Αφορμή για τις παρακάτω γενικότερες σκέψεις έδωσε η πρόσφατη συνεδρίαση (9/12) του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας στην Ημαθία.
1. Έχει γίνει πια «κανόνας» στη χώρα μας μετά από κάθε μεγάλη καταστροφή να ακολουθεί ότι «φταίνε τα ακραία φαινόμενα» χωρίς να αναδεικνύονται οι πολιτικά υπεύθυνοι. Δυστυχώς και μεγάλο κομμάτι των ΜΜΕ που αναπαράγουν επίμονα την κυρίαρχη προπαγάνδα. Ότι για τις καταστροφές φταίνε όλοι εκτός από το σύστημα και τις κυβερνήσεις του. Φταίνε οι ακραίες καιρικές συνθήκες, η κλιματική αλλαγή, οι ασύμμετρες απειλές, τα λάθη στον σχεδιασμό υπηρεσιακών παραγόντων. Ακόμη και οι κάτοικοι που αυθαιρέτησαν!
2. Οι καταστροφές που εξελίσσονται διαχρονικά σε όλη την Ελλάδα, οι ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν και οι κατεστραμμένες περιουσίες φανερώνουν σε όλο τους το μεγαλείο τα "επιτεύγματα" της καπιταλιστικής οικονομίας που οικοδομείται στη βάση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων και στην εμπορευματοποίηση των πάντων σε όφελος των μεγάλων συμφερόντων.Οι μεγάλες ευθύνες όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων, μηδεμιάς εξαιρουμένης, αποκαλύπτονται ξεκάθαρα στην προώθηση μιας πολιτικής αστικής ανάπτυξης στην οποία μοναδικό κριτήριο είναι η συνεχής αύξηση του κέρδους. Κριτήριο που οδηγεί στις συνεχείς εκπτώσεις των αναγκαίων μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος.Αυτό το κριτήριο αποκλείει ουσιαστικά μέτρα προστασίας από τους κινδύνους. Αποκλείει την επαρκή χρηματοδότηση κατάλληλων δομών. Αποκλείει τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό με στόχο τις κοινωνικές ανάγκες. Αποκαλύπτονται περίτρανα στην υποστελέχωση - ανεπάρκεια και προσωπικού και μέσων και υποδομών των κρατικών υπηρεσιών και ειδικότερα στο Πυροσβεστικό Σώμα, στη Δασική Υπηρεσία, στις κρατικές δομές Υγείας (όπως στα νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας κλπ.).Αποκαλύπτονται στην ελλιπή εκπαίδευση των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης, μεταξύ των οποίων και το Πυροσβεστικό Σώμα, αλλά και στην έλλειψη εκπαίδευσης και ασκήσεων ετοιμότητας του πληθυσμού κ.ά. Στην απουσία αναγκαίων υποδομών για την πρόληψη των καταστροφών και για τη δυνατότητα ουσιαστικής υλοποίησης των σχεδίων αντιμετώπισής τους.Όποια πλευρά και αν εξετάσουμε, ο ταξικός χαρακτήρας της αστικής πολιτικής, η αναγκαστική υπόκλιση στο κέρδος ως μοναδικού κριτηρίου είναι η βαθύτερη αιτία για τη συστηματική υπονόμευση της πολιτικής προστασίας σε συνθήκες καπιταλισμού.Το κέρδος δεν "αντέχει" τις δικλείδες προστασίας που απαιτούνται για να υπάρχει ασφάλεια των εγκαταστάσεων, κατάλληλη χωροθέτησή τους. Γι’ αυτό και η όποια πολιτική προστασία υφίσταται, στην καλύτερη περίπτωση, θεωρείται ένα δευτερεύον "πάρεργο", θυσιάζοντας την ασφάλεια και την προστασία του λαού.
3. Η υλοποίηση των σημερινών επιστημονικών και τεχνολογικών δυνατοτήτων, για την πρόληψη και την προστασία από φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές, μπορεί να διασφαλισθεί μόνο στο πλαίσιο μιας ανώτερης οργάνωσης της κοινωνίας, όπου σκοπός της ανάπτυξης θα είναι η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και όχι το καπιταλιστικό κέρδος. Η κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, στη γη, στα βουνά, στα ποτάμια και στα δάση είναι ο άξονας που επιτρέπει τον κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό της παραγωγής, με τρόπο ώστε να ικανοποιούνται συνδυαστικά οι ανάγκες των εργαζομένων. Με έναν τρόπο, που η καπιταλιστική σχέση αδυνατεί να πραγματοποιήσει. Τελείως αντιεπιστημονικά ανατίθεται στον εκάστοτε δήμο ο κύριος όγκος του σχεδιασμού, παρά το γεγονός ότι η πλημμύρα, ως φαινόμενο, έχει εκτεταμένα γεωγραφικά όρια και αφορά υδρολογικές λεκάνες και όχι δήμους, ενώ και τα μέσα αντιμετώπισής της έχουν σημαντικά μεγαλύτερη έκταση. Πέραν αυτού, οι αρμοδιότητες ανατίθενται στους δήμους, χωρίς να υφίσταται χρηματοδότηση, σχετικό προσωπικό ή εκπαίδευση, ουσιαστικά μεταφέροντας το κόστος με ανταποδοτικό τρόπο στους δημότες.
Φυσικά μέχρι τότε χρειάζεται αγώνας για:
Να ληφθούν τα αναγκαία άμεσα μέτρα πρόληψης εκδήλωσης καταστροφών και ελαχιστοποίησης των επιπτώσεών τους, όπως:
Ολοκληρωμένος σχεδιασμός των απαραίτητων έργων υποδομής, αντιπλημμυρικής προστασίας, ολοκληρωμένης διαχείρισης των δασών, μέτρα προσεισμικού ελέγχου και προστασίας για τα δημόσια κτίρια και τους χώρους συγκέντρωσης πολλών ανθρώπων, ουσιαστικός και συνεχής έλεγχος της στατικής επάρκειας και ασφάλειας σε περίπτωση σεισμού όλων των κτιρίων, αποτίμηση κινδύνου, συνεχείς έλεγχοι και λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων ελαχιστοποίησης του κινδύνου στις τεχνολογικές εγκαταστάσεις.
Να εκπονηθεί ολοκληρωμένος σχεδιασμός αντιμετώπισης τεχνολογικών και φυσικών καταστροφών, εκπαίδευση και ενημέρωση του πληθυσμού, κρατική χρηματοδότηση για ανάπτυξη της έρευνας σε αυτήν την κατεύθυνση.
Η οργάνωση της πολιτικής προστασίας, της αντιμετώπισης φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών σε επίπεδο δομής, υποδομών, εξοπλισμού, σχεδιασμού και αντιμετώπισης να είναι αποκλειστική μέριμνα και ευθύνη του κράτους, με καθορισμένους ρόλους για όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες και κρατικά όργανα.
Να χρηματοδοτηθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό και να ενισχυθούν μαζικά με μόνιμο προσωπικό και με όλο τον απαιτούμενο εξοπλισμό όλες οι κρατικές δομές πρόληψης, διαχείρισης και πολιτικής προστασίας, Υγείας, και εκτίμησης και πρόγνωσης των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών, με μόνιμο προσωπικό και εξοπλισμό. Να χρηματοδοτηθεί το σύνολο των αναγκαίων τεχνικών μέσων για την αντιμετώπιση των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών.
