Ο δημοσιογράφος κ. Άρης Πορτοσάλτε, την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου, στην εκπομπή Σήμερα του ΣΚΑΪ, υποστήριξε ότι "οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας γίνονται δικαίως". Υποστήριξε επίσης πως οι δανειολήπτες έχουν "γραβατούλες" και "πολλά χρήματα στην άκρη και ζητούν να αγοράσουν το δάνειο στην τιμή που το παίρνει το fund, ενώ δεν πληρώνουν τις δόσεις τους", μαζί με άλλα φαιδρά. Αλλά δεν είναι αυτά τα έκτροπα που θέλουμε να σχολιάσουμε.

Ο κ. Πορτοσάλτε χρησιμοποίησε ένα επιχείρημα που ακούμε συχνά από τους εντολοδόχους της τραπεζικής “οικογένειας”, που υποτίθεται ότι τοποθετεί σε "λογικό πλαίσιο", υποτίθεται, την ανάγκη των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Σύμφωνα λοιπόν με τον κ. Πορτοσάλτε, οι πλειστηριασμοί είναι δίκαιοι, γιατί “την ώρα που θα σταματήσουν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας, δηλώνω στην Εθνική Τράπεζα από μένα τέλος η δόση μου. Όταν τελειώσουν οι εκλογές, αν υπάρχει τραπεζικό σύστημα, φαντάζομαι αυτό που κάνω εγώ θα το κάνουν κι άλλοι, γιατί δεν είναι ηλίθιοι, εγώ κοιτάω την Εθνική Τράπεζα στα μάτια και λέω τέλος” (δικά του λόγια).

Δηλαδή, επανέλαβε το ακραίο επιχείρημα πως αν οι Τράπεζες δεν κατάσχουν τα σπίτια των πολιτών που δεν έχουν άλλη κατοικία, τότε κανένας πολίτης δεν θα πληρώνει τα δάνειά του και το τραπεζικό σύστημα θα καταρρεύσει.

Τον ευχαριστούμε για αυτή την τοποθέτηση, γιατί μας δίνει την ευκαιρία να απαντήσουμε σε μια σοφιστεία που σκαρφίστηκαν κάποιοι ακραίοι λαοπλάνοι αλλά μένει επί χρόνια αναπάντητη. Θα ξεκινήσουμε από τα πιο επιφανειακά προβλήματά της και θα επιχειρήσουμε να φτάσουμε στο τέρμα της παράνοιάς της:

Ξεκινούμε λοιπόν, από το πιο προφανές: Επειδή ο κ. Πορτοσάλτε είναι ανήθικος και δεν πληρώνει χωρίς εκβιασμό (ο ίδιος το υποστηρίζει) πρέπει χιλιάδες οικογένειες να βρεθούν στους δρόμους;

Τονίζουμε, ότι αυτό που λέει ο κ. Πορτοσάλτε, σημαίνει κάτι μόνο για τον ίδιο. Για όλους τους υπόλοιπους είναι προσβλητικό και ντροπιαστικό να υποστηρίζεται ότι όσοι έχουν πρόβλημα αποπληρωμής ενός δανείου, σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο. Ανάμεσά στους δανειολήπτες που αδυνατούν, υπάρχουν γονείς ανήλικων παιδιών, ασθενείς, χαμηλοσυνταξιούχοι, ηλικιωμένοι που ζούνε μόνοι τους γιατί έχασαν τους δικούς τους. Άνθρωποι που δεν διανοούνται να χρωστούν, αλλά ζουν σε έναν καθημερινό εφιάλτη επειδή έκαναν το λάθος να αγοράσουν ένα σπίτι πριν το 2008, λαμβάνοντας δάνειο το οποίο αρχικά αποπλήρωναν με δόση πολύ μικρότερη από το μισθό ή τη σύνταξή τους. Σήμερα η δόση τους μεγάλωσε, η σύνταξή τους μίκρυνε και ο μισθός τους -αν υπάρχει- είναι μικροσκοπικός και δεν φτάνει ούτε για τα έξοδο διαβίωσης.

Διαβεβαιώνουμε τον κ. Πορτοσάλτε και τους εντολείς του, ότι υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι σε αυτή τη θέση. Αποτελούν το συντριπτικό ποσοστό αυτού του λαού και είναι άνθρωποι που θα προτιμούσαν να μην τρώνε παρά να χρωστούν. Αλλά οι εντολείς του κ. Πορτοσάλτε τους καταδίκασαν στην απόγνωση και στην ντροπή ενός χρέους που δεν γίνεται να αποπληρωθεί. Αν τους δοθεί η δυνατότητα, με ευνοϊκούς όρους, οι άνθρωποι αυτοί θα αποπληρώσουν τα δάνειά τους μέχρι κεραίας.

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε γύρω μας κάποιον γονέα, θεία ή θείο, που αδυνατεί να ανταπεξέλθει αλλά βάζει πάνω από όλα την αξιοπρέπειά του. Όπως φαίνεται, όμως, εκείνοι που τον πληρώνουν τον κ. Πορτοσάλτε, δεν έχουν. Τους λυπόμαστε πραγματικά για αυτό, γιατί ίσως να είχαν διδαχτεί ένα διαφορετικό ήθος.

Μιλώντας για ήθος, φτάνουμε στο δεύτερο επίπεδο του "επιχειρήματος", εκείνο του θράσους. Γιατί πρόκειται περί θράσους να χρησιμοποιούν το εν λόγω επιχείρημα άνθρωποι που υποστηρίζουν κόμματα σαν αυτό που βρίσκεται στην εξουσία, το οποίο χρωστάει -μα δεν αποπληρώνει- δάνεια ίσα με τα δάνεια δεκάδων χιλιάδων δανειοληπτών. Για άγνωστο λόγο, είναι αδιανόητο για ανθρώπους σαν τον κ. Πορτοσάλτε να απαιτείται -θεσμικά- πριν την κατάσχεση της περιουσίας των αδύναμων,  η κατάσχεση της τεράστιας περιουσίας του κόμματος (που ο ίδιος υποστηρίζει) που χρωστά πάνω από 300 εκατομμύρια ευρώ και συνεχίζει να λαμβάνει περισσότερα δάνεια αυξάνοντας συνεχώς το χρέος του!

Είναι θρασύ και άδικο να κατηγορούν τους δανειολήπτες πως ακολουθούν τη λογική του “δεν πληρώνω”, εκείνοι που την εφαρμόζουν εξόφθαλμα!

Ένα επίπεδο πιο βαθιά, το επιχείρημα ακυρώνεται ακόμη περισσότερο. Την περίοδο που δόθηκε το συντριπτικό ποσοστό των δανείων που είναι σήμερα “κόκκινα”, τα δάνεια δίνονταν με πίεση, με διαφημίσεις, με προτροπές του τύπου "γιατί να πληρώνεις ενοίκιο ενώ μπορείς να αγοράσεις δικό σου σπίτι;" Αυτές οι προτροπές αποτελούσαν την επίσημη επικοινωνιακή και διαφημιστική επιλογή όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων. Έκρυβαν πίσω τους ένα περιβάλλον ισχυρής πίεσης προς το κοινό για να ληφθούν δάνεια όλων των ειδών (θυμίζουμε τα “διακοποδάνεια” ως πολύ χαρακτηριστικά). Οι υπεύθυνοι λάμβαναν μεγαλύτερα "μπόνους" όσα περισσότερα δάνεια πουλούσαν και οι υποχρεωτικοί έλεγχοι της ικανότητας του δανειολήπτη να αποπληρώσει δεν γίνονταν ούτε καν προσχηματικά. Σε πολλές περιπτώσεις –οι περισσότεροι γνωρίζουμε αρκετές- οι υπάλληλοι/πωλητές δανείων των πιστωτικών ιδρυμάτων πιέζονταν από τις διευθύνσεις τους να μεθοδεύσουν τρόπους για να λάβει ο, αδύναμος πολλές φορές να αποπληρώσει, πελάτης όσο το δυνατόν μεγαλύτερα ποσά. Ήδη χρεωμένοι επιχειρηματίες και οικογενειάρχες γίνονταν θύματα καθημερινής πειθούς ώστε να πάρουν περισσότερα δάνεια για να αποπληρώσουν τα προηγούμενα(!) με την υπόσχεση ότι αυτό θα γινόταν εσαεί. Το χρέος τους μπορεί να μεγάλωνε συνεχώς, αλλά τους υπόσχονταν πως θα είχαν ανάλογα ολοένα και μεγαλύτερες δανειακές διευκολύνσεις!

Το λογαριασμό για αυτή τη φαύλη και παράνομη κατάσταση, με ολοφάνερα χαρακτηριστικά "φούσκας" και "πυραμίδας" που δημιουργήθηκε με τη θέληση και την πίεση των πιστωτικών ιδρυμάτων (και των κυβερνήσεων που τα στηρίζουν), καλείται σήμερα να τον πληρώσει ΜΟΝΟ ο πολίτης. Φαίνεται αδιανόητο για κάποιους όπως ο κ. Πορτοσάλτε να αποδεχτεί την ευθύνη και τη ζημία το πιστωτικό ίδρυμα, να απολυθεί και να διωχθεί όπως οφείλει ο υπεύθυνος επικεφαλής του που επέτρεψε να συμβούν όλα αυτά. Θεωρεί πιο λογικό να χάσει την πρώτη του κατοικία ο πολίτης, μια κατοικία που δεν θα έπρεπε ποτέ να δεχτούν ως εχέγγυο, γιατί στην ουσία δεν αποτελεί περιουσία, αλλά μέσο διαβίωσής του!

Το θέμα αυτό έχει απαντηθεί εξάλλου εδώ και αιώνες. Ακόμη και ο Σαίξπηρ το 1596, το έχει απαντήσει στον "Έμπορο της Βενετίας", όπου ο αδίστακτος δανειστής απαιτεί να πληρωθεί τα χρήματα που δάνεισε, κόβοντας τη σάρκα του δανειολήπτη. Οι αρχές της Βενετίας του απαντούν “ναι, μπορείς να το κάνεις, μόνο με τον όρο όμως να μη χύσεις μια σταγόνα αίμα, γιατί τότε είναι φόνος και θα πρέπει να καταδικαστείς”. Δυστυχώς σήμερα, πέντε αιώνες μετά, υπάρχουν ανθρωπάκια που εγείρουν τις ίδιες απαιτήσεις χωρίς να συνειδητοποιούν πόσο καταπατούν έτσι κάθε έννοια ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς να καταλαβαίνουν ότι αυτό για το οποίο μιλάνε είναι στην ουσία, φόνος!

Για να κλείσουμε αυτό το κείμενο, κ. Πορτοσάλτε, θα σας κάνουμε μερικά μαθήματα ελεύθερης οικονομίας, που τόσο την αγαπάτε, όπως έχετε πει.

Τα πιστωτικά ιδρύματα θα έπρεπε όπως κάθε επιχείρηση να αποδεχτούν τη ζημία ενός κακού ρίσκου και μιας κακής πρακτικής. Θα έπρεπε να κλείσουν και τα αμέτρητα ανεκμετάλλευτα περιουσιακά τους στοιχεία -όχι αυτά που βρίσκονται σε χρήση από τους πολίτες- να ρευστοποιηθούν και να επιστρέψουν στην αγορά! Οι διευθύνσεις τους να απολυθούν και να αντικατασταθούν. Μόνο έτσι θα μπορούσαν εξάλλου να εξυγιανθούν με όρους ελεύθερης αγοράς. Αλλά και αυτόν τον ίδιο τον καπιταλισμό, οι κρατικοδίαιτοι υποστηρικτές του τον θυμούνται μόνο όταν και όπως τους βολεύει.

Μπορούμε να ακυρώσουμε ακόμη βαθύτερα το ανόητο επιχείρημα που χρησιμοποιείτε, αλλά κάπου αυτό το κείμενο πρέπει να κλείσει. Θα το κλείσουμε λοιπόν τονίζοντας πως τα συστημικά πιστωτικά ιδρύματα έχουν το μεγαλύτερο κομμάτι της ευθύνης, όπως δείξαμε παραπάνω, ενώ έχουν “ανακεφαλαιωθεί” τα τελευταία χρόνια με πολλά δισεκατομμύρια από τα κρατικά ταμεία. Με τη μεταβίβαση των “κόκκινων δανειών” τους, αποδέχτηκαν ζημία 60 δις από τις φοροαπαλλαγές, για να μεταβιβάσουν άγνωστο σε ποιους, περιουσία μικρότερη από αυτό το ποσό (45 δις) που είναι το σύνολο των σχετικών ακινήτων! Κατά τα άλλα, δεν βοηθούν στην κυκλοφορία του χρήματος στην αγορά, δεν λειτουργούν ως υποστηρικτές της υγιούς επιχειρηματικότητας και των πολιτών, δεν λειτουργούν ως μηχανισμός, αλλά μόνο ως τροχοπέδη της κοινωνίας!

Κάποτε θα πρέπει να κοιτάξουμε με αυστηρότητα τα πιστωτικά ιδρύματα και να αφήσουμε στην άκρη τα θύματά τους, τους συμπολίτες μας. Απέναντι σε κάθε υποχρέωσή τους, απέναντι σε κάθε θετική τους λειτουργία, τα πιστωτικά ιδρύματα είναι σαν να έχουν ήδη "πεθάνει".

Άρα, για ποια επιβίωσή τους μιλάτε, κ. Πορτοσάλτε;

Σύλλογος Δανειοληπτών και Προστασίας Καταναλωτών Βορείου Ελλάδος

Κόμμα Ελλήνων Δανειοληπτών (Κ.ΕΛ.ΔΑ.)