«Η φιλανθρωπία είναι κατακόρυφη, άρα είναι ντροπιαστική. Πηγαίνει από πάνω προς τα κάτω. Η αλληλεγγύη είναι οριζόντια. Σέβεται τον άλλο και μαθαίνεις από αυτόν. Έχω πολλά να μάθω από άλλους ανθρώπους». (Εδουάρδο Γκαλεάνο.)
Πληθαίνουν, με αφορμή την εορταστική περίοδο, οι κάθε είδους εκδηλώσεις που γίνονται για «φιλανθρωπικούς σκοπούς» και σε τοπικό επίπεδο.
Εκδηλώσεις που έχουν ως στόχο κατά τους διοργανωτές τους «να προσφέρουν έστω και προσωρινά ένα χαμόγελο» στους διαρκώς αυξανόμενους «αναξιοπαθούντες» κάθε ηλικίας . Με βάση τα παραπάνω θα θέλαμε να καταθέσουμε ορισμένες γενικότερες σκέψεις μας για τα ζητήματα της φιλανθρωπίας αλλά και του γνήσιου ανθρωπισμού!
1. Η φτώχεια και η ανεργία δεν έρχεται ούτε από το Θεό, ούτε από φυσική καταστροφή, ούτε από την προσωπική ανικανότητα ή την κακοτυχία. Είναι νόμος κάθε εκμεταλλευτικής κοινωνίας που στηρίζεται σε ιδιοποίηση ξένης εργασίας και στην εκμετάλλευση του πλεονάσματος. Δημιουργείται αντικειμενικά διότι ο σκοπός είναι το μεγαλύτερο κέρδος, άρα κάποιοι περισσεύουν για να πέφτει το κόστος. Αλλά είναι και επιθυμητή και καλοδεχούμενη, έτσι ώστε ο εφεδρικός στρατός των πεινασμένων να σπρώχνει και τα μεροκάματα και τη διαπραγματευτική θέση αυτών που δουλεύουν, συνεχώς προς τα κάτω. Ο δε καπιταλισμός έκανε αυτό τον άτυπο νόμο κανονική επιστήμη, δημιουργώντας και την αντίστοιχη ηθική και τις αντίστοιχες αξίες που το στηρίζουν και τον αποδέχονται.
Σημείωνε χαρακτηριστικά ο Βασίλης Ραφαηλίδης: «Το πρόσκαιρο βόλεμα των αναξιοπαθούντων είναι φιλανθρωπία, που έχει βέβαια το νόημά της και την αξία της, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγχέεται με τον ανθρωπισμό εξαιτίας της κοινής, και στους δύο όρους, λέξης άνθρωπος. Όπως θα έλεγε ο Αριστοτέλης, ο ανθρωπισμός είναι έννοια γένους σε σχέση με τη φιλανθρωπία που είναι έννοια είδους. Ο ανθρωπισμός εμπεριέχει και γεννά τη φιλανθρωπία. Που ωστόσο παραμένει έννοια πολύ στενή σε σχέση με τον ανθρωπισμό. Η φιλανθρωπία είναι μια προσωρινή λύση εν αναμονή της μόνιμης, που καθοδηγείται από την άνευ όρων αγάπη για όλους τους ανθρώπους, και τον άνευ όρων σεβασμό όλων των ανθρώπων.»
2. Ούτε τα «φιλανθρωπικά γκαλά-μπαζάρ» ούτε η ελεημοσύνη ούτε επίσης οι αγνές προθέσεις χιλιάδων εθελοντών, που δίνουν καθημερινά τη μάχη για την επιβίωση των θυμάτων της κρίσης, μπορούν να αντικαταστήσουν ή να υποκαταστήσουν τις κοινωνικές λειτουργίες ακόμη κι ενός χρεοκοπημένου κράτους. Δεν μπορείς να χορτάσεις ένα εκατομμύριο στόματα με «κοινωνικά συσσίτια» ή «παντοπωλεία», αν δεν σπάσεις τα δεσμά της «δημοσιονομικής φυλακής», αν δεν ανατρέψεις π.χ τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2023, που το σύνολο των εσόδων του θα το καταβροχθίσουν η «ξένη ακρίδα», οι τράπεζες και οι κεφαλαιοκράτες.
3. Τη διέξοδο την δίνει ο μεγάλος δάσκαλος Δημήτρης Γληνός (με άρθρο του το 1932 στον απόηχο της μεγάλης κρίσης του 1929): “Απέναντι στην απέραντη τούτη τραγωδία, που πλημμυρίζει τα σκοτεινά υπόγεια και τις υγρές αυλές μέσα στις πολιτείες, τα χαμόσπιτα των συνοικισμών και τις καλύβες της αγροτιάς σ’ όλη τη χώρα, η βοήθεια που η επίσημη και ιδιωτική φιλανθρωπία καταπιάνεται να δώσει δεν είναι ούτε σα σταγόνα νερού σε φλογισμένο καμίνι. Τα ελατήριά της άλλως τε δεν είναι καθαρά. Για να υπάρχει της χρειάζεται να υπάρχουνε θύματα. Ο φτωχός εργαζόμενος λαός που είναι το θύμα, και τα παιδιά που είναι διπλά θύματα, πρέπει να ζητήσουνε και να βρούνε τη βοήθεια και την απολύτρωση από τον ίδιο τον εαυτό τους.Δεν πρέπει να περιμένουν τη σωτηρία τους από την άλλη πλευρά. Και του πιο αδύνατου η δύναμη διπλασιάζεται, όταν ενώσει τη λιγοστή του μπόρεση με την προσπάθεια των συντρόφων του. Όταν ο εργάτης , ο αγρότης, ο φτωχός εργαζόμενος λαός νιώσει μιαν ολοκληρωτική αλληλεγγύη να τον ενώνει με όλους τους συντρόφους του στη δυστυχία και μέσα στα σύνορα της χώρας κι όξω απ’ αυτή σ’ όλες τις χώρες της γης, και όταν κινηθεί ομόψυχα και ολόψυχα να βοηθήσει τον εαυτό του και τους άλλους, τότε θα βρει το δρόμο της ανακούφισης και της σωτηρίας. Αλληλεγγύη των δυστυχισμένων! Να το σύνθημα μιας καινούργιας δράσης, που μπορεί να φέρει τα πιο χειροπιαστά αποτελέσματα. Αλληλεγγύη οργανωμένη, ενεργητική ζωντανή, θετική και έμπρακτη, είναι ο πρώτος όρος της σωτηρίας.”
Καλές γιορτές λοιπον σε όλες και όλους.
