Πέρασαν 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή και το διωγμό των προγόνων μας από τις εστίες τους, από ένα χώρο όπου για χιλιετίες άνθησε ο Ελληνικός πολιτισμός. Τώρα, 100 χρόνια μετά το διωγμό, καθήκον όλων μας είναι να διατηρήσουμε στη μνήμη μας, την ιστορία του ιερού αυτού τόπου και να τη μεταφέρουμε στους απογόνους μας.
Αν δεν το κάνουμε, οι αλησμόνητες αυτές πατρίδες, όπως μας αρέσει να τις αποκαλούμε, θα είναι οριστικά χαμένες.
Κοτζαερίδης Γεώργιος
ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ
ΚΝΙΔΟΣ
Η Κνίδος ήταν αρχαία Ελληνική πόλη στην Μικρά Ασία, στην άκρη της χερσονήσου Κνιδίας, στην περιοχή της Καρίας. Αναφέρεται στον Ομηρικό «’Υμνο του Απόλλωνα», και σαν ιδρυτές της μνημονεύονται ο πατέρας του Πελασγού Τρίοπας και ο Φόρβαντας.
Πιο πιθανή είναι η εκδοχή ότι ιδρύθηκε από Λακεδαιμόνιους αποίκους.
Ήταν κτισμένη πάνω στην χερσόνησο αλλά και στην Τριόπιον νήσον που ήταν η συνέχεια του Τριοπίου Ακρωτηρίου. Στην αρχαιότητα το νησί συνδέονταν με την χερσόνησο με γέφυρα ενώ σήμερα έχει αποκοπεί τελείως και είναι νησί.
Ο αρχαίος δρόμος χώριζε τον πορθμό σε δύο λιμάνια, από τα οποία το μεγαλύτερο που ήταν το νότιο, περικλειόταν από δυο μεγάλους λιμενοβραχίονας που σώζονται ακόμα κατά το μέγιστο του μήκους τους σε καλή κατάσταση. Το νότιο λιμάνι ήταν εμπορικό, ενώ το βόρειο πολεμικό.
Η Κνίδος, που ήταν χτισμένη με το Ιπποδάμειο σύστημα, διέθετε μεγάλη ναυτική δύναμη, είχε αναπτύξει έντονη εμπορική δραστηριότητα και υπήρξε πρωτεύουσα της Δωρικής Εξαπόλεως, που είχαν ιδρύσει οι Δωριείς, οι σύνοδοι της οποίας λάβαιναν χώρα στο Τριόπιο μαζί με προβεβλημένους αγώνες προς τιμή του Απόλλωνα, του Ποσειδώνα και των Νυμφών.
Οι υπόλοιπες πόλεις ήταν : η Κως, η Αλικαρνασσός, η Ιαλυσσός, η Κάμειρος και η Λίνδος της Ρόδου.
Η Κνίδος ήταν μία από τις Ελληνικές πόλεις που έχτισαν το Ελλήνιο στην Ναύκρατι της Αιγύπτου.
Την πόλη διοικούσε μία εξηκονταμελής γερουσία στην οποία προήδρευε δικαστικός, ενώ μετά την απελευθέρωση από τους Πέρσες το σύνταγμα μετατράπηκε σε δημοκρατικό και η Κνίδος εντάχθηκε στην Αθηναϊκή Συμμαχία πληρώνοντας φόρο πέντε ταλάντων.
Η Κνίδος είχε αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με την Αίγυπτο και Συρία στις οποίες εξήγαγε τα σπουδαία της προϊόντα που ήταν το κρασί, τα δημητριακά, τα σταφύλια και τα κεραμικά της.
Η δύναμή της επιβεβαιώνεται από την κατασκευή, στα μέσα του 6ου π.Χ στους Δελφούς του Θησαυρού των Κνιδίων και την περίφημη λέσχη όπου έρχονταν οι Κνίδιοι και προσεύχονταν
Περί το 390 π.Χ. η Κνίδος συμμάχησε με την Έφεσο, το Βυζάντιο, τη Ρόδο, τη Σάμο και χάρη στον πλούτο που απέκτησε λόγω της θέσης που είχε, αποίκησαν τη νήσο Λιπάρα και ίδρυσαν μαζί με τους Κερκυραίους μία πόλη, την Κέρκυρα Μέλαινα, στην Αδριατική Θάλασσα.
Στην ελληνιστική περίοδο 285 – 222 π.Χ. η Κνίδος πέρασε στην κυριαρχία των Πτολεμαίων, αργότερα συμμάχησαν με τους Ρωμαίους οι οποίοι τους αντάμειψαν για τη βοήθειά τους εναντίον του Αντιόχου αφήνοντας την πόλη τους ανεξάρτητη από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Κατά τη βυζαντινή περίοδο η Κνίδος είχε ακόμα αρκετά σημαντικό πληθυσμό, καθώς στα ερείπιά της εντοπίζονται πολλά κτίσματα βυζαντινού ρυθμού και υπάρχουν αρκετά χριστιανικά ιερά στη γύρω περιοχή.
Η πρώτη ανασκαφή στη νεότερη εποχή έγινε από τον C.T. Newton κατά τα έτη 1857 και 1858 και έχουν ταυτοποιηθεί η αγορά, το θέατρο, το γυμνάσιο, ένα ωδείο, ναοί του Διονύσου, των Μουσών, της Αφροδίτης και του «Τριοπίου Απόλλωνος», ιερά της Αρτέμιδας, του Ασκληπιού, του Ερμή και της Δήμητρας, καθώς και πολλά μικρότερης σημασίας κτίσματα.
Το μέγιστο μήκος των τειχών της πόλης ήταν περίπου ενάμισι χιλιόμετρο. Ολόκληρη η έκταση μέσα στα τείχη της είναι ακόμα διάσπαρτη με υπολείμματα αρχαίων κτισμάτων. Τα τείχη, τόσο πάνω στο νησί όσο και στη χέρσο, είναι ορατά ακόμα σε όλη τους την περίμετρο, και σε πολλά μέρη, ιδίως περί την ακρόπολη στη βορειοανατολική γωνιά της πόλεως, διατηρούνται σε καλή κατάσταση.
Το περίφημο άγαλμα του γλύπτη Πραξιτέλη που έγινε γνωστό ως «Κνιδία Αφροδίτη» είχε φιλοτεχνηθεί για τον ναό της θεάς στην Κνίδο, έχει όμως χαθεί, αλλά σώζονται μεταγενέστερα αντίγραφα, από τα οποία το πιο πιστό είναι εκείνο στο Μουσείο του Βατικανού.
Σε έναν αρχαίο ναό ο Newton ανακάλυψε ένα θαυμάσιο άγαλμα της θεάς Δήμητρας σε καθιστή στάση, το οποίο έστειλε στο Βρετανικό Μουσείο. Πέντε χιλιόμετρα νοτιοανατολικά, της Κνίδου βρήκε τα ερείπια ενός μεγαλόπρεπου τύμβου και μία τεράστια μορφή λιονταριού χαραγμένη σε ενιαίο κομμάτι από πεντελικό μάρμαρο, τρία μέτρα μήκος και 1,8 μέτρα ύψος, που υποτίθεται ότι συμβόλιζε τη μεγάλη Ναυμαχία της Κνίδου, στην οποία ο Κόνων κατανίκησε τους Λακεδαιμονίους το 394 π.Χ.
Σπουδαίοι άνδρες της Κνίδου ήταν, ο μαθηματικός και αστρονόμος Εύδοξος που τον 4ο π.Χ αιώνα υπολόγισε πρώτος την περιφέρεια της γης και ίδρυσε στην Κνίδο το πρώτο αστεροσκοπείο. Εδώ κατασκευάστηκε το πρώτο ηλιακό ρολόι του κόσμου από μάρμαρο σε σχήμα καρέκλας και έδειχνε το έτος και την ώρα της ημέρας.
Άλλοι ήταν, ο φιλόσοφος Αγαθαρχίδης, ο ιστορικός Άρατος, ο ρήτορας Αρτεμίδωρος, ο συγγραφέας και γιατρός Κτησίας, ο Σώστρατος που κατασκεύασε ένα από τα 4 θαύματα του κόσμου, τον Φάρο της Αλεξάνδρειας.
Στην Κνίδο υπήρχε μια σπουδαία ιατρική ακαδημία, η δεύτερη μετά την Κώ που ίδρυσε ο Κνίδιος Ευρυχών.
Από την Κνίδο πέρασε και ο ξακουστός γλύπτης Πραξιτέλης που φιλοτέχνησε σε λευκό Παριανό μάρμαρο την Αφροδίτη της Κνίδου, που τον 4ο π.Χ ήταν το πρώτο άγαλμα γυμνής γυναίκας. Την περίοδο του Βυζαντίου μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη και εκεί προφανώς καταστράφηκε από πυρκαγιά.
