Την ώρα που οι πυροσβεστικές και οι ένοπλες δυνάμεις δίνουν τιτάνιο αγώνα για να περιοριστούν και να κατασβεστούν τα μέτωπα των πυρκαγιών, η συζήτηση για το τι πηγαίνει λάθος με τις δασικές πυρκαγιές ανοίγει και πάλι. Ποιοι φταίνε; Το κεντρικό κράτος; Οι δήμοι; Η πυροσβεστική; Οι δασικές υπηρεσίες; Ο παρατεταμένος καύσωνας και η κλιματική αλλαγή;

Η Ελλάδα διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους στόλους πυροσβεστικών οχημάτων στον κόσμο, με 3.700 χιλιάδες οχήματα και έναν υπερμεγέθη επίσης στόλο από 92 εναέρια μέσα. Ταυτόχρονα οι πόροι που δίνονται για την πρόληψη και τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων είναι υποπολλαπλάσιοι.

Η Ελλάδα διαθέτει επίσης μία ακόμη παγκόσμια πρωτοτυπία. Όταν ξεσπάει μία πυρκαγιά οι μόνοι που δεν έχουν λόγο και συμμετοχή στο επιχειρησιακό σχέδιο για την κατάσβεσή της είναι αυτοί που γνωρίζουν το δάσος, δηλαδή η δασική υπηρεσία (Δασολόγοι - Δασοπόνοι).  


Ψίχουλα στην πρόληψη, εκατομμύρια στην καταστολή.


Από το 1998, που η ευθύνη των δασικών πυρκαγιών πέρασε στην Πυροσβεστική, στη χώρα υιοθετήθηκε ένα μοντέλο δασοπυρόσβεσης το οποίο βασίστηκε κατ' εξοχήν στην καταστολή και όχι στην πρόληψη. Οι δασικές υπηρεσίες εντάχθηκαν στις αποκεντρωμένες διοικήσεις και παραμένουν επί χρόνια υποστελεχωμένες, παρόλο που έχουν υπό την ευθύνη τους την προστασία  του δασικού και αγροτικού πλούτου της χώρας.

Τα τελευταία χρόνια η χώρα πλήρωσε ένα μεγάλο τίμημα από καταστροφικές πυρκαγιές με απώλειες ανθρώπινων ζωών και φυσικού κεφαλαίου.

Την τελευταία 20ετία το προσωπικό της Δασικής Υπηρεσίας μειώθηκε κατά 53% και οι πόροι που διατέθηκαν σε αυτήν κατά 80%. Η μερίδα του λέοντος των δημόσιων πόρων, τόσο των εθνικών όσο και των ευρωπαϊκών, κατανέμονταν στην καταστολή των δασικών πυρκαγιών και όχι στην πρόληψή τους.


Με το εφαρμοζόμενο μοντέλο η Δασική Υπηρεσία έγινε παρατηρητής στην αντιπυρική προστασία των δασικών οικοσυστημάτων με αποτέλεσμα τα τραγικά γεγονότα που ζούμε: καταστροφές, αφανίζονται εκατομμύρια στρέμματα με δασικά οικοσυστήματα, χιλιάδες περιουσίες, και το τραγικότερο, θρηνούμε ανθρώπινες απώλειες.


Τα αποτελέσματα του μοντέλου της καταστολής στη δασοπυρόσβεση φαίνεται να οδηγούν σε αδιέξοδο και δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να το αντιληφθεί.

Αμφότερες όμως οι προσπάθειες κρίνονται αποσπασματικές και ελλειμματικές: «Οι δασικές υπηρεσίες παραμένουν υποστελεχωμένες αφού οι προσλήψεις των 500 δασολόγων ακόμη είναι σε εκκρεμότητα, ενώ τα χρήματα που δόθηκαν δεν εντάσσονται σε ένα στρατηγικό σχέδιο μακρόπνοης πολιτικής που θα αλλάξει το αρνητικό ισοζύγιο πρόληψης καταστολής.


Στη χώρα υπάρχουν πολλά πυροφυλάκια τα οποία θα μπορούσαν να εντοπίσουν πολλές πυρκαγιές στο ξεκίνημά τους,  τα περισσότερα από αυτά όμως δεν χρησιμοποιούνται.

Όταν πιάσει φωτιά σ’ ένα δάσος πολύ μεγάλη σημασία έχει η πρώτη πλήξη της φωτιάς. Η αξιόπιστη πρώτη πλήξη συνδέεται άμεσα με την καθημερινή λειτουργία των βασικών πυροφυλακίων που διαθέτουν όλα τα μέσα επικοινωνίας και παρατήρησης.
 

Τη φωτιά στην αρχή τη σβήνεις με ένα ποτήρι νερό, όπως έλεγε ο καθηγητής Δασολογίας Σπύρος Ντάφης. Αν αργήσεις, το πιθανότερο είναι να ηττηθείς.

*Ο Γιώργος Τασιώνας είναι πρόεδρος της ΔΕΥΑ Νάουσας, διδάκτωρ δασολογίας περιβάλλοντος