H εκδίωξη των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης το Σεπτέμβριο του 1955 αποτελεί μία μελανή στιγμή στην ιστορία της ανθρωπότητας, είναι η αντίστοιχη «Νύχτα των Κρυστάλλων» για τον Ελληνισμό. Της δίωξης του Ελληνισμού είχαν προηγηθεί και άλλες πράξεις που παραβίαζαν διεθνείς συνθήκες αλλά και την ανθρώπινη ηθική: απελάσεις, απαγόρευση εξάσκησης επαγγελμάτων, κατασχέσεις περιουσιών, επεμβάσεις στις εκλογές των ομογενειακών ιδρυμάτων, παρεμβολή εμποδίων στη λειτουργία των εκπαιδευτηρίων, στρατολόγηση Ελλήνων και η αποστολή τους σε «τάγματα εργασίας», «φορολογία περιουσίας» με την οποία η Τουρκία όρισε κεφαλικό φόρο που έφθανε να είναι διπλάσιος ή και τριπλάσιος της συνολικής αξίας της περιουσίας, ενώ στην περίπτωση που οι Έλληνες δεν κατέβαλλαν τον φόρο εντός 15 ημερών, οι αρχές είχαν δικαίωμα να κατάσχουν την περιουσία του. Μάλιστα όλα τα παραπάνω έγιναν όταν η πατρίδα μας πολεμούσε το Ναζισμό- Φασισμό και η Τουρκία διαπραγματευόταν πότε με το Χίτλερ και πότε με τον Τσόρτσιλ, το Αιγαίο και την Κύπρο ….
Τη νύχτα της 5ης προς τη 6η Σεπτεμβρίου 1955, θα εκραγεί εκρηκτικός μηχανισμός μέσα στον κήπο του τουρκικού προξενείου Θεσσαλονίκης και έξω από το φερόμενο ως σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ (Φερόμενο γιατί έχουμε αποδείξει ότι το σπίτι αυτό δεν ήταν ποτέ ο τόπος γέννησης του φυσικού αυτουργού της Γενοκτονίας του Ελληνισμού, αλλά μία παραχώρηση – υποχώρηση προς την Τουρκία από την Ελλάδα τη δεκαετία του 1930). Αμέσως μετά την έκρηξη, ο κλητήρας του προξενείου έπεσε σε αντιφάσεις, και τελικώς ομολόγησε ότι αυτός έβαλε τη βόμβα, προσθέτοντας ότι του την έδωσε ο μουσουλμάνος εκ Θράκης Οκτάυ Εγκίν, ο οποίος και ομολόγησε την πράξη του.
Ο Εγκίν αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση και ο τούρκος πρόξενος της Κομοτηνής Αχμέτ Ομάρ τον φυγάδευσε στην Τουρκία, ενώ στη συνέχεια ο Εγκίν στη συνέχεια ανταμείφτηκε με θέσεις στο τουρκικό κράτος, αρχικά στον ραδιοσταθμό της Κωνσταντινούπολης, στη διεύθυνση του Αστυνομικού σώματος, στην Υπηρεσία Πληροφοριών (ΜΙΤ), ενώ το 1993 διορίστηκε νομάρχης στην Καππαδοκία.
Μετά το συμβάν η εφημερίδα «Ιnstabul Ekspress» παραποίησε τα γεγονότα και σε συνδυασμό με την τουρκική αντίδραση για τον απελευθερωτικό αγώνα του Ελληνισμού της Κύπρου, προέτρεψε σε επεισόδια εναντίον των Ελλήνων με το κράτος , το παρακράτος και εθνικιστικές οργανώσεις να αναλαμβάνουν την υλοποίηση του σχεδίου. Πρωταγωνιστικό ρόλο θα κρατήσουν οι εθνικιστικές οργανώσεις και σωματεία όπως «Η Κύπρος είναι Τουρκική».
Μέσα σε εννέα περίπου ώρες καταστράφηκαν ολοσχερώς 1004 σπίτια, ενώ άλλα περίπου 2500 υπέστησαν μεγάλες ζημιές. Καταστράφηκαν επίσης 4348 καταστήματα, 27 φαρμακεία, 26 σχολεία, 5 σύλλογοι, οι εγκαταστάσεις 3 εφημερίδων, 12 ξενοδοχεία, 11 κλινικές, 21 εργοστάσια, 110 ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια, 73 εκκλησίες, ενώ συλήθηκαν πάρα πολλοί τάφοι καθώς και οι τάφοι των πατριαρχών στην Μονή Βαλουκλή. Τουλάχιστον 30 Έλληνες σκοτώθηκαν και εκατοντάδες άλλοι κακοποιήθηκαν. Το μίσος εναντίον των ιερωμένων ήταν πρωτόγνωρο, αφού πολλοί απ’ αυτούς ξυλοκοπήθηκαν, άλλοι γυμνώθηκαν και διαπομπεύθηκαν, εξαναγκαζόμενοι να φωνάζουν: «Η Κύπρος είναι τουρκική». Ο Επίσκοπος Παμφίλου Γεράσιμος και ο μοναχός Χρύσανθος Μαντάς ξυλοκοπήθηκαν μέχρι θανάτου, ο Μητροπολίτης Ηλιουπόλεως Γεννάδιος παρεφρόνησε από τους ξυλοδαρμούς και ύστερα από λίγο χρόνο πέθανε, ενώ διάκονος υπέστη περιτομή.
Εκεί όμως που ο όχλος έδρασε ανελέητα ήταν εναντίον των Ελληνίδων. Σε 2000 (!) υπολογίζονται οι βιασμοί, αν και επισήμως καταγγέλθηκαν μόνο 200, για ευνόητους λόγους… Επίθεση από οργανωμένες ομάδες , δέχθηκε και το ελληνικό προξενείο στη Σμύρνη, το ελληνικό περίπτερο στην έκθεση της πόλης, όπου σχίσθηκε η ελληνική σημαία, ενώ οι Έλληνες αξιωματικοί που υπηρετούσαν στο στρατηγείο του ΝΑΤΟ, διασώθηκαν την τελευταία στιγμή, αν και οι γυναίκες τους πάλι για ευνόητους λόγους δεν αναφέρθηκε σχεδόν ποτέ, ότι βιάσθηκαν.
Μετά τις δολοφονίες των Ελλήνων και τις καταστροφές των ελληνικών περιουσιών, ο Μenderes, κήρυξε στρατιωτικό νόμο, συνελήφθησαν πάνω από 2000 άτομα, μεταξύ αυτών ο Αsiz Nesin, ο Κemal Tahir, ο Νazim Hikmet, ενώ προβλήθηκαν ως υπεύθυνοι των ταραχών οι κομμουνιστές.
Οι ζημιές που προκλήθηκαν εκτιμήθηκαν από την τουρκική κυβέρνηση, στα 70 εκατομμύρια λίρες, ενώ μόνο οι καταστροφές στις εκκλησίες , όπως σημείωσε το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, ήταν 150 εκατομμύρια δολάρια. Συνολικά οι ζημιές υπολογίζονται σε πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια. Τελικά δόθηκαν ως αποζημίωση για τις καταστροφές δόθηκαν 3 εκατομμύρια λίρες στα ιδρύματα της Κωνσταντινούπολης, που έπαθαν σοβαρές ζημιές, ενώ έχει ενδιαφέρον ότι η Ελλάδα δεν έλαβε κανένα μέτρο εναντίον των μουσουλμάνων της Θράκης και δεν σημειώθηκε κανένα επεισόδιο βίας εναντίον τους.
Για τα επεισόδια το Σεπτέμβριο του 1955 στην Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη, μετά το πραξικόπημα του στρατηγού Gursel (27 Μαΐου 1960), το πόρισμα της ανακριτικής ομάδας, απέδειξε ότι 250 αστυνομικοί με πολιτικά πήραν μέρος στα γεγονότα. Στις δίκες του Αdnan Menderes και του υπουργού Εξωτερικών Faid Zorlu, που έγιναν από τις 20-10-1960 έως και 5-1-1961, βρέθηκαν ένοχοι και μαζί με το Νομάρχη Σμύρνης, καταδικάσθηκαν σε 5 χρόνια, ενώ οι δύο πρώτοι απαγχονίστηκαν για μια σειρά από άλλα αδικήματα.
Η προβοκάτσια με τη βόμβα στο τουρκικό προξενείο της Θεσσαλονίκης έδειξε ότι ο παρακρατικός μηχανισμός που έδρασε ήταν μέρος του τουρκικού κράτους, το προξενείο της Κομοτηνής εν προκειμένω.
Αποτέλεσμα αυτής της τουρκικής κρατικής- παρακρατικής βίας είναι η εκδίωξη των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης το 1955 και στη συνέχεια το 1964. Το ζήτημα αποτελεί για μας αξίωμα για την ειλικρινή προσέγγιση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ειδικά που στην τουρκική κοινωνία γίνονται μεγάλες προσπάθειες ανάδειξης της αλήθειας για τα «Σεπτεμβριανά». Για παράδειγμα στο έργο της Ντιλέκ Γκιουβέν για τα Σεπτεμβριανά, εθνικισμός, κοινωνικές μεταβολές και μειονότητες, γίνεται μία έντιμη τουρκική προσέγγιση για το ζήτημα, αναφέροντας πολλές αλήθειες. Για παράδειγμα ότι οι τουρκικές υπηρεσίες ήταν πίσω από τα επεισόδια, ενώ το κινηματογραφικό έργο Φθινοπωρινός πόνος», βασισμένο στο βιβλίο του Γιλμάζ Καρακογιουνλού, συγγραφέα και βουλευτή του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας αξιολογήθηκε τους ειδικούς ως «ειλικρινής συγγνώμη» για όσα συνέβησαν τότε.
Τα «Σεπτεμβριανά», η εκδίωξη των Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη και η απόπειρα εξαφάνισης της Ορθοδοξίας, αποτελεί ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και ως τέτοιο πρέπει να προβληθεί.
Έγκλημα το οποίο ατιμώρητο μέχρι σήμερα με στόχο την εξαφάνιση του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης, επαναλαμβάνεται σήμερα στο Αιγαίο, στην Κύπρο, στη Θράκη .
Είναι μία υπενθύμιση υποχρέωσης του θύτη να αποκαταστήσει την αδικία, αφορά το καθήκον του θύματος να προβάλλει το γεγονός και να διεκδικήσει την αποκατάσταση και τη δικαιοσύνη, είναι μία υπόμνηση της «Νύχτας των Κρυστάλλων» των Ελλήνων πέρα από συναισθηματισμούς και σκοπιμότητες, ως στοιχειώδη προϋπόθεση για την εθνική μας συνέχεια και επιβίωση στο Αιγαίο, στην Κύπρο, στη Θράκη και σε όλον τον Ελληνισμό.
Θεοφάνης Μαλκίδης
