breaking news Νέο

Η συμπεριφορά του φωσφόρου στο έδαφος και στα δένδρα, του Δ.Κ. Στυλιανίδη επ. Δ/ντή Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δένδρων

Η συμπεριφορά του φωσφόρου στο έδαφος και στα δένδρα, του Δ.Κ. Στυλιανίδη επ. Δ/ντή Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δένδρων

Στο προηγούμενο άρθρο επισημάνθηκε η σημασία του φωσφόρου στα φύλλα και τους καρπούς βερικόκων στην εκδήλωση της σοβαρής ανωμαλίας «καφέτιασμα και μαλάκωμα της σάρκας που βρίσκεται σε επαφή με τον πυρήνα».

Στο σημερινό άρθρο θα δοθούν μερικά στοιχεία για τη συμπεριφορά του στο έδαφος και στα δένδρα.

 

Ιστορική αναδρομή

Οι υψηλής αξίας φωσφορικές ενώσεις υπήρξαν σημαντικές για τα έμβια όντα από καταβολής κόσμου, γιατί με τη μεταφορά των γενετικών χαρακτηριστικών από τη μια γενιά στην άλλη διασφαλίζεται η συνέχεια της ζωής.

Αποτελεί πολύτιμο φορέα φωτός και ζωής. Κατά τη διαδρομή του χρόνου φαίνεται ότι τα φυτά ανέπτυξαν, σε διάφορο βαθμό, την ικανότητα να προσλαμβάνουν το πολύ σημαντικό για την ανάπτυξή τους αυτό στοιχείο ακόμη και από ενώσεις πολύ περιορισμένης διαλυτότητας. Η πρόσληψη του φωσφόρου από τα φυτά κατά τους πρώτους χρόνους της γης ήταν πιο ευχερής απ’ότι σήμερα, γιατί λόγω έλλειψης οξυγόνου, το περισσότερο μέρος του φωσφόρου δεν είχε τη μορφή φωσφορικού ασβεστίου, αλλά πολύ πλέον διαλυτών φωσφορικών και υπερφωσφορικών ενώσεων.

 

 

 

Ο φώσφορος στο έδαφος

Τίθεται συχνά το ερώτημα: Η περιεκτικότητα του φωσφόρου στο έδαφος αποτελεί ασφαλή δείκτη επάρκειας ή μη φωσφόρου στα δένδρα;

Από αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν από το  Ινστιτούτο Εδαφολογίας Θεσσαλονίκης σε εδάφη και φύλλα δένδρων στους Ν. Πέλλας και Χαλκιδικής δεν φαίνεται ο φώσφορος των εδαφών να αποτελεί ασφαλή δείκτη επάρκειας ή μη.

Παρατίθενται ορισμένα στοιχεία:

Είδος δένδρου

Φώσφορος φύλλων (Ρ%)

Φώσφορος εδάφους Ρ-σε ppm

Kερασιά

0.15

Ίχνη

Κερασιά

0.14

25.0

Κερασιά

0.15

79.0

Κερασιά

0.18

0.6

Νεκταρινιά

0.25

Ίχνη

Βερικοκιά

0.11

6.5

Βερικοκιά

0.10

260.0

 

 

Η χρήση μεγάλων ποσοτήτων αζωτούχων νιτρικών λιπασμάτων μειώνει την περιεκτικότητα του φωσφόρου στα φύλλα.

Η χρήση ζιζανιοκτόνων, λόγω κυρίως της τοξικότητάς των στους μικροοργανισμούς του εδάφους, καθώς και της καταστροφής της δομής του εδάφους που ασκεί η αλλαγή του pΗ, επηρεάζουν δυσμενώς τη διαθεσιμότητα του φωσφόρου στο έδαφος. Σε περιπτώσεις άρδευσης με σταγόνες παρατηρήθηκε πτώση του επιπέδου του φωσφόρου στα φύλλα των δένδρων.

Το pH του εδάφους παίζει αποφασιστικό ρόλο στη διαθεσιμότητα του φωσφόρου. Δύο πειραματικοί λίπανσης με φωσφόρο δένδρων αμυγδαλιάς ποικιλίας Texas που έγιναν σε έδαφος αλκαλικό ο ένας (pH, 8.0) και σε όξινο ο άλλος (pH, 6.0) με κάλυψη σε βάθος 10 εκατοστών έδειξαν τα εξής στοιχεία στα φύλλα:

 

Α. Έδαφος αλκαλικό

Έτος

P% ξηράς ουσίας φύλλων

1975 πρό της εφαρμογής

                      0.101  γ

1976 μετά την εφαρμογή

                      0.113  β

1977

                      0.105  γ

1978

                      0.095  δ

1979

                      0.093  δ

1980 δεύτερη εφαρμογή

                      0.129  α

1981

                      0.111  β

  

Β. Έδαφος όξινο

1978 πρό της εφαρμογής

                     0.093  β

1979 μετά την εφαρμογή

                     0.111  α

1980

                     0.111  α

1981

                     0.111  α

 

Σημ. Οι αριθμοί που ακολουθούνται από το ίδιο γράμμα δεν διαφέρουν στατιστικά.

Ποσότητα φωσφορικού λιπάσματος 1Kg P2O5/δένδρο

Χρόνος εφαρμογής μέσα Φεβρουαρίου

Από τον πρώτο πίνακα φαίνεται ότι στο αλκαλικό έδαφος, μετά από κάθε άνοδο της τιμής του φωσφόρου στα φύλλα, ακολουθούσε συνεχής πτώση. Κατά τη δεύτερη εφαρμογή του το 1980, η άνοδος του επιπέδου του φωσφόρου στα φύλλα υπήρξε πολύ μεγαλύτερη έναντι της πρώτης εφαρμογής. (0.036% έναντι 0.012% του 1970)

Στο δεύτερο πειραματικό σε όξινο έδαφος, αν και η άνοδος του επιπέδου του φωσφόρου και πάλι δεν υπήρξε μεγάλη (0.018%) το επίπεδο αυτό διατηρήθηκε σταθερό και κατά τα επόμενα δύο χρόνια. Η ερμηνεία που δίδεται είναι ότι το ασβέστιο του εδάφους στο αλκαλικό έδαφος επέδρασε επί του φωσφόρου και σχηματίσθηκε α π α τ ί τ η ς   ο οποίος παρουσιάζει πολύ μικρή διαλυτότητα. Αυτό μας εμβάλλει στη σκέψη ότι η εφαρμογή του φωσφόρου δεν πρέπει να γίνεται νωρίς το χειμώνα όπως συνηθίζετο.

 

Ο φωσφόρος στα δένδρα

Ο φωσφόρος χρησιμοποιούμενος ακόμη και σε μεγάλες ποσότητες, δύσκολα μπορεί να προκαλέσει φυτοτοξικά φαινόμενα στα δένδρα.  Έτσι πρακτικά θεωρείται ως μη φυτοτοξικό λίπασμα.

Μπορεί ωστόσο, σε πολύ μεγάλες συγκεντρώσεις γύρω από το ριζικό σύστημα να προκαλέσει ανάσχεση της αύξησης των ριζών, ενώ σε κανονική ποσότητα συμβάλλει στην αύξηση του ριζικού συστήματος.

Ωστόσο ο φωσφόρος δεν στερείται άλλων εμμέσων παρενεργειών, κυρίως με τη δεσμευτική επίδραση που ασκεί πάνω σε διάφορα άλλα στοιχεία (αρνητική αλληλεπίδραση), όπως με σίδηρο (Fe), ψευδάργυρο (Zn), χαλκό (Cu), μαγγάνιο (Mn), άζωτο (Ν). Από αυτά δε τα στοιχεία για τη χώρα μας ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος είναι εκείνα τα οποία υφίστανται σε ισχυρό βαθμό την ανταγωνιστική επίδραση του φωσφόρου. Ο φωσφόρος παρουσιάζει συνεργισμό (θετικές αλληλεπιδράσεις), με τα στοιχεία βόριο, μολυβδαίνιο, μαγνήσιο και αυξάνει την πρόσληψη αυτών των στοιχείων.

Σε δένδρα βερικοκιάς του Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δένδρων ποικιλίας Harcot, παρατηρήθηκε ότι τα προσβεβλημένα από την ίωση Sharka δένδρα παρουσίαζαν χαμηλότερο επίπεδο φωσφόρου στα φύλλα έναντι των μη προσβεβλημένων (0.19% έναντι 0.27%). Το στοιχείο αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη για δένδρα βερικοκιάς που παρουσιάζουν το καφέτιασμα της σάρκας σε επαφή με τον πυρήνα.

Παραθέσαμε τα στοιχεία της συμπεριφοράς στο έδαφος και στα δένδρα, ιδίως όταν αυτά είναι προσβεβλημένα από τη ίωση sharka. Τα στοιχεία αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το καφέτιασμα της σάρκας γύρω από τον πυρήνα στα βερίκοκα, δύσκολα θα αντιμετωπισθεί με την χορήγηση του φωσφόρου στο έδαφος. Θα πρέπει να δοκιμασθεί η σύγχρονη χορήγησή του από το φύλλωμα με ψεκασμούς με τη χρήση διαφόρων σκευασμάτων κυρίως φωσφονικών.

Δ.Κ. Στυλιανίδης  επ. Δ)ντής Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δένδρων


Σύνδεση Συνδρομητή

Καλώς Ήρθατε! Συνδεθείτε στο λογαριασμό σας

Να με θυμάσε Ξεχάσατε τον κωδικό σας;

Δεν είστε συνδρομητής; Αίτηση Εγγραφής

Ξεχάσατε τον κωδικό σας

Αίτημα Εγγραφής