Η Παναγία του Νόστου, η Μικρασιάτισσα Η Παναγία του Νόστου, ξεριζωμένη και αυτή από τις προγονικές εστίες του Μικρασιατικού Ελληνισμού, πεταμένη στην θάλασσα για να διασωθεί από τα βέβηλα χέρια των εικονομάχων, λεηλατηθείσα από τους αδίστακτους και αιμοδιψείς Σταυροφόρους της Δύσης και τέλος φορτωμένη στις πλάτες των δυστυχισμένων προσφύγων του 1922, που προσπάθησαν να διασώσουν ότι πιο πολύτιμο είχαν, την Παναγιά τους, έφθασε στην Ελλάδα και σήμερα στολίζει με την παρουσία της τους ναούς των προσφυγικών χωριών, πόλεων και μοναστηριών, χαρίζοντάς τους προστασία και ευημερία. Είναι η Παναγιά μας, Παναγιά της Ελπίδας, της Προσδοκίας και της Νοσταλγίας, που η Παρουσία της διατηρεί στις μνήμες μας τις αδικοχαμένες Πατρίδες. Είναι η Παναγία του Νόστου.

Κοτζαερίδης Γεώργιος

Παναγία Παγγαιώτισα Χαρτοκόπι Καβάλας

Η θαυματουργή εικόνα βρίσκεται στην Μονή της Παναγίας Παγγαιώτισσας στο χωριό Χαρτοκόπι Ελευθερούπολης. Μεταφέρθηκε εκεί από μία οικογένεια Ποντίων προσφύγων που εγκαταστάθηκαν το 1940 στο Χαρτοκόπι, προερχόμενοι από την Ρωσία. Οι Πόντιοι που ήταν ευσεβείς χριστιανοί όταν ήρθαν στην Ελλάδα έφεραν μαζί και την εικόνα του σπιτιού τους, που τους στήριζε και τους βοηθούσε όλα τα χρόνια παραμονής τους στην Ρωσία.

Μετά την εγκατάστασή τους στο Χαρτοκόπι, συνέβαινε καθημερινά το εξής παράδοξο γεγονός, το οποίο τους προκαλούσε μεγάλη αναστάτωση. Η λατρεμένη τους εικόνα την οποία είχαν εγκαταστήσει στο εικονοστάσι του σπιτιού τους εξαφανίζονταν χωρίς κανείς να γνωρίζει την αιτία. Το ανέφεραν στον ιερέα του χωριού και μετά από αναζητήσεις την εύρισκαν σε μια περιοχή έξω από το χωριό. Το γεγονός αυτό συνέβη πολλές φορές, οπότε έκτισαν στην περιοχή ένα μοναστήρι όπου και την τοποθέτησαν.

Από τότε η θαυματουργή εικόνα παρέμεινε στην θέση της και τον Δεκαπενταύγουστο πολλοί πιστοί επισκέπτονται την Μονή να την προσκυνήσουν και να ζητήσουν την βοήθειά της.

Παναγία η Μικρασιάτισσα Φερέκιοϊ Ικονίου

Την πανέμορφη αυτή εικόνα της Παναγίας την έφεραν στην Ελλάδα οι κάτοικοι του χωριού Φερτέκιοϊ Ικονίου. Ήταν οικογενειακό κειμήλιο της κυρίας Δέσποινας Νομίδου η οποία την δώρισε στο Ιερό Κοινόβιο Οσίου Νικοδήμου, πάνω από τον οικισμό του Πενταλόφου στη Γουμένισσα Κιλκίς, στις πλαγιές του όρους Πάικο, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα προσφέροντας την ευλογία της στους πιστούς.

Παναγία Σουμελά Πόντου

Η Παναγία Σουμελά είναι μια από τις πιο σημαντικές και πιο γνωστές Παναγίες σε όλη την Ελλάδα. Θεωρείται η Προστάτιδα των Ποντίων διότι σαν τόπος προσέλευσής της είναι η Μονή Της Παναγίας Σουμελά στην περιοχή της Ματσούκας του Πόντου. Θεωρείται ότι είναι μία από τις τρεις εικόνες της Παναγίας, που ζωγράφισε ο Ευαγγελιστής Λουκάς.

Σύμφωνα με την παράδοση η Παναγία παρουσιάστηκε στον ύπνο του μοναχού Βασιλείου και του είπε. «Είμαι η Παναγία η Αθηνιώτισσα, ελάτε μαζί με τον ανιψιό σου τον Σωτήρχο στον ναό μου στην Θήβα να με συναντήσετε». Οι δύο μοναχοί που μετονομάσθηκαν αργότερα σε Βαρνάβα και Σωφρόνιο πήγαν στην Θήβα, βρήκαν τον ναό της Παναγίας με την εικόνα της και την προσκύνησαν ευλαβικά.

Το ίδιο βράδυ παρουσιάστηκε στον ύπνο τους η Παναγία και τους είπε να την ακολουθήσουν μακριά στον Πόντο στο όρος Μελά, κοντά στην περιοχή της Ματσούκας, όπου στο εξής θα ήταν η κατοικία της. Την άλλη μέρα οι μοναχοί πήγαν στην εκκλησία να προσκυνήσουν την εικόνα αλλά διαπίστωσαν ότι έλειπε από την θέση της. Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά Έτσι αποφάσισαν να ακολουθήσουν τις συμβουλές της και κατευθύνθηκαν για τον Πόντο προς αναζήτησή της.

Ο δρόμος ήταν μακρύς αλλά οι δύο μοναχοί έχοντας την βοήθειά Της τον ακολούθησαν και μετά πολλές ταλαιπωρίες έφθασαν στο χωριό Κουσπίδη του Πόντου, όπου ζήτησαν φιλοξενία στο σπίτι ενός ντόπιου Πόντιου. Ο Πόντιος χάρηκε πολύ, τους φιλοξένησε και τους τάισε ψάρια, τα οποία είχε ψαρέψει προηγουμένως στα νερά του ποταμού Πυξίτη, ο οποίος πηγάζει από το όρος του Μελά. Οι δυο μοναχοί αισθάνθηκαν ότι πλησίαζαν στον προορισμό τους.

Έχοντας σαν οδηγό τον φιλόξενο Πόντιο αναχώρησαν την επομένη μέρα για το όρος του Μελά. Πλησιάζοντας στην περιοχή διέκριναν ψηλά σε έναν ψηλό απόκρημνο βράχο να πετούν πολλά σμήνη χελιδονιών. Ο βράχος όμως ήταν πολύ ψηλός και απόκρημνος η δε προσέγγισή του φοβερά δύσκολη. Προσευχήθηκαν στην Παναγία ζητώντας την βοήθειά της και αυτή έκανε αμέσως το θαύμα της. Ένα πελώριο έλατο έγειρε και σχημάτισε μία γέφυρα, πάνω στην οποία περπάτησαν οι δυο μοναχοί και έφθασαν στην κορυφή του βράχου, όπου υπήρχε μια μεγάλη σπηλιά.

Τρεμάμενοι μπήκαν στην σπηλιά, στην οποία μπαινόβγαιναν σμήνη χελιδονιών και σε μια γωνιά της διέκριναν την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, την οποία είχαν προσκυνήσει στην Θήβα και τους ζήτησε να την ακολουθήσουν στον μακρινό Πόντο. Σε αυτό το δύσβατο μέρος, έκτισαν το μοναστήρι που τα επόμενα χρόνια γνώρισε μεγάλη άνθηση και αποτέλεσε έναν φάρο της Ορθοδοξίας.

Η Μονή έγινε πολύ γνωστή στην περιοχή του Πόντου και πολλοί πιστοί έρχονταν για να προσκυνήσουν την Παναγία του Μελά, η οποία λόγω παραφθοράς ονομάσθηκε Παναγία Σουμελά και πολλοί Βυζαντινοί αυτοκράτορες την προίκισαν με πλούσια δώρα. Παναγία Σουμελά (σημερινή κατάσταση) Μετά την πτώση του Βυζαντίου ο σουλτάνος ο Σελήμ Α΄, κυνηγώντας στα βουνά του Πόντου έφθασε στην Μονή, ζήλεψε το μεγαλείο της και χωρίς κανέναν άλλον λόγο διέταξε να την γκρεμίσουν.

Ξαφνικά όμως έγινε μεγάλο θαύμα και ο σουλτάνος άρχισε να κυλιέται στην γη σφαδάζοντας από τους πόνους. Γεμάτος τρόμο ζήτησε συγνώμη από την Παναγία, η οποία τον θεράπευσε και αυτός για να την ευχαριστήσει της έδωσε πολλά δώρα και προνόμια. Το 1922 οι μοναχοί έκρυψαν την εικόνα και άλλα κειμήλια στο παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας και το 1931 μετά την συμφωνία Ινονού –Βενιζέλου τα έφεραν στην Ελλάδα στην Μονή της Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο της Ημαθίας, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.

Στις 15 Αυγούστου στο Βέρμιο έρχονται οι Πόντιοι από όλον τον κόσμο να προσκυνήσουν την Παναγιά τους και να ζητήσουν την πολύτιμη βοήθειά της.

Παναγία Πρεσβεύουσα Μακροχωρίου Ημαθίας

Την πανέμορφη αυτή εικόνα με τα πλούσια φανταχτερά χρώματα την έφεραν το 1924 οι Μακροχωρινοί πρόσφυγες από το χωριό Τρουπτζή της Γαράσαρης του Πόντου. Σήμερα βρίσκεται στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Μακροχώρι Ημαθίας, όπου προσφέρει στους πιστούς την ευλογία της.

Παναγία Αναστενάρισσα Κωστί Ανατολικής Θράκης

Παναγία Αναστενάρισσα Η Παναγία Αναστενάρισσα, σύμφωνα με την παράδοση διασώθηκε από μια μεγάλη πυρκαγιά που κατέκαψε την εκκλησία του χωριού Κωστί της Ανατολικής Ρωμυλίας, και έδωσε την Χάρη της στους Αναστενάρηδες κατοίκους να πατούν την φωτιά και να μη καίγονται. Σήμερα φυλάσσεται στο Βυζαντινό Μουσείο της Βέροιας.

Παναγία Γεντζέ Πανόρμου Προποντίδας Παναγία

Γεντζέ Η εικόνα αυτή της Παναγίας βρίσκονταν στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο χωριό Γεντζέ της επαρχίας Πανόρμου. Ήταν παλιά εικόνα και πολύ θαυματουργή, που όταν γιόρταζε έρχονταν πολλοί Τούρκοι από τα τριγύρω χωριά να ζητήσουν την βοήθειά της. Τα τελευταία χρόνια πριν την Μικρασιατική Καταστροφή η εικόνα έκανε πολλά θαύματα και όποιος την έπαιρνε στα χέρια του για να την προσκυνήσει, έτρεμε ολόκληρος με σπασμούς και δεν μπορούσε να την συγκρατήσει.

Το γεγονός αυτό επαναλαμβάνονταν με πολλές εικόνες της Παναγίες από τις γύρω περιοχές και σαν εξήγηση έδιναν το γεγονός της μεγάλης συμφοράς που θα επακολουθούσε. Την εικόνα διέσωσε και έφερε μαζί της στην Ελλάδα μια γυναίκα η Μαριοράκαινα, η οποία κατά την διάρκεια της αποχώρησης από την Μικρά Ασία, αντί να πάρει 36 προσωπικά της είδη, τύλιξε την εικόνα, το παλιό δισκοπότηρο και το παλιό Ευαγγέλιο και τα έφερε στην Ελλάδα.

Η Παναγία συνέχισε να κάνει τα θαύματά της και στην νέα της πατρίδα, την Πιπεριά που απέχει 3 χιλιόμετρα από την Αριδαία. Μέχρι το 1923 το κατοικούσαν μόνο τούρκοι και ονομαζόταν Μπίζιο Μαχαλάς. Κάποτε στην Πιπεριά Αριδαίας ένας κάτοικος του χωριού ονόματι Χασιώτης, για να στεριώσει τα αμπέλια του έπαιρνε πέτρινες πλάκες και σίδερα από ένα παλιό σέρβικο νεκροταφείο, που βρίσκονταν στην περιοχή. Ξαφνικά αρρώστησε βαριά και κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει την αρρώστια του. Ο ιερέας του χωριού έφερε μπροστά του την Ιερή Εικόνα της Παναγίας, την οποία προσκύνησε και σε λίγο καιρό θεραπεύθηκε πλήρως. Σήμερα η προσφυγοπούλα εικόνα της Παναγίας του Γεντζέ προσφέρει την ευλογία της στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Πιπεριά Αριδαίας. Κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο οι κάτοικοι, παράλληλα με τη δοξολογία και την περιφορά, διοργανώνουν διήμερο γλέντι προς τιμήν της.