breaking news Νέο

Eπέτειος Μνήμης 1922-2022 : 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. - Του Γ. Κοτζαερίδη

  • Eπέτειος Μνήμης 1922-2022 : 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. - Του Γ. Κοτζαερίδη
  • Eπέτειος Μνήμης 1922-2022 : 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. - Του Γ. Κοτζαερίδη
  • Eπέτειος Μνήμης 1922-2022 : 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. - Του Γ. Κοτζαερίδη

           Φύγαμε γρήγορα -γρήγορα διότι σαν... κοντινοί  συγγενείς της νύφης, έπρεπε να είμαστε κοντά στο μπαμπά της, το Σεφέρ, που είχε ανάγκη τη βοήθειά μας. Φθάσαμε στα Κουβούκλια αργά το απόγευμα.

Ο Μουσταφά με τις μαλαγανιές του, ανέλαβε να κατευνάσει τα νεύρα της Σαχανιέ, η οποία μας έβαλε τις φωνές γιατί αργήσαμε να επιστρέψουμε από το ταξίδι μας.

Έφτανε ένα… Κουζούμ, γιαβρούμ… και η Σαχανιέ έβαλε τόπο στην οργή της και τα ξέχασε όλα. Μας πληροφόρησε ότι είχε έρθει ένας συγγενής της από το χατζηλήκι και μας προσκάλεσε στο σπίτι του.

Δεχθήκαμε με χαρά την πρόσκληση και χωρίς δεύτερη κουβέντα πλυθήκαμε και αλλάξαμε ρούχα. Επισκεφθήκαμε το Χατζή Χασάν, ο οποίος μας υποδέχτηκε πολύ εγκάρδια. Στο μακάριο πρόσωπό του, παρατήρησα πως ήδη άρχισε να ξεχωρίζει η γενειάδα που έχουν οι Χατζήδες και τους χαρακτηρίζει για όλη τους τη ζωή.

Στο σπίτι του είχαν μαζευτεί πολλοί συγγενείς και συγχωριανοί και δεν προλάβαινε να διηγείται, με περισσή υπερηφάνεια, το ιστορικό γι’ αυτόν ταξίδι στη Μέκκα, που είναι για όλους τους καλούς μουσουλμάνους ένα όνειρο ζωής.

Αφού μας κέρασαν όλους διάφορα γλυκά και τσάι, μας πρόσφερε δώρα από το Χατζηλήκι. Για μας μικρά κομπολόγια και για τους πιο κοντινούς συγγενείς όμορφα δαχτυλίδια. Ρώτησα το Μουσταφά αν θα μπορούσα να έδινα και εγώ ένα δώρο στο Χασάν, ένα μπουκάλι ούζο.

Κάπως απότομα, μου απάντησε πως κάτι τέτοιο θα ήταν προσβολή για ένα χατζή, διότι η μουσουλμανική θρησκεία απαγορεύει τη χρήση αλκοόλ.

Ευχαριστήσαμε το Χασάν, του ευχηθήκαμε καλός Χατζής και φύγαμε. Σκοπεύαμε να περάσουμε από το σπίτι του πατέρα του Σεφέρ, ο οποίος μας υποσχέθηκε ότι θα μας φιλέψει. Η Σαχανιέ θα παρέμενε στον ξάδελφο της και αργότερα θα πήγαινε μόνη της στο σπίτι.

Ο παππούς Μεχμέτ μας περίμενε με αδημονία. Ήθελε και αυτός να προσφέρει κάτι στο μουσαφίρη από την Ελλάδα, που σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα έγινε αδελφικός φίλος του γιού του.

Καμάρωνε για το Σεφέρ, τουλάχιστον αυτό έδειχνε το βλέμμα του. Όπως και όλα τα παιδιά του έδειχναν ότι τον αγαπούσαν πολύ και τον σέβονταν.

Οι νύφες είχαν μαγειρέψει πλούσια εδέσματα. Κοντά σε αυτές, είχε προσέλθει από νωρίς και η μέλλουσα νύφη, η Σεντέφ για να προσφέρει χείρα βοηθείας στους δικούς της ανθρώπους. Ένα μέρος της προίκα της, αυτό που της προσέφερε σαν δώρο ο παππούς, κυρίως κεντημένα παπλώματα, τσεβρέδες και χαλιά, ήταν όμορφα στοιβαγμένο πάνω σε ένα σεντούκι.

Ο Σεφέρ μου ανέφερε πως η Σεντέφ, ήταν η αγαπημένη εγγονή του παππού, και για να τον τιμήσει θα έβγαινε από το σπίτι του νύφη, και όχι από το πατρικό της, όπως συνηθιζόταν.

Τα παραδοσιακά φαγητά που είχαν ετοιμάσει οι γυναίκες ήταν εξαίσια, μόνο το αριάνι ξίνιζε λίγο το δικό μου ουρανίσκο. Το καλό φαγοπότι όμως, σε συνδυασμό με την κόπωση της ημέρας, έφερε στην επιφάνεια την έντονη επιθυμία για ξεκούραση. Έτσι αποφασίσαμε να φύγουμε, αφού ευχαριστήσαμε τον παππού και τις περιποιητικές νύφες του.

Με την αυριανή αυγή… το ταξίδι θα συνεχιζόταν με προορισμό τα υπόλοιπα χωριά της Προύσας, το Σουσουρλούκ, το Ντεμιρτάς, το Κελεσένι και το Τεπετζήκι. Έπρεπε, όσο το δυνατόν συντομότερα, να επισκεφθώ και να φωτογραφίσω και αυτά τα χωριά, τα τελευταία της Εκκλησιαστικής Επαρχίας Προύσας και να επιστρέψω στην Ελλάδα. 

Είχα ήδη αρχίσει να μην αισθάνομαι άνετα από τη μακρόχρονη παραμονή μου εκεί, ενώ οι φωνές της μάνας μου βούιζαν στο κεφάλι μου κάθε φορά που της τηλεφωνούσα. Επέμενε ακόμη  ότι οι Τούρκοι είναι ικανοί… να με σφάξουν.

Μάταια προσπαθούσα να την πείσω ότι όλα αυτά απέχουν από την πραγματικότητα. Η κυρά Γραμμάτα, αμετάπειστη όπως πάντα, μου δημιουργούσε αντιφατικά συναισθήματα. Η Ποπίτσα μου δεν είχε πρόβλημα, ήξερε τον σκοπό μου.

 

Νωρίς το πρωί, ήρθε στο σπίτι ο Σεφέρ και μας ανήγγειλε ότι αναβάλλεται η καθορισμένη περιοδεία για σήμερα. Όλοι μαζί οι φίλοι θα αγοράζαμε κρέατα, ποτά και ζαρζαβατικά, με σκοπό ένα ωραιότατο πικ- νικ στις πλαγιές του Ολύμπου, κοντά στο χωριό Μυσή, ή Μύση όπως την αποκαλούσαν οι Τούρκοι..

Είχα ακούσει πολλά γι’ αυτό το χωριό. Έλεγαν πως το είχε επισκεφτεί ο Απόστολος Παύλος όταν ταξίδευε για την Τρωάδα και την Ελλάδα. Το όνομά του προέκυψε από το γεγονός ότι ήταν κτισμένο στο μέσο των συνόρων Βιθυνίας και Μυσίας.

Βόρεια του χωριού, κτισμένη αμφιθεατρικά στις πλαγιές του Ολύμπου, υπήρχε η αρχαία ελληνορωμαϊκή πόλη Ατρώα. Οι κάτοικοι της περιοχής παλιότερα εύρισκαν τμήματα από τούβλα, κεραμίδια, σπασμένα μάρμαρα, επιγραφές, και πέτρες, που φανέρωναν την ύπαρξη της πόλης.

Το χωριό Μύση είναι ένα από τα πέντε χωριά που υπήρχαν στην περιοχή και το μοναδικό που απέμεινε. Τα υπόλοιπα, Καστωλός, Μέριλλος, Τράπεζα, Καλοκώμη, δεν υπάρχουν πλέον. Αφανίστηκαν από το χάρτη της περιοχής, της  οποίας δεσπόζει το όρος Κορακοκέφαλος.

Στην περιοχή αυτή, κοντά στη Μύση, υπήρχαν πέντε από τα πιο φημισμένα μοναστήρια, ανάμεσα σε άλλα πολλά που βρίσκονταν σε αυτό το ευλογημένο βουνό, το Βιθυνικό Όλυμπο.

Το μοναστήρι του Αγίου Ανδρέα, μέσα στους κήπους του χωριού, ήταν το αγαπημένο του Αγίου Κωνσταντίνου του Εβραίου, ο οποίος το επισκεπτόταν πολύ συχνά. Ένα άλλο, αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο, βρισκόταν πεντακόσια μέτρα ανατολικότερα, δίπλα στη στροφή του ποταμού Νιλουφέρ.

Πενήντα μέτρα ψηλότερα και στην αντίπερα όχθη του ποταμού, υπήρχε το μοναστήρι του Αγίου Ζαχαρία, το οποίο είχε ιδρυθεί το 799 από τον Άγιο Παύλο και είχε σαν δεύτερο ηγούμενο, τον Άγιο Πέτρο της Ατρώας.

Έτσι αναφέρεται σε όλους τους συναξαριστές ο Άγιος αυτός, για να μας θυμίζει την ιστορική πόλη με τα όμορφα μοναστήρια της. Στην ίδια μονή έζησε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και ο Άγιος Λουκάς, ο νέος Στυλίτης.

 

 

 

Δυτικά του χωριού και σε απόσταση δυο χιλιομέτρων, υπήρχε η μονή της Λαύρας των Κελλίων και λίγο πιο μακριά η μονή του Αγίου Ηλία, ενώ κοντά στο τούρκικο χωριό Ντεμιρτζή Κιόϊ, υπήρχε το μοναστήρι του Τελάου.

Ανεβαίνοντας πιο ψηλά την κοιλάδα του Γοργύτη, του σημερινού Αϊνασί Ντερέ, που πήρε το όνομά του από το ομώνυμο ελληνικό χωριό, διακρίνει κανείς το μοναστήρι του Αντιδίου.

 Χωρίζεται από το βουνό Κορακοκέφαλος με ένα στενό φαράγγι, στο βάθος του οποίου κυλούσε ο χείμαρρος. Εκεί ήταν η περιοχή που ο μεγάλος Άγιος της περιοχής, ο Ιωαννίκιος, πέρασε τα πρώτα και τελευταία χρόνια της μοναχικής του ζωής.

Τέλος, μεταξύ του ποταμού Γοργύτη και του χωριού Τσαλί, υπήρχε και ένα άλλο μοναστήρι, του Αγίου Γεωργίου των Κελλίων.

Και ενώ λοιπόν είχαμε σχεδιάσει να πάμε στα χωριά της Προύσας, βρεθήκαμε στην αγορά των Κουβουκλίων για τις απαραίτητες αγορές και καταλήξαμε σε έναν χώρο όπου παλαιότερα έσφυζε από τα Ελληνικά μοναστήρια.

Η πολύ κοντινή Μύση ήταν ένα πανέμορφο χωριό με παλιά παραδοσιακά, ανακαινισμένα σπίτια, πνιγμένο μέσα σε ένα δάσος από βελανιδιές και πεύκα. Και το σπουδαιότερο… στη Μύση παρασκευάζουν το καλύτερο λευκό κρασί! Η δοκιμή με έπεισε για του λόγου το αληθές…

Ίσως οι θεοί του ελλαδικού Ολύμπου, όταν μετακόμιζαν πότε-πότε στον Ασιατικό Όλυμπο, να αντικαθιστούσαν την αμβροσία και το νέκταρ με το θεϊκό άσπρο κρασί της Μύσης.

Φθάνοντας στις πλαγιές του Ολύμπου, όπου θα διοργανωνόταν αυτό το «Άγιο πάρτι», όπως το χαρακτήριζαν πειράζοντάς με οι άλλοι, αντίκρισα ένα πανέμορφο τοπίο. Ανάμεσα στην πυκνή βλάστηση, υπήρχε ένας περιφραγμένος χώρος, ειδικά διαμορφωμένος από τους Τούρκους, με ψησταριές, ξύλινα τραπέζια και βρύσες.

Δίχως άλλο, ριχτήκαμε στη δουλειά… στρώσαμε τα τραπέζια, οι ψητάδες ανέλαβαν τη φωτιά, οι οινοχόοι σέρβιραν το θεϊκό κρασί, ενώ από το κασετόφωνό μου, ο Καζαντζίδης, ο Πάριος και ο Ζεκί Μουρέν, θέρμαιναν την ατμόσφαιρα με τη θεϊκή φωνή τους.

Οι χοροί έδιναν και έπαιρναν, και είμαι σίγουρος, ότι μαζί μας σιγοτραγουδούσαν και οι χιλιάδες ψυχές των καλόγηρων, που άκουσαν την ελληνική μουσική και τα τραγούδια. Προστέθηκαν στη συντροφιά μας, μας συνόδευαν στο χορό και χαίρονταν για την ελληνοτουρκική αυτή συνεύρεση. Μια συνεύρεση γεμάτη αγάπη και σεβασμό μεταξύ ανθρώπων με διαφορετική θρησκευτική συνείδηση.

Από τα χείλη του Σεφέρ, του Εμίν, του Μουσταφά, του Φερίτ και όλων των άλλων φίλων, άκουγα αισιόδοξες υποσχέσεις:

«Θα παραμείνουμε για πάντα αδελφικοί φίλοι! Δεν πρόκειται να μας χωρίσει τίποτε, φίλε Γιώργη!!!»

Στην πσρέα μας προστέθηκε λίγο αργότερα ένας φίλος του Σεφέρ που μου είπε ότι κάνει συχνά βόλτες πάνω στο βουνό και τραβάει φωτογραφίες.

Έχει βρεί μάλιστα και τα ερείπια τριών μοναστηριών και για του λόγου το αληθές μου έδωσε  τρείς φωτογραφίες που απεικόνιζαν τρία ερειπωμένα ή μάλλον ότι είχε απομείνει από τρία μοναστήρια.

Το Άγιο πάρτι της Ελληνοτουρκικής φιλίας θα μείνει αναλλοίωτα χαραγμένο στη μνήμη μου, όσα χρόνια κι αν περάσουν!! Όπως δε θα λησμονήσω και τη δική μου υπόσχεση προς τα καρντάσια, πως το πάρτι θα επαναληφθεί στην Ελλάδα κάποια στιγμή.

Αργά το βράδυ επιστρέψαμε στα Κουβούκλια κατάκοποι και πιωμένοι από την κατανάλωση του άφθονου Γενή Ρακί.  Την άλλη μέρα  θα επισκεπτόμασταν  το Ντεμιρτάς.

Έπρεπε λοιπόν, να τελειώσουμε νωρίς την περιοδεία μας στα χωριά της Προύσας, για να καταλήξουμε το βραδάκι στο σπίτι του Σεφέρ.

Την επόμενη μέρα λοιπόν ξεκινήσαμε εγώ και ο Μουσταφά. Οι υπόλοιποι, ναρκωμένοι ακόμη από το θείο κρασί που είχαν καταναλώσει σε υπερβολικές ποσότητες την προηγούμενη μέρα, παρέμειναν στα σπίτια τους.

Το Ντεμιρτάς απέχει περίπου μισή ώρα από την Προύσα και είναι αρκετά μεγάλο χωριό. Γενικότερα διαπίστωσα πως όλα τα χωριά τα πλησιέστερα στην Προύσα έχουν αναπτυχθεί, σε αντίθεση με τα άλλα προς το Μιχαλίτσι, που θυμίζουν Ελλάδα του 1960.


Όλυμπος. Ερείπια της μονής του Αγίου Αντωνίου
Όλυμπος. Ερείπια της μονής Φωτεινούδιον

Σύνδεση Συνδρομητή

Καλώς Ήρθατε! Συνδεθείτε στο λογαριασμό σας

Να με θυμάσε Ξεχάσατε τον κωδικό σας;

Δεν είστε συνδρομητής; Αίτηση Εγγραφής

Ξεχάσατε τον κωδικό σας

Αίτημα Εγγραφής