Συζητώντας με πολλούς πολίτες (διαφορετικής μορφώσεως και ηλικίας) γίνομαι συχνά αποδέκτης μιας αγωνιώδους ερωτήσεως: «Καλά, πόσοι από τους 300 βουλευτές είναι τίμοι και άξιοι;», όταν επαναλαμβάνω τη συνταρακτικής σημασίας και αξίας γνώμη του μεγαλύτερου Νεοέλληνα πολιτικού, του Ελευθερίου Βενιζέλου: «Η καλύτερη πολιτική είναι η τιμιότης».
Και η απάντηση είναι έτοιμη και πάντα στερεότυπη, γιατί δεν αποτελεί μια βιαστική επανάληψη – κάλυψη στο ερώτημα των άλλων, αλλά το αποτέλεσμα πολλής σκέψεως και προβληματισμού, πάνω σε μια ανάλογη, προγενέστερη προσωπική απορία...
Πολλοί πολιτικοί αρχίζουν τη σταδιοδρομία τους με αγαθές προθέσεις, με φλόγα να υπηρετήσουν ανυστερόβουλα και σωστά, τα γενικά συμφέροντα της πατρίδας και του συνόλου, του λαού, αλλά στο πέρασμα του χρόνου η τέτοια διάθεση τους· αλλοιώνεται σιγά – σιγά και τελικά εξανεμίζεται στο σταυροδρόμι των χαμένων ή προδομένων ελπίδων τους. Για τούτο φταίνε οι αντικειμενικές και υποκειμενικές συνθήκες που υπάρχουν, ιδιαίτερα στην Ελλάδα.
Αντικειμενικός, αρνητικός παράγοντας, είναι, π.χ., η έλλειψη κομμάτων με πραγματικά δημοκρατική διάρθρωση και οργάνωση, όπου τα πάντα δεν θα θυσιάζονται και δεν θα εξαφανίζονται στην καταλυτικά κυριαρχική θέληση ενός χαρισματικού ηγέτη, όπου τα πάντα δεν θα ρυθμίζονται με προστάγματα, σαν το: «Ό,τι θέλει ο αρχηγός»!! Όπου ή οποιαδήποτε σταδιοδρομία του πολιτικού δεν θα εξαρτάται, σχεδόν αποκλειστικά, από τον βαθμό της αναξιοπρεπής υποταγής του στον «αρχηγό» ή στη μεσαιωνικής νοοτροπίας αυλή του, αλλά θα αξιολογείται με μοναδικό κριτήριο τη σύζευξη των προσόντων – ικανοτήτων του πολιτευτή και της προσφοράς του στην πραγματοποίηση των πραγματικά αξιοκρατικών σκοπών του κομματικού φορέα. Ακόμα, λείπει και από τους ψηφοφόρους η σωστή βαθμολόγηση του έργου και της αξίας των βουλευτών, με πρωταρχικό, αξιολογικό πρίσμα την τέτοια ή αλλιώτικη συνεισφορά τους στην υπηρεσία των γενικών συμφερόντων, με συνεκτίμηση των ψυχοπνευματικών χαρισμάτων τους, ώστε να εκλέγονται, ή να επανεκλέγονται, οι ικανοί – τίμιοι και όχι οι επιτήδειοι – ανήθικοι...
Υποκειμενικός, αρνητικός λόγος, που συντελεί, από την άλλη μεριά, στην προοδευτική αλλοίωση του χαρακτήρα και των διαθέσεων του πολιτικού είναι η έλλειψη ολοκληρωμένων πολιτευόμενων, προσωπικοτήτων, που να γνωρίζουν γιατί πολιτεύονται, που να είναι έτοιμες να θυσιάσουν (αν χρειαστεί) ακόμα και τη σταδιοδρομία τους και ποτέ τις αρχές τους. Ο πολιτικός στίβος δεν πρέπει να είναι «το ξέφραγο αμπέλι» της νεοελληνικής ζωής. Δεν πρέπει να εισέρχονται σε τούτον όσοι δεν έχουν τη διάθεση (στην ανάγκη) να προσφερθούν βορά στον αδηφάγο αετό της αγνωμοσύνης του όχλου. Δεν επιτρέπεται να είναι η πολιτική κονίστρα το πανδοχείο για τους ματαιόδοξους – κενόδοξους χρυσοθήρες αλλά το πρυτανείο για τους δοκιμασμένους, εκλεκτούς, για τους δυνατούς στον χαρακτήρα, για τους προγυμνασμένους και δοκιμασμένους, για τους έτοιμους να αντιμετωπίσουν τις άπειρες δυσκολίες και καταιγίδες, που παραδέρνουν τα «ανεμοδαρμένα ύψη» της πολιτικής πυραμίδας. «Όποιος λοιπόν δεν έχει ολοκληρωθεί ψυχοπνευματικά και ιδεολογικά, δεν έχει κατασταλάξει και δεν έχει πειθαρχήσει τις ορμές, την άμετρη φιλοδοξία και τις θελήσεις του, στον βωμό του λαϊκού συμφέροντος, δεν κάμνει για πολιτικός, μα μονάχα για πολιτικάντης ή για απλός πολίτης και μάλιστα κατώτερης αξίας...
«Αν λοιπόν θελήσουμε τώρα να καταλήξουμε σε ορισμένο συμπέρασμα γύρω από το πρόβλημα μας σαν χώρας, πρέπει να σημειώσουμε τα εξής:
«Ανάξιοι, ματαιόδοξοι και ανήθικοι πολιτικοί (και ηγέτες, πιο γενικά) υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντοτε, εδώ και αλλού, όπως πιστοποιεί η ιστορία. Η δυνατή, πραγματοποίηση βελτίωση της ποιότητας της πολιτικής μας ηγεσίας θα επιτευχθεί, όταν οι ψηφοφόροι – πολίτες παύσουν να αποδέχονται μοιρολατρικά, πως «οι πολιτικοί μας είναι ανίκανοι και συμφεροντολόγοι» και όταν δε θα τα φορτώνουν πια (όλα και μονόπλευρα) στο γεγονός τούτο, νίπτοντας απλώς τα χέρια τους, σαν σύγχρονοι νέοι Πόντιοι Πιλάτοι, εραστές της εύκολης ανευθυνότητας και αδιαφορίας, αφού οι ίδιοι τους διαλέγουν – ψηφίζουν, για να τους κατηγορήσουν ύστερα, αλλά, ακόμα, και για να τους... επανεκλέξουν!!
Δεν είναι βέβαια δυνατό να είναι ικανοί – ηθικοί όλοι οι πολιτικοί αλλ' ούτε και όμοια ανεύθυνοι, ανάξιοι ή ανίκανοι, κατά το αμφίπλευρο απόφθεγμα της Αγίας Γραφής: «Πολλοί οι ξακουστοί, ελάχιστοι όμως είναι οι εκλεκτοί». Φταίμε λοιπόν και εμείς, οι ψηφοφόροι, γιατί, συχνά, είμαστε εκείνοι, που με την εκλογή μας, ανατρέπουμε τα λόγια μας και δίνουμε πάλι την ψήφο μας και σε πολιτευτές, που θεωρούσαμε προηγούμενα ανίκανους ή ανήθικους, οπότε ανατρέπεται το αρχικό ερώτημα: «Πόσοι πολίτες – ψηφοφόροι είναι σωστοί στην κρίση τους, πόσοι βραβεύουν τους άξιους και πόσοι στηρίζουν τους ανάξιους, ανήθικους, θεωρώντς ότι οφείλουν την ψήφο τους, π.χ., σ' όσους τους ικανοποίησαν ένα «ρουσφέτι» τους, ή αντίθετα, και σ' όσους τους κορόιδεψαν και τους την έκλεψαν με την υπόσχεση πραγματοποιήσεως άπιαστων ονείρων και ανεφάρμοστων ιδεολογικών ακροβατισμών, όταν η ζωή των τέτοιων πολιτικών πείθει για το ότι ούτε οι ίδιοι δεν πιστεύουν σε όσα – δήθεν – ευαγγελίζονται, αφού είναι βέβαια παραδείγματα, όχι για μίμηση, αλλά για αποφυγή;»
Για να σταματήσει συνεπώς αυτή η απαράδεκτη και απατηλή κατάσταση χρειάζεται να κατανοήσει ο Έλληνας ψηφοφόρος ότι η ευθύνη και η δυνατότητα για την αλλαγή της ανήκει βέβαια στους πολιτικούς όλο το χρονικό διάστημα, εκτός όμως από την ημέρα, που διενεργούνται οι βουλευτικές εκλογές, οπότε οι πολίτες μπορούν και οφείλουν να σταματήσουν το κακό προηγούενο και να θέσουν άμεσο τέρμα στο ανεπιθύμητο παρελθόν, εκλέγοντας, επί τέλους, τους ικανούς – τίμιους, μονάχα, και παύοντας τους ανίκανους – επιτήδειους, χρησιμοποιώντας σαν κριτήριο όχι τα εύκολα λόγια των υποψηφίων και των κομματικών σχηματισμών αλλά τη μέχρι τώρα ζωή, τις σωστές και κοινωφελείς πράξεις τους, γιατί «μέτρον πάντων» πρέπει να είναι ο άνθρωπος και το έργο του και όχι τα φληναφήματά του.
Η ποιότητα των πολιτικών μας είναι, τελικά αποτέλεσμα της σωστής ή σφαλερής κρίσεως, ή πιο συχνά, δυστυχώς, της αδιάφορης ακρισίας των ψηφοφόρων, που δεν συνειδητοποίησαν ακόμα ότι υπάρχει κάποια στιγμή (της ψηφοφορίας), που η τιμή αλλά και η ευθύνη – δύναμη για την αλλαγή του κακού παρόντος βρίσκεται ολότελα στα χέρια τους, ώστε να φαίνεται, πως είχε απόλυτα δίκιο ο Τζων Κέννεντυ, όταν (ομιλώντας στην τηλεόραση για πρώτη φορά, σαν Πρόεδρος, μετά την εκλογή του) είπε ότι μεγαλύτερη σημασία έχει τι θα κάνουν οι Αμερικανοί για την πατρίδα τους και όχι τι θα υποσχεθεί ότι θα πραγματοποιήσει ο ίδιος...
Ας αρχίσουμε συνεπώς εμείς, οι πολίτες, την αλλαγή της νοοτροπίας μας, ιδιαίτερα την ημέρα των εκλογών. Ας ετοιμαζόμαστε, γιατί θα μας δοθεί η ευκαρία σύντομα να αποδείξουμε ότι έχομε καταλάβει πια τούτη, την τόσο απλή μα και τόσο πολυσήμαντη αλήθεια. Και τότε, είτε θα αλλάξει και η συμπεριφορά των σημερινών πολιτικών μας, ή, αλλιώτικα θα χρειαστεί να αλλάξουμε τους ίδιους. Μόνο, έτσι θα έλθει η αλλαγή, που ποτέ δεν ουρανοκατεβαίνει από μόνη της, με την απραξία, τη μεμψιμοιρία και την ανευθυνότητα των πολιτών – ψηφοφόρων ή με την υπερκατανάλωση συνθημάτων, κατάρων και ανεδαφικών υποσχέσεων, που πάντα υπήρχαν (σε διάφορες παραλλαγές), μα τίποτα δεν άλλαξαν (ουσιαστικά) στο πέρασμα αιώνων.
(25.12.1978)
Άρθρο του Γιώργου Χ. Χιονίδη που γράφτηκε και δημοσιεύτηκε πριν από 40 χρόνια και παραμένει τόσο επίκαιρο.
