Mε μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του βιβλίου «Βέροια: Απομνημονεύματα της Μνήμης», που πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής 5 Φεβρουαρίου, παρουσία των συγγραφέων, δημοσιογράφων, εκπροσώπων πολιτικών και πολιτιστικών φορέων, στο γεμάτο από κόσμο Εκκοκκιστήριο Ιδεών Βέροιας.
Πρόκειται για ένα βιβλίο όπου 40 βεροιώτες και βεροιώτισσες, με την προτροπή και τη στήριξη του ζεύγους Γιάννη και Μαίρης Ναζλίδου, και ο καθένας μέσα από τη δική του οπτική, ένωσαν τις μνήμες τους και έγραψαν καθημερινές ιστορίες 300 απλών συντοπιτών τους, με την εξιστόρηση γεγονότων της ζωής τους στην πόλη και οι οποίες συγκεντρώθηκαν σε έναν τόμο 386 σελίδων.
«Το βιβλίο είναι μία απόπειρα αποτύπωσης της ιστορίας της πόλης μας, από κάτω προς τα πάνω, καθώς δεν αναφέρεται σε κάποιους επιφανείς ή τιτλούχους πολίτες της, αλλά έχει κεντρικούς ήρωες ανθρώπους που έχουν ρόλο στην ατμόσφαιρα και στη μαγεία της πόλης, ο καθένας με την ξεχωριστή παρουσία του και τη δική του ιδιοτροπία. Δεν ξαναγράφουμε την ιστορία της Βέροιας, την συμπληρώνουμε με λαϊκές μνήμες και κυρίως με ξεχασμένα πρόσωπα, που η επίσημη ιστορία ποτέ δεν θα τα έγραφε», ανέφερε εν ολίγοις ένας από τους συγγραφείς και συντονιστής της εκδήλωσης, δημοσιογράφος, Χρήστος Μπλατσιώτης.
Για το βιβλίο μίλησαν: Η καθηγήτρια ιστορίας Μαρία Ευθυμίου, ο Θεσσαλονικιός δημοσιογράφος και συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης, ο επιχειρηματίας και πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης και ο δημοσιογράφος Σταύρος Θεοδωράκης.
Όλοι οι ομιλητές στάθηκαν στα στοιχεία που κάνουν τόσο σημαντική την πρωτότυπη αυτή έκδοση και είναι ο αυθορμητισμός, το συναίσθημα, η νοσταλγία, το συγκινησιακό κριτήριο, μέσα από την παρουσίαση απλών ανθρώπων, για τη διατήρηση της συλλογικής μνήμης, αποτυπώνοντας την εικόνα μιας πόλης άλλης εποχής.
Εκ των ομιλητών το λόγο έλαβε πρώτη η εξαίρετη ιστορικός Μαρία Ευθυμίου, που έχει γίνει γνωστή στο κοινό από τις αναρίθμητες διαλέξεις ανά τη χώρα και έχει βρεθεί ουκ ολίγες φορές στο Εκκοκκιστήριο Ιδεών Βέροιας. Αφού έκανε μια μικρή εισαγωγή στον αλληλοσπαραγμό των Ελλήνων και στους εμφυλίους πολέμους που ταλάνισαν τη χώρα μας, παραλλήλισε την τότε κατάσταση με την σημερινή, αφού συνεχίζει να υποβόσκει στην ελληνική κοινωνία, κατέδειξε τη διαφορετικότητα του βιβλίου. Χαρακτήρισε τη συγγραφή του, ως μία κίνηση βαθιά επαναστατική, καθώς αναδεικνύει μικρές ουσιαστικές ιστορίες της πόλης, με αγαπητική κίνηση, μέσα από τις μνήμες, παραμερίζοντας την τοξικότητα στην οποία κινούμαστε και έχει διαστρεβλώσει το βάθος των σχέσεών μας, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Η ιδέα της δημιουργίας αυτού του βιβλίου, δημιούργησε μια ρωγμή, έσπασε την επιφάνεια της τοξικότητας με την οποία έχουμε στήσει την κοινωνία μας και έβγαλε την ομορφιά που υπάρχει από κάτω».
Στη συνέχεια ο πεζογράφος Γιώργος Σκαμπαρδώνης αναφέρθηκε την ιστορική υπόσταση της πόλης της Βέροιας, τόνισε την ιδιαίτερη πολυπολιτισμική ταυτότητά της, τις μεταλλάξεις που έχει υποστεί μέσα στην διαδρομή του χρόνου και στάθηκε στις ιδιαίτερες φυσικές ομορφιές της, που πάντα τον γοήτευαν.
Χαρακτήρισε το βιβλίο μια παρακαταθήκη αποσπασματική, όπου μέσα από τη ματιά 40 γηγενών καταγράφει πραγματικές, συμπλεκόμενες και ρέουσες μνήμες, με υλικά που «αλιεύτηκαν» από τις φιλίες, τις αναφορές στα παιδικά χρονιά, την απώλεια, την τραγωδία, τη μαγεία των εικόνων, το σουρεαλισμό της ζωής, την παραφροσύνη της καθημερινότητας. Επιπλέον υπογράμμισε πως το βιβλίο διαπερνάτε από κείμενα με ποιητική διάθεση, στα όρια της λογοτεχνικότητας, που περιέχουν συγκίνηση, αμεσότητα, στη διαχείριση του λόγου, του ρυθμού και της αίσθησης, τα οποία γράφτηκαν χωρίς λογοτεχνική πρόθεση. «Η Βέροια δεν είναι συλλήψιμο μέγεθος, είναι διαφεύγον μέγεθος, είναι πάντα κάτι το οποίο προσλαμβάνουμε με έναν τρόπο αποσπασματικό, μέσα από τη συρραφή εικόνων και αποσπασματικά κομμάτια, γιατί ποτέ δεν μπορούμε να τα γράψουμε όλα. Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο σου δημιουργείται ένα αίσθημα της πόλης, μέσα σε μια ορισμένη χρονική περίοδο, η οποία είναι το μεταίχμιο του 20ου προς τον 21ο αιώνα. Κι αυτό είναι μια λάρνακα, μία παρακαταθήκη, στην οποία θα προστρέχουν οι άνθρωποι του μέλλοντος για να διαβάζουν πως ζούσαν οι άνθρωποι σ' αυτή την πόλη » ανέφερε ο κ. Σκαμπαρδώνης.
Ακολούθως ο Γιάννης Μπουτάρης, ως πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης, παρατήρησε πως δεν πρόκειται για ένα ιστορικό βιβλίο, αλλά ένα βιβλίο που περιγράφει την καθημερινότητα μιας πόλης όπως την ονειρεύεται ο κάθε δήμαρχος, δηλαδή να έχει στοιχεία, ανθρώπους, γειτονιές, που φτιάχνουν τη ζωή μιας πόλης. Αν και γεννημένος στη Φλώρινα, η επαγγελματική του πατρίδα είναι η Νάουσα και έτσι πρωτογνώρισε τη Βέροια από μικρός. Εξοικειώθηκε με την αντιπαλότητα μεταξύ Βέροιας και Νάουσας, που χαρακτηρίζει και άλλες όμορες πόλεις όπως ανέφερε και μέσα στο βιβλίο βρήκε ονόματα και πρόσωπα που γνώρισε και συνεργάστηκε μαζί τους. Αναφέρθηκε ακόμη στην εξαιρετικά έντονη πολυπολιτισμικότητα της Βέροιας και τη συνύπαρξη πολλών φυλών, που αποτυπώνεται καταπληκτικά μέσα σ’ αυτό βιβλίο. «Η Βέροια φαίνεται απ’ αυτό το βιβλίο ότι την αγαπάτε. Να κρατήσετε αυτό το ανθρώπινο μέγεθος και αυτή την ανθρώπινη συμπεριφορά που έχετε. Το βιβλίο είναι μια πόρτα για να αγαπήσετε ακόμα πιο πολύ την πόλη. Εσείς όλοι είστε η πόλη σας…», σημείωσε ο Γιάννης Μπουτάρης.
Τέλος ο Σταύρος Θεοδωράκης απέφυγε να μιλήσει για τη Βέροια μπροστά σε 500 βεροιώτες, όπως είπε χαριτολογώντας, αναφέρθηκε όμως στην ανάγκη επιστροφής των τοπικών ηρώων, καθώς η παγκοσμιοποίηση μας έχει απομακρύνει απ’ αυτούς και έχουν περιορισμένη απήχηση μπροστά στους παγκόσμιους ήρωες. «Η επιστροφή στους καθημερινούς ανθρώπους είναι αυτογνωσία και περηφάνεια», σημείωσε ο δημοσιογράφος. Γεννημένος ο ίδιος σε χωριό, ανέφερε πως είναι χορτασμένος από ιστορίες φθαρτών ανθρώπων και τη δυνατότητα να αναγνωρίζει τους τοπικούς πρωταγωνιστές, το οφείλει σε αυτό ακριβώς το γεγονός. Στο συγκεκριμένο βιβλίο ξαναακούμε τους ήχους της πόλης, της γειτονιάς, που με τη βοήθεια των 40 συγγραφέων, αναδεικνύει τις ωραίες και κρίσιμες φωνές της Βέροιας. Ανέφερε ακόμη ότι η μεγάλη επιτυχία αυτού του βιβλίου δεν είναι να το διαβάσουν οι βεροιώτες, αλλά οι κάτοικοι των γειτονικών πόλεων, για να ζηλέψουν το εγχείρημα και να αναδείξουν και αυτοί τις μικρές τοπικές ιστορίες τους.
«Αυτό που διδάσκει αυτό το βιβλίο είναι η αξία του τοπικού. Εκεί ο άνθρωπος νιώθει τη δυνατότητα να ανταγωνιστεί και να φτιάξει και αυτός τη δική του αξία. Όταν η προσοχή μας είναι συνέχεια προσηλωμένη στην αξία του παγκόσμιου, νιώθουμε πολύ μικροί για να το ανταγωνιστούμε. Αυτή είναι η προσφορά του βιβλίου ότι αναδεικνύει τις δικές μας τελικά δυνατότητες», κατέληξε ο Σταύρος Θεοδωράκης, δίνοντας συγχαρητήρια σε όλους τους ανθρώπους που δούλεψαν γι’ αυτό.
Την εκδήλωση - παρουσίαση έκλεισε ο οικοδεσπότης, εικαστικός Γιάννης Ναζλίδης, με τους στίχους του Διονύση Σαββόπουλου «φτιάχνουν οι Έλληνες κυκλώματα κι ιστορία οι παρέες», μέσα από την αλληγορία της δημιουργίας μιας παρέας 40 Βεροιέων. Παράλληλα κατέθεσε το θαυμασμό που εξέφρασε ο μεγάλος τραγουδοποιός για την πρωτότυπη πρωτοβουλία του Εκκοκκιστηρίου Ιδεών Βέροιας, να εκδοθεί αυτό το βιβλίο, την οποία του εξέφρασε τηλεφωνικά, μετά την ανάγνωσή του.
Στη συνέχεια ακολούθησε δεξίωση στον ίδιο χώρο, με πλούσιο μπουφέ και κρασιά προσφορά του Γιάννη Μπουτάρη.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στο μεσοδιάστημα δύο συγγραφείς του βιβλίου, ο δημοσιογράφος – ποιητής Δημήτρης Καρασάββας και ο οικονομολόγος – δημοσιογράφος Κώστας Μπέσιος, έφυγαν από τη ζωή και δυστυχώς δεν πρόλαβαν να γευτούν τη χαρά της δημιουργίας τους και της όμορφης εκδήλωσης - παρουσίασης που ακολούθησε.
Ε.Β.
