Όσιος Μεθόδιος ο εν Νηβρύτω
Ο Όσιος Μεθόδιος κατάγονταν από την περιοχή Ρεθύμνου και από μικρή ηλικία αποφάσισε να γίνει μοναχός. Έφυγε από το χωριό του και πήγε στα βουνά της Νιβρύτου, πιο πάνω από τη Γόρτυνα, όπου και ασκήτευε, μαζί με το Γέροντά του Ευθύμιο, με νηστείες, προσευχή και μεγάλη σκληραγωγία.
Η Νύβριτος (παλαιότερη γραφή: Νίβριτος) είναι οικισμός και ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Ρούβα και βρίσκεται στους νότιους πρόποδες της κορυφής Αμπελάκια (υψόμ. 1455 μ.).Στην πάνω γειτονιά της Νυβρίτου έζησε και ασκήτεψε και ο Άγιος Μεθόδιος της Νιβρύτου. Εδώ δίπλα υπάρχει και ένας ναΐσκος, τον οποίο κατασκεύασε ο ίδιος. Πέθανε σε μεγάλη ηλικία και η μνήμη του τιμάται στις 25 Ιουνίου.
Μετά την κοίμησή του τάφηκε στο ναό της Αγίας Μαρίνας του χωριού, αλλά αργότερα τα λείψανά του μεταφέρθηκαν στη μονή του Αγίου Γεωργίου του Επανωσήφη. Λόγω των λεηλασιών και των καταστροφών από τους Τούρκους, πολλές φορές χρειάστηκε αυτά να μεταφερθούν σε διάφορες περιοχές.
Σήμερα ένα μέρος των λειψάνων του βρίσκεται στη Νύβριτο, στο ναό που χτίστηκε προς τιμήν του οσίου, στον τόπο που τίμησε με την παρουσία του και τα θαύματά του.
Ἀπολυτίκιον
Ιερομάρτυρας Μελχισεδέκ
Επίσκοπος Κισσάμου
Ο Μελχισεδέκ Δεσποτάκης κατάγονταν από το Ηράκλειο Κρήτης και σε νεαρή ηλικία αισθάνθηκε την ανάγκη να γίνει μοναχός. Αργότερα αναχώρησε στο Ιάσιο της Ρουμανίας για ανώτερες σπουδές, κοντά στο σπουδαίο δάσκαλο Κλεόβουλο.
Επιστρέφοντας στην Κρήτη, τον Ιανουάριο του 1818 χειροτονήθηκε επίσκοπος Κισσάμου και Σελίνου, διαδεχόμενος τον Επίσκοπο Ιωαννίκιο. Μεγάλος πατριώτης, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον εκ Κίου Προύσας Πάγκαλο Βαρνάβα και αναδείχθηκε σε πρωτεργάτη της επανάστασης κατά των Τούρκων το 1821.
Το Μάιο του 1821, οι Τούρκοι των Χανίων παρουσιάστηκαν στον Τούρκο διοικητή της πόλης, το Σερίφ Πασά και απαίτησαν τη σύλληψη του επισκόπου.
Ο πασάς υπάκουσε στις απαιτήσεις του όχλου και διέταξε να συλληφθεί ο επίσκοπος, με την κατηγορία «ότι περιήρχετο την επαρχία του, κινών τον λαόν των Χριστιανών εις αποστασίαν». Στις φυλακές των Χανίων που τον οδήγησαν, τον έκλεισαν στο φρούριο της Σπλάντζιας (Τουρκική συνοικία) μαζί με τον Ιεροδιάκονο Καλλίνικο, με καταγωγή από τη Βέροια, τον οποίον μισούσαν οι Τούρκοι δια το νέο τρόπο διδασκαλίας που εφάρμοζε και κοροϊδευτικά τον αποκαλούσαν (Νιζαμζετιτλήν). Τον Καλλίνικο τον συνέλαβαν στο χωριό Περιβόλια Κυδωνίας, στο σπίτι του Κωνσταντίνου Γερακάκη.
Κατόπιν απαίτησης του όχλου, παραδόθηκαν στα χέρια τους ο επίσκοπος και ο ιεροδιάκονος και αφού τους βασάνισαν, τους δολοφόνησαν με φρικτό τρόπο.
«Τον επίσκοπο αυτό μετά πικροτάτας κολάσεις απηγχόνισαν, αφού πρώτα τον περιτριγύρισαν εις τα σοκάκια της πόλεως (Χανίων) γυμνόν, τίλλοντες και ανασπώντες τας τρίχας των γενείων του και κατακτυπώντες τον κατά κεφαλής.... Τέλος κρεμάσαντες, εξόρυξαν και τους οφθαλμούς του, μεληδόνκατακόψαντες το μακάριον εκείνον σώμα του, καίτοι νεκρόν. Τα ίδια ταύτα κατεπράξαντο και εις τον μακαρίτηνδιδάσκαλονΚαλλίνικον» έγραψαν οι Κρήτες Φιλικοί προς τους Υδραίους τη 25η Μαϊου1821.
Ο Γάλλος πρόξενος των Χανίων, που ήταν αυτόπτης μάρτυς των συμβάντων, αναφέρει ότι ο Μελχισεδέκ τις τελευταίες στιγμές της ζωής του εφώναξε «Φάτε θεριά τις σάρκες μου μα τον πνεύμα μου που παραδίδω σήμερα στον πλάστη μου δεν μπορείτε να μου το βλάψετε. Έχω ελπίδα σταθερά πως ο Θεός θα τιμωρήσει την κακία σας πολύ γρήγορα γιατί χύνετε άδικα των Χριστιανών το αίμα.
Ο περιηγητής Pashley αναφέρει πως «.........ο επίσκοπος Κισσάμου παρεδόθη εις την μήνιν του όχλου όστις άνευ διακρίσεως εις το αξίωμά του, τον έσυρεν από την γενειάδα ημίγυμνον δια μέσου όλης της πόλεως και τον απηγχόνισε θηριωδώς εις την οδόν προς την μητροπολίν του. Αδυνατώ να περιγράψω την αγρίαν χαρά του όχλου και ακόμα ολιγότερον την αγανάκτησιν των δημίων, οίτινες παρά τας θηριωδίας των δεν ηδυνήθησαν να κάμψουν το φρόνημα του δυστυχούς και άξίου καλυτέρας τύχης επισκόπου..».
Τελικά τους κρέμασαν στον πλάτανο της Πλατείας Σπλάντζιας στα Χανιά, στις 19 Μαϊου του 1821. Σήμερα στην πλατεία υπάρχει μια αναμνηστική πλάκα, που αναφέρει
«ΣΤΙΣ 19 ΜΑΪΟΥ ΤΟΥ 1821 ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΕΚΡΕΜΑΣΑΝ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ ΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΚΙΣΣΑΜΟΥ ΜΕΛΧΙΣΕΔΕΚ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟ ΙΕΡΟΔΙΑΚΟΝΟ ΕΚ ΒΕΡΟΙΑΣ.ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ.»
Στις 21 Σεπτεμβρίου 2000, το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο, με Πατριαρχική και Συνοδική πράξη, κατάταξε εις το Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας τον Ιερομάρτυρα και Εθνομάρτυρα Επίσκοπο Κισσάμου και Σελίνου Μελχισεδέκ, καθώς και όλους τους Επισκόπους και κληρικούς, που μαρτύρησαν από τους Τούρκους κατά τα έτη 1821 και 1822. Η μνήμη του τιμάται στις 23 Ιουνίου.
Απολυτίκιο
«Θείου Πνεύματος τη βακτηρία, ποιμαινόμενος, ποιμήν εδείχθης, Μελχισεδέκ της Κισσάμου ουράνιος, και δι’ αγχόνης τελέσας τον δρόμο σου, τους ουρανούς κατοικίανκεκλήρωσαι. Όθεν πρέσβευε, Χριστώ τω Θεώ πανένδοξε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.»
