Πιστωτές πολλών ταχυτήτων ετοιμάζει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στην προσπάθειά του να "σπάσει" το ολιγοπώλιο των συστημικών τραπεζών, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό προς όφελος των δανειοληπτών.
Αυτό υπογράμμισε σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου ο ΥΠΕΘΟ Κωστής Χατζηδάκης, εξηγώντας ότι οι νέοι πιστοδοτικοί -μη τραπεζικοί φορείς- μπορούν να διαδραματίσουν και ρόλο κατά της φοροδιαφυγής. "Ίσως αναγκάσουν τους υποψήφιους δανειολήπτες να δείχνουν τα πραγματικά τους στοιχεία, συμβάλλοντας έτσι και στη μείωση της φοροδιαφυγής", ανέφερε ο υπουργός.
Το νέο πολυνομοσχέδιο, το οποίο θα περιλαμβάνει πλήθος βελτιωτικών και νέων διατάξεων για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο και το ιδιωτικό χρέος, αναμένεται να κατατεθεί -κατά πάσα πιθανότητα- στο επόμενο υπουργικό συμβούλιο.
Τα μη τραπεζικά ιδρύματα που μπορούν προς το παρόν να παρέχουν πιστώσεις στη χώρα μας είναι οι εταιρείες μικροπιστώσεων, οι οποίες λειτουργούν βάσει του νόμου υπ’ αρίθ. 4701 του 2020. Όπως είχε επισημάνει πρόσφατα ο κεντρικός τραπεζίτης, Γιάννης Στουρνάρας, ο θεσμός θεσπίστηκε κυρίως με σκοπό "να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό το οποίο υπάρχει στην επιχειρηματική δραστηριότητα και πλήττει κυρίως όσους βρίσκονται στο ξεκίνημα της επιχειρηματικής τους δραστηριοποίησης, γιατί ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, είναι η πρόσβαση τους στον τραπεζικό δανεισμό". Αυτό συμβαίνει, όπως εξήγησε, λόγω της αδυναμίας παροχής των εξασφαλίσεων που απαιτεί η τραπεζική ενωσιακή νομοθεσία.
Σήμερα, λειτουργούν στη χώρα μας τρεις εταιρείες μικροπιστώσεων και έχουν δυνατότητα χορήγησης δανείων έως 25.000 ευρώ: η ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions, η Microsmart και η ΑΦΗ Microfinance AE. Οι εν λόγω εταιρείες καλύπτουν όλες τις μορφές πιστώσεων, είτε για την κάλυψη επενδυτικών αναγκών, είτε ως κεφάλαιο κίνησης. Επίσης, έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν προϊόντα χρηματοδοτικής μίσθωσης για την απόκτηση εξοπλισμού, καθώς και αυτοτελείς εγγυήσεις, οι οποίες δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη δανείων από άλλα χρηματοδοτικά ιδρύματα.
Σε ό,τι αφορά τους όρους με τους οποίους χορηγούνται οι μικροπιστώσεις, ο νόμος αναφέρει ότι δεν απαιτείται εξασφάλιση, ωστόσο ενδέχεται να ζητηθεί κάποιας μορφής εγγύηση. Η διάρκεια αποπληρωμής κυμαίνεται από 12 μήνες έως 10 έτη, με τον οφειλέτη να έχει δικαίωμα πρόωρης αποπληρωμής.
Η νέα κατηγορία πιστωτών που αναμένεται να προστεθεί στην ελληνική αγορά είναι τα λεγόμενα non deposit financial institutions, τα οποία αδειοδοτούνται με πιο χαλαρά κριτήρια από την εποπτική αρχή (κεντρική τράπεζα) δεδομένου ότι δεν τηρούν καταθέσεις αλλά χορηγούν μόνο πιστώσεις προς τους ενδιαφερόμενους οφειλέτες.
Όπως διευκρίνισε ο κ. Χατζηδάκης, πρόκειται για εταιρείες που λειτουργούν στο εξωτερικό παρέχοντας χρηματοδοτήσεις και, μάλιστα, αποκάλυψε ότι υπάρχει ενδιαφέρον να δραστηριοποιηθούν τέτοιες εταιρείες και στην Ελλάδα. Στην ερώτηση πώς θα αντιμετωπιστεί το φαινόμενο του υψηλού ποσοστού "non-bankable" επιχειρήσεων -τις οποίες οι συστημικές ιδίως τράπεζες δεν δανειοδοτούν καθώς δεν πληρούν τα κριτήρια του SSM-, ο ΥΠΕΘΟ απάντησε ότι, με τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής που αναμένεται να εφαρμόσει η κυβέρνηση, η περίμετρος των επιλέξιμων δανειοληπτών θα ανοίξει, καθώς ολοένα περισσότεροι θα δηλώνουν υψηλότερα εισοδήματα.
Στην περίμετρο αυτή αναμένεται να συμπεριληφθούν και οφειλέτες με κόκκινα δάνεια, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να επαναγοράσουν το δάνειό τους με σημαντική έκπτωση (discount) μέσω των εταιρειών DPOs (Discount Pay Off), οι οποίες θα παρέχουν την πίστωση στους οφειλέτες για να χρηματοδοτήσουν την επαναγορά. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την αγορά αναμένεται να διαδραματίσουν και οι servicers, οι οποίοι αναμένεται με το νέο νομοσχέδιο που θα καταθέσει το ΥΠΕΘΟ να αποκτήσουν δικαίωμα παροχής πιστώσεων στους υπερχρεωμένους οφειλέτες που όμως έχουν προοπτικές επιστροφής σε υγιή δραστηριότητα.
Η λογική που βρίσκεται πίσω από όλα αυτά τα μέτρα διεύρυνσης της αγοράς δανείων, με την είσοδο νέων παικτών πέραν των τραπεζών, είναι τα πιο χαλαρά κριτήρια πίστωσης που θα συνοδεύουν τις δανειοδοτήσεις. Ο λόγος είναι ότι οι εν λόγω φορείς δεν εποπτεύονται από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό - όπως οι τράπεζες, ούτε καν με τους ίδιους όρους που εποπτεύονται οι μη συστημικές τράπεζες από την ΤτΕ.
Η χαλαρότητα αυτή δίνει έναν σημαντικό "αέρα" στους φορείς αυτούς να ανοίγουν την κάνουλα της ρευστότητας και σε επιχειρήσεις ή ιδιώτες που σήμερα είναι αποκλεισμένοι από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Η χαλαρότητα αυτή, όμως, μεταφράζεται σε υψηλότερο ρίσκο στους ισολογισμούς τους, γεγονός που αναμένεται να αποτυπωθεί στην τιμολόγηση που θα εφαρμόσουν, η οποία αναμένεται να είναι αισθητά υψηλότερη από αυτή που εφαρμόζει το τραπεζικό σύστημα.
