Και πάλι η μητέρα Εκκλησία έφερε μπροστά στα μάτια μας την μεγάλη και μοναδική εορτή της Ορθοδοξίας, που συμπεριλαμβάνει την Θεία Οικονομία και σύμπασα τη Θεολογία της Εκκλησίας. Ό,τι έζησε η Εκκλησία μέσα στους αιώνες που πέρασαν ως γεγονός σωτηρίας, ζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας, δια των αισθήσεων και σε ολόκληρη την ύπαρξή μας. Αυτό το βίωμα μάς το προβάλλει πανηγυρικά από την πρώτη Κυριακή των Νηστειών και θέλει να το κρατάμε μέσα στην καρδιά μας ζωντανό όλο τον χρόνο και όλα τα χρόνια της ζωής μας. Γιατί αυτό δίνει νόημα στη ζωή μας, μάς αφυπνίζει πνευματικά, μάς δίνει όραμα και σκοπό, προβάλλει μπροστά μας την Αλήθεια της πίστεώς μας, την μοναδική, την πρώτη και κύρια αξία της ζωής, το κέντρο της Ορθόδοξης πίστεως, το πρόσωπο του σωτήρα Χριστού, αλλά και την εν Χριστώ ζωή στην οποία μετέχουμε και αγιαζόμαστε και οδηγούμαστε στη θέωση, διά της ακτίστου Χάριτος εν τη Εκκλησία και δια της Εκκλησίας.
Κυριακή της Ορθοδοξίας, η εν Χριστώ Αλήθεια που σώζει. Ο αγώνας για την Αλήθεια και την Ελευθερία μετά πάντων των Αγίων και ιδιαιτέρως μετά της Κυρίας Θεοτόκου.
Η Εκκλησία μας είναι και ονομάζεται «αποστολική». Αυτή είναι η Παράδοσή της, γιατί είναι η συνέχεια των Αποστόλων. Αυτή εφάρμοσε μέσα στον κόσμο την εντολή του Κυρίου προς τους μαθητές Του: «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη…». Διάδοχοι των Αποστόλων και συνεχιστές του έργου τους υπήρξαν μέσα στο διάβα των αιώνων οι Πατέρες της Εκκλησίας, οι οποίοι «άκουσαν», πίστεψαν , βίωσαν και ερμήνευσαν τον αποστολικό λόγο, όπως οι Απόστολοι «καθώς παρέδωσαν ημίν οι απ' αρχής αυτόπται και υπηρέται γενόμενοι του Λόγου». Γι’ αυτό και η Εκκλησία ονομάζεται «αποστολική», σύμφωνα με την απόφαση της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου. Αυτή η Πατερική Παράδοση είναι μια πνευματική συνέχεια που φτάνει έως και τις ημέρες μας αδιάκοπα, χωρίς κάποιο κενό ή κάποια αλλοίωση. Αυτή την Παράδοση βίωσε αμέτρητο πλήθος αγίων ανδρών και γυναικών, όπως την καθόρισε αιώνες τώρα η αγιοπατερική πνευματικότητα.
Κριτήριο για την πιστότητα στη συνέχεια της εκκλησιαστικής ζωής είναι η Ορθόδοξη πίστη, όπως παραδόθηκε από τους προφήτες, από τον ίδιο τον ενανθρωπήσαντα Υιό και Λόγο του Θεού και από τους Αποστόλους στους Πατέρες μας. Κι αυτοί ακολουθώντας την αποστολική Παράδοση, κάθε φορά που προέκυπτε αμφισβήτηση από κάποιους χριστιανούς σε θέματα πίστεως, αντιμετώπιζαν το πρόβλημα και οριοθετούσαν την Αλήθεια της πίστεως με αποφάσεις Συνόδων. Σ’ αυτές βεβαίωναν την Αλήθεια της πίστεως ως βίωμα και ως οδό σωτηρίας. Κι έχοντας τον πνευματικό οπλισμό διατύπωναν την Αλήθεια της πίστεως με λόγο σαφή, εμπειρικό, κεχαριτωμένο – θεόπνευστο. Έτσι αποδείκνυαν την αστοχία και την πλάνη των αιρετικών.
Η αίρεση είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα. Είναι η πλάνη, η διαστροφή και η παραχάραξη της πίστης. Οδηγεί τους ανθρώπους σε ένα αδιέξοδο τρόπο ζωής, αποκλείει την μετάνοια, παραποιεί την πνευματική ζωή ή και την καταργεί. Δεν στηρίζεται στην αποκαλυμμένη Αλήθεια που είναι ο Χριστός, αλλά στον υποκειμενισμό, στην προσωπική άποψη, στο νου, στη λογική και στη φιλοσοφική κατανόηση της Αποκάλυψης. Γι’ αυτό οι αιρετικοί ή διαστρεβλώνουν την εν Χριστώ Αλήθεια και ζωή ή αδυνατούν να την πλησιάσουν και τότε ακολουθούν την «προκρούστεια» μέθοδο: Ό,τι δεν κατανοούν το απορρίπτουν και ό,τι δεν φτάνει στα διανοητικά τους δεδομένα το αλλοιώνουν. Έτσι η αποκαλυμμένη Αλήθεια του Θεού γίνεται αντικείμενο φιλοσοφικού στοχασμού. Γίνεται φιλοσοφική ιδέα. Τότε οι αιρετικοί νομίζουν ότι γνωρίζουν το Θεό και την Αποκάλυψή Του με τους ακροβατισμούς της σκέψης τους και με την «κατανόηση» που νομίζουν ότι πετυχαίνουν, αλλά «αμαρτάνουν». Δηλ. ξαστοχούν , δεν πετυχαίνουν το στόχο τους. Αντί να οδηγηθούν στη Θεογνωσία, φτιάχνουν ένα είδωλο δικό τους, ένα θεό κομμένο - ραμμένο στα μέτρα τους.
Σε αντίθεση, η εκκλησιαστική Παράδοση δεν επιδιώκει να «καταλάβει» τον Θεό δια του νου και των φιλοσοφικών συλλογισμών, αλλά να βιώσει την παρουσία Του με την κάθαρση του νου, την θεραπεία από τα πάθη και τις αδυναμίες, μέσω του πνευματικού αγώνα, της νήψεως, της προσευχής, της μετανοίας και της συμμετοχής στα Μυστήρια της Εκκλησίας. Ιδιαίτερα με τη συμμετοχή στην Εξομολόγηση και την Θεία Κοινωνία, για να δεχθεί τον αγιασμό, την άκτιστη Χάρη. Η σχέση με τον Θεό δεν είναι νοητική, «εγκεφαλική», αλλά οντολογική.
Αυτή τη μέθοδο ακολούθησε ολόκληρη η εκκλησιαστική Παράδοση μέχρι σήμερα. Αυτή είναι η αγιοπνευματική ζωή. Η Ορθόδοξη Εκκλησία βιώνει όλα αυτά μέχρι σήμερα. Καυχάται για την αποστολική Παράδοση, την οποία συνεχίζει. Μένει πιστή στην Πατερική πνευματική ζωή και Θεολογία. Συνεχίζει να αγιάζει τα πιστά μέλη του σώματός της, όπως πάντα. Γι’ αυτό και στις ημέρες μας αναδεικνύονται νέοι άγιοι με πλούσια και ποικίλα χαρίσματα, γνήσια πνευματικά αναστήματα της Πατερικής Παραδόσεως.
Όσοι στις μέρες μας προσπαθούν να δημιουργήσουν μια μεταπατερική θεολογία, μια σκέτη ακαδημαϊκή θεολογία, χωρίς τη συνέχεια και την παρακαταθήκη των Πατέρων της Εκκλησίας, δυστυχώς οδηγούνται σε δρόμο αδιέξοδο και ενσυνείδητα, με τα ίδια τους τα χέρια, κόβουν τον «ομφάλιο λώρο» που τους ενώνει με την όντως Ζωή της Εκκλησίας, που είναι ο μοναδικός δρόμος προς την εν Χριστώ σωτηρία και τελικά στη θέωση.
Σ’ ό,τι αφορά δε τους πολυποίκιλους αιρετικούς, τους Ρωμαιοκαθολικούς και τις 500 αποχρώσεις του προτεσταντισμού, παρά τις όποιες «συζητήσεις» και τους «διαλόγους» που έχουν γίνει και συνεχίζονται ακόμη, καμιά πρόοδος δεν έχει επιτευχθεί. Τίποτα δεν άλλαξε από τα χρόνια του Μ. Φωτίου, 9ος αι., του Μιχαήλ Κηρουλαρίου, 11ος αι., του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, 14ος αι. και του αγίου Μάρκου του Ευγενικού, 15ος αι.. Οι Ρ/καθολικοί μένουν προσηλωμένοι στις αιρετικές τους διδασκαλίες… και αμετάπειστοι. Οι προτεστάντες ζούνε χωρίς σχέση με την αρχαία εκκλησιαστική Παράδοση και αυξάνονται με νέες ομολογίες…
Στα πλαίσια του οικουμενισμού, μια «αμαρτωλή» διαδικασία στην οποία συμμετέχουν και οι Ορθόδοξοι εδώ και δεκαετίες, «επιδιώκεται πρωτίστως η εξωτερική ενοποίηση του χριστιανικού κόσμου…, το σώμα των χριστιανών και όχι το Σώμα του Χριστού».(Γ. Μαντζαρίδης). Παρά τους διαλόγους, τις συζητήσεις, την ανταλλαγή μηνυμάτων, τις φιλοφρονήσεις, με αγκαλιές και ασπασμούς… και τα χειροφιλήματα μητροπολιτών του Φαναρίου στον πάπα, μένουμε στα λόγια και σε διακηρύξεις αγαπολογίας… Η αγάπη όμως, και η συμπάθεια δεν καταργεί την Αλήθεια της πίστεως.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία απέναντι στους αιρετικούς οφείλει να δείξει πνεύμα «συνδιαλλαγής» και με θεολογικά επιχειρήματα να τους καλέσει σε διάλογο αληθείας και ειλικρινείας. Επειδή το θέμα της αιρέσεως είναι κατ’ ουσίαν πνευματικό, η αλλαγή νοοτροπίας και πεποιθήσεων είναι ζήτημα μετανοίας.
Όλοι οι αιρετικοί γνωρίζουν την αποστολική – πατερική παράδοση, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί μέχρι τον 8ο – 9ο αι.. Τότε που η Εκκλησία, σε Ανατολή και Δύση, είχε κοινή Παράδοση. Αργότερα στη Δύση τυπώθηκαν οι πρώτες συλλογές των έργων των Πατέρων της Εκκλησίας και οι αποφάσεις των Συνόδων. Όλα αυτά τα γνωρίζουν και τα μελετούν. Όμως δεν φτάνει αυτό. Χρειάζεται γενναία προσπάθεια, πνευματική αφύπνιση, για να πραγματοποιηθεί η «μεταστροφή» από την πλάνη στη σώζουσα Αλήθεια. Πραγματικά αυτό το αναγεννητικό γεγονός είναι θέμα μετανοίας!!
Η Ορθόδοξη Εκκλησία προσεύχεται ασταμάτητα «υπέρ … ευσταθείας των αγίων του Θεού Εκκλησιών και της των πάντων ενώσεως». Κάποιοι από τους αιρετικούς που έχουν ειλικρινές και έντονο ενδιαφέρον για την αλήθεια της πίστεως, Ρ/καθολικοί και προτεστάντες, βρίσκουν τον δρόμο της Αληθείας. Η Χάρις του Θεού δεν τους αφήνει στην πλάνη και στην αίρεση. Τους καθοδηγεί και τελικά αναγεννώνται στην αγκαλιά της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Γι’ αυτό, η Εκκλησία μας η οποία ακολουθεί την Παράδοση της πρώτης αδιαίρετης Εκκλησίας, οφείλει να εφαρμόζει τον λόγο του απ. Παύλου: «στήκετε και κρατείτε τας παραδόσεις…». Γιατί τότε μόνον μπορούμε να αγιασθούμε και να σωθούμε εμείς, αλλά και να οδηγήσουμε στη σώζουσα Αλήθεια της πίστεως τους αιρετικούς αδελφούς μας «υπέρ ών Χριστός» ενηνθρώπησε, εσταυρώθη και ανέστη. Η ευθύνη μας είναι μεγάλη, γιατί «έχομεν τον θησαυρόν τούτον εν οστρακίνοις σκεύεσιν». Δια τούτο πρόσχωμεν!!!
Στέφανος Κισιώτης
