Αν και αρκετές φορές έχουμε επιχειρήσει στο παρελθόν, μέσα από τις στήλες της «ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ», να υπάρξει μια πρωτοβουλία και να καταστεί δυνατή μια προσπάθεια, ώστε κάποια στιγμή να αναδειχθεί και ο Νεολιθικός οικισμός Ν. Νικομήδειας και να αξιοποιηθούν στο δέοντα βαθμό τα ευρήματά του, που υπάρχουν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Βέροιας, αυτή έχει πέσει στο κενό! Γιατί απλούστατα το επιχείρημα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Ημαθίας είναι ότι υπάρχουν άλλες προτεραιότητες και προτιμότερο είναι...«να τον αφήσουμε να κοιμάται»!!
Κανείς δεν αντιλέγει ότι η Βεργίνα, το λίκνο του πολιτισμού, θα πρέπει να έχει πρωτεύουσα θέση στις επιλογές ανάδειξης των αρχαιολογικών θησαυρών της περιοχής μας και για τα κονδύλια που δαπανώνται για αυτήν. Αλλά και ο Νεολιθικός Οικισμός της Ν. Νικομήδειας, ο πρώτος αυτού του είδους στην Ευρώπη, με ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα που βρέθηκαν εκεί, την κόρη της Νικομήδειας, που βρέθηκε τυχαία το 1958 και εξερευνήθηκε από τον καθηγητή κ. Ρόντεν και προκάλεσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον, θα πρέπει να έχει μια καλύτερη τύχη από αυτήν την τραγική εικόνα που παρουσιάζει σήμερα (μία μεγάλη λάκα, στην οποία βρίσκουν καταφύγιο φίδια, ασβοί, αλεπούδες, κουνάβια και τρωκτικά) και που δεν μαρτυρά τίποτα από αυτό που ανακαλύφθηκε στο συγκεκριμένο σημείο.
Έρχονται επισκέπτες, αλλά απογοητεύονται και φεύγουν άρον-άρον από εκεί...
Γιατί είναι κρίμα επί τόσα χρόνια να έρχονται επισκέπτες από κάθε μέρος της γης, που γνωρίζουν τι βρέθηκε εκεί και θέλουν να το θαυμάσουν, αλλά αντ' αυτού να αντικρίζουν μια θλιβερή εικόνα εγκατάλειψής του και να φεύγουν άπραγοι και απογοητευμένοι! Τη στιγμή που θα μπορούσαν, ειδικά σήμερα με την τεχνολογική εξέλιξη που υπάρχει, να έρχονται επισκέπτες στη Ν. Νικομήδεια, που θα ήξεραν τι θα δουν στο χώρο του Νεολιθικού Οικισμού και να τον συμπεριλαμβάνουν μέσα στις επισκέψεις τους στην Ημαθία, δίνοντας μια ζωντάνια στην περιοχή και λειτουργώντας ακόμα καλύτερα ο αρχαιολογικός τουρισμός στην περιοχή μας!
Ο ερχομός της κ. Ρόντεν στο χώρο μετά από 46 χρόνια και η... εξαφάνισή της!
Στο σημείο αυτό αξίζει να γίνει μια αναφορά σ' ένα γεγονός, που δεν είδε το φως της δημοσιότητας. Και συνέβη πριν από λίγα χρόνια, που άφησε μία (στις τόσες) μεγάλη πικρία και θλίψη στους κατοίκους της Ν. Νικομήδειας.
Το γεγονός ότι ερχόμενη η Αγγλίδα δημοσιογράφος κ. Τζούντι Ρόντεν, σύζυγος του μη υπάρχοντος στη ζωή πια καθηγητή κ. Ρόντεν, από το Λονδίνο στη Ν. Νικομήδεια και συνοδευόμενη από τον αείμνηστο Γιάννη Παπαδόπουλο (ο οποίος ήταν από αυτούς που δούλεψε στο πλάι του κ. Ρόντεν και μετέπειτα υπήρξε φύλακας στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Βέροιας), επισκέφθηκε το χώρο αυτό, όπου και έμεινε έκπληκτη, που μετά από 59 χρόνια δεν είχε γίνει τίποτα εκεί για την ανάδειξή του!! Η κ. Ρόντεν οργίστηκε τόσο πολύ, που έφυγε αμέσως από το χώρο και επέστρεψε άρον-άρον στο Λονδίνο! Ως πότε, λοιπόν, οι κάτοικοι της περιοχής θα πρέπει να εξηγούν στον κάθε επισκέπτη τι έπρεπε να γίνει και δεν έγινε και να προσπαθούν να δικαιολογούν τέτοιες καταστάσεις; Μήπως ήρθε η ώρα να «ξυπνήσει» ο Νεολιθικός Οικισμός της Ν. Νικομήδειας;
Το ιστορικό των ανασκαφών
Δοθείσης της ευκαιρίας, αξίζει να γίνει μια αναφορά και στο ιστορικό των ανασκαφών. Ο Νεολιθικός Οικισμός στη Νέα Νικομήδεια (2χλμ. βόρεια του χωριού) εντοπίστηκε τυχαία το έτος 1958 από εργάτες κατασκευής αγροτικού δρόμου - αρδευτικών αυλακιών στην περιοχή. Η αποκάλυψη αρχιτεκτονικής λειψάνων (θεμελίων) - τμημάτων πήλινων αντικειμένων άφησε έκπληκτους τους εργαζόμενους, όπως και τους κατοίκους της Νέας Νικομήδειας. Από την πρώτη στιγμή το θέμα πήρε δημοσιότητα και προκάλεσε το ενδιαφέρον Ελλήνων και ξένων αρχαιολόγων. Πρώτος επισκέφθηκε το χώρο ο αρχαιολόγος Φώτης Πέτσας.
Κατά τη διάρκεια των ετών 1961, 1962, 1963 και 1964, ερευνήθηκε μια έκταση 1800 τ.μ. από τα συνολικά 24.000 τ.μ. από ομάδα Άγγλων καθηγητών, με επικεφαλής τον RL Rodden. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα, οικήματα, κεραμικούς φούρνους, τάφους, πήλινα αγγεία, πήλινες σφραγίδες, λίθινα εργαλεία και λίθινα αντικείμενα, οστέινα αντικείμενα, υπολείμματα τροφών. Και φυσικά ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα ήταν η κόρη της Νικομήδειας (πέντε πήλινα ειδώλεια γυναικείων μορφών).
Τα ευρήματα βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Βέροιας. Η «άγνωστη» μέχρι τότε Νέα Νικομήδεια άρχισε να σημειώνεται σε παγκόσμιους χάρτες ως ένας σημαντικός Νεολιθικός χώρος.
Παύλος Χρ. Τουτουντζίδης
