φαντασίαν ασθενής· Κωμωδία· Μετάφρασις Ιωάννου Πολέμη. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1920. 
• Μολιέρου, Ο αρχοντοχωριάτης· Μετάφρασις Ιωάννου Πολέμη. Αθήνα, 1920. Ουγκώ  "Ή Τελευταία μέρα ενός κατάδικου" (με το οποίο υποδηλώνει την εξέλιξη της ιδεολογικής μεταστροφής των ιδεών του από τις μοναρχικές και νομιμόφρονες στον φιλελευθερισμό (1968).

Ουγκώ"Ή Παναγία των Παρισίων" (με το οποίο κάνει ρομαντική κριτική των μεσαιωνικών κοινωνικών δομών και των δοξασιών τους) (1969).

Ουγκώ "Πρόλογος στον Κρόμγουελ" (μακροσκελές ποιητικό δράμα σε μορφή μανιφέστου, στο οποίο αποτυπώνει τις ιδέες του) (1970).

Ουγκώ"Ρουί Μπλας" (το κορυφαίο του έργο) (1971).

IV. Ποιητικές ανθολογίες

• Τα πρώτα βήματα· Ποιήματα διά παιδιά. 1902.
• Λύρα· Ανθολογία της νεωτέρας ελληνικής ποιήσεως. Αθήνα  1910.
• Παιδική λύρα· Εκλογή ποιημάτων, μονολόγων και διαλόγων προς απαγγελίαν εις σχολικάς και οικογενειακάς εορτάς. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρη, 1914.

• Νεοελληνικά αναγνώσματα· Μετά προσωπογραφιών των συγγραφέων και εικόνων σχετικών προς τα κείμενα· Διά τους μαθητάς της Γ΄ τάξεως των ελληνικών σχολείων, της αντιστοίχου τάξεως των λοιπών στοιχείων της Μέσης Εκπαιδεύσεως και της α΄ τάξεως των Αστικών Σχολείων των θηλέων  1920.

• Νεοελληνικά αναγνώσματα· Διά τους μαθητάς της Α΄ τάξεως των ελληνικών σχολείων. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1924 (έκδοση δ΄).
• Νεοελληνικά αναγνώσματα· Διά τους μαθητάς της Β΄τάξεως των ελληνικών σχολείων. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1922 (έκδοση γ΄).
• Νεοελληνικά αναγνώσματα· Διά τους μαθητάς της δευτέρας τάξεως των τετραταξίων γυμνασίων. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1924 (έκδοση δ΄).

     Πεζογραφήματα

   «Ρέα Κυβέλη» 1880.

Ευαγγελίδης Τρύφων

Τρίγλια 1863-1941

Γεννήθηκε στην Τρίγλια της Προύσας την 1 Φεβρουαρίου του 1863. Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στην Τρίγλια και συνέχισε στη Μεγάλη του  Γένους Σχολή της Κωνσταντινούπολης από το 1878-1884. Παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας στη φιλοσοφική σχολή Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, άρχισε να γράφει βιβλία και ιστορικές μελέτες.

Ήταν παντρεμένος με την Παρθενόπη Ζολώτα, με την οποία απέκτησε 4 γιους και μια κόρη.  Το 1899 επέστρεψε στη Γερμανία και στο Βερολίνο, μαζί με άλλους ίδρυσαν την εφημερίδα "Νέα Ελλάς", που το 1901 συνέχισε την κυκλοφορία της στην Αθήνα. Από το 1901 διορίστηκε καθηγητής σε γυμνάσια και δίδαξε για 37 χρόνια, τα 11 σαν γυμνασιάρχης.

Δίδαξε στα γυμνάσια Σύρου, Πάρου, Στυλίδας, Βόλου, στο Α' Γυμνάσιο Πατρών το σχολικό έτος 1916-17[3], και στη Θήβα. Έγινε γυμνασιάρχης στη Ρόδο κι έπειτα στο Πλωμάρι, στη Σητεία, στα Καρδάμυλα και στη Σάμο. Τιμήθηκε δύο φορές από την Ακαδημία Αθηνών για τα βιβλία του Η ιστορία του Εποικισμού της Ύδρας,(1935) και Η παιδεία επί Τουρκοκρατίας εις δύο τόμους(1936). Πέθανε στην Αθήνα το Φεβρουάριο του 1941.

Έργα του.   «Η τυφλή του Σορρέντου» (μετάφραση), Αθήναι 1887.

«Η τελευταία ημέρα του καταδίκου (μετάφραση), Αθήναι 1888.

«Ο καμπούρης των Παρισίων (μετάφραση), Αθήναι 1888.

«Κιανών πολιτεία, ήτοι ιστορία της Βιθυνιακής πόλεως Κίου,      

«Ιστορία του μεγάλου Ναπολέοντος, του Ρογήρου Παύρ (μετάφραση), 1892, «Ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, 1893.

«Η κυρία με τας καμελίας του Αλεξάνδρου Δουμά (μετάφραση).

«Ιστορία του Όθωνος, 1893, «Ο ρακοσυλλέκτης των Παρισίων (μετάφραση)1893, «Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, 1894.«Ιστορία του Κυβερνήτου της Ελλάδος Ι. Α. Καποδιστρίου,  1894. Αβδηρίται, του γερμανού Χ. Μ. Βείλανδ (μεταφρασθέν κατ’  επιτομήν υπό το ψευδώνυμον Χρυσοσθένης Χρυσοσπάθης)  1893.

«Βίος του Ιησού Χριστού» Αθήναι 1894, «Βίοι των Αγίων» 1895.

«Ιστορία του Αλή Πασά» Αθήναι 1896, ««Γοργοεπήκοος» 1895

«Βίος του Αγίου Νικήτα»Αθήναι 1895, «Γεννάδιος Β’, ο Σχολάριος,» 1896, «Κοσμάς ο Αιτωλός» Αθήνα 1897, «Κυριακά Λόγια ή Λόγια του Χριστού,» 1897, «Ιστορία του όνου» Αθήναι 1896, «Η Μονή της Σιγριανής, 1895.

«Επιστολαί του Όθωνος1896, «Ιστορία της Τραπεζούντος» Οδησσός 1898, «Ιστορία του αυτοκράτορος Ηρακλείου,  1908.

«Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897», Αθήναι 1898, «Τα μετά τον Όθωνα» 1898, «Η τελευταία ηγεμονίς του Τραπεζούντος, 1899.

«Γρηγορίου Χιονιάδου επιστολαί ιστ΄» 1902, «Η Υπάτη και αι θέρμαι αυτής» 1906.

«Μαυροκορδάτοι και Ράλληδες» Ερμούπολις 1910.

«Ο Χριστιανισμός εν τοις Κυκλάσι «Ερμούπολις 1908

«Η μυθιστοριογραφία παρά τοις αρχαίοις Έλλησι, Ερμούπολις 1910.

«Κοσμάς Αιτωλός ο ισαπόστολος, εν Βόλω 1912

«Συμβολή εις την ιστορίαν της Ελληνικής παιδείας, Ρόδος 1917.

«Μεγάλη Ιερά Ιστορία της τε Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, 1898.

«Μπαίδεκερ, οδηγός της Ελλάδος, 1901, «Μπαίδεκερ, της Νέας Ελλάδος, 1913.

«Η νήσος Σέριφος και αι περί αυτήν νησίδες, Ερμούπολις 1909.

«Επίσκοποι Σκιάθου Σκοπέλου, εν Εchos, d’ Orient 1912.

«Η Μύκονος, ήτοι ιστορία της νήσου από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς, Αθήναι 1912», «Η νήσος Σκιάθος και αι περί αυτήν νησίδες» Αθήναι 1913.

«Το θανατικόν της Ρόδου» Ρόδος 1914,  «Ροδιακά» Ρόδος 1917.

«Ροδιακά, τόμ. Β΄ τεύχος α΄, η εκκλησία της Ρόδου, Αθήναι 1929.»Τα Ελληνικά σχολεία από της αλώσεως μέχρι Καποδιστρίου» 1933, «Βρύλλειον Τρίγλεια, Αθήναι 1934 .

«Ιστορία τής νήσου Κάσου, Αθήναι 1935, μαζί με τον Μιχαήλ Μιχαηλίδη-Νουάρο, «Η ιστορία του Εποικισμού της Ύδρας, (βραβείον της Ακαδημίας Αθηνών)» Αθήναι 1935, «Η παιδεία επί Τουρκοκρατίας εις δύο τόμους, (βραβείον Ακαδημίας Αθηνών), Αθήναι 1936.Tρύφων Eυαγγελίδης, H Παιδεία επί Tουρκοκρατίας, τόμοι A-B, Aθήνα 1936