(ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)
Στις 23 Σεπτεμβρίου (1821) συνέβηκε κάτι που ούτε οι Τούρκοι το περίμεναν, ούτε οι Έλληνες αρχηγοί το είχαν προβλέψει για την ημέρα εκείνη.
Την ημέρα αυτή ο μπεης Κεχαγιάς κάλεσε τους Τούρκους αξιωματούχους στο σεράι σε συνέλευση, για ν' αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν την αντίσταση ή θα παραδώσουν την πόλη. Οι Τούρκοι συγκεντρώθηκαν στο σεράι, ενώ οι Αλβανοί ετοιμάζονταν για αναχώρηση. Ο προμαχώνας της πόλης είχε μείνει αφύλακτος χωρίς πυροβολητές. Στις συνθήκες αυτές η έφοδος ήλθε μόνη της χωρίς να τη σχεδιάσει και να τη διατάξει κανείς.
Οι Έλληνες πυροβολητές Εμμανουήλ Δούνιας (Τσακωνίτης), ο Σπετσιώτης Αναστάσιος Αυροντίνης και ο Γκίκας Ρουμάνης αναρριχήθηκαν με σκοινιά (και σκάλες) στο τείχος (7 μέτρα ύψος), έστρεψαν τα πυροβόλα του προμαχώνα κατά της πόλης και άρχισαν να πυροβολούν το σεράι. Έδωσαν σύνθημα στους έξω οι οποίοι άνοιξαν και τις άλλες πύλες και στίφη ενόπλων (και αόπλων) επαναστατών Ελλήνων εισόρμησαν στην πόλη.
Οι Τούρκοι οι συγκεντρωμένοι στο σεράι έμειναν εμβρόντητοι όταν άκουσαν τους πρώτους πυροβολισμούς των κυνουριακών σωμάτων και είδαν να βάλλεται το παλάτι απο τα κανόνια της πύλης του Ναυπλίου, που ο Αυροντίνης τα είχε στρέψει όλα προς τα εκεί. Προκλήθηκε ταραχή και σύγχυση κι αντί να τρέξουν στους προμαχώνες και να προβάλλουν αντίσταση, πανικόβλητοι έτρεξαν στα σπίτια τους να προστατέψουν τις οικογένειές τους.
Καταβλήθηκε όμως μια σθεναρή αντίσταση στην αρχή από μέρους Αλβανών για περίπου δυο ώρες, οι οποίοι μόλις αντιλήφθησαν την εισβολή των Ελλήνων και επειδή νόμισαν οτι εξαπατήθηκαν, μάνιασαν. Φονεύτηκαν τριακόσιοι περίπου Έλληνες. Το γεγονός αυτό εξαγρίωσε ακόμη περισσότερο τους επαναστάτες, οι οποίοι εξετράπησαν σε πράξεις ακραίας βαρβαρότητας, σε πράξεις φοβερές που επεσκίασαν αυτό τους το σημαντικότατο στρατιωτικό κατόρθωμα και τους έρριξε συλλήβδην βορά στην πένα κάποιων «φιλελλήνων», όπως θα αναφέρουμε παρακάτω.
Έτυχε, δυστυχώς, να λείπουν εκείνη την ώρα τα άτομα που θα μπορούσαν να αποτρέψουν ή τουλάχιστον να μετριάσουν αυτόν τον όλεθρο. Ο Δημήτρης Υψηλάντης έλειπε με στρατιωτική αποστολή στην Κορινθία και ο Κολοκοτρώνης ήταν απασχολημένος με την τακτοποίηση της αναχώρησης των Αλβανών από την πόλη. Οταν έφθασε με τον Γιατράκο, ήταν πλεον αργά (1).
Επειδή, όπως είπαμε, η έφοδος έγινε απρόοπτα, αναπάντεχα, χωρίς να την έχουν ορίσει ακόμη οι διοικούντες και εκείνοι από τους αρχηγούς που θα ήθελαν να τηρηθεί η τάξη - υπήρχαν και πολλοί που δεν την ήθελαν ή ήταν αδιάφοροι - δεν ήταν δυνατόν να συγκρατηθούν με κανέναν τρόπο οι μαινόμενοι επαναστάτες.
Ακόμα και όταν οι οπλαρχηγοί μπήκαν στην κυριευμένη πόλη και εξέδωσαν προκήρυξη με την οποία δινόταν αμνηστία σε όλους τους Τούρκους, οπότε η ζωή τους έπρεπε να γίνει σεβαστή, ακόμη και τότε δεν μπόρεσε να μπει χαληνό στην ακόρεστη δίψα των επαναστατών για αίμα.
Η σφαγή και η λεηλασία που διήρκεσε τρεις μέρες είναι από τις φρικαλεότερες εκδηλώσεις απανθρωπιάς που χαρακτηρίζει τους πολέμους. Ο Σπυρίδων Τρικούπης λέει "Λαός που αποτινάσει πολυχρόνιον και βαρύ ζυγόν κινείται θηριωδώς κατά των δεσποτών του". Και πράγματι αυτή η κατάσταση δεν ήταν μια συνηθισμένη σύγκρουση εμπολέμων.
Ήταν μια αματηρή εκδίκηση, εξόφληση λογαριασμών μιας μακρόχρονης τυραννίας από τις πιο σκληρές που έζησε ένας λαός.
Οι εξαγριωμένοι εισβολείς προέβησαν σε πράξεις θλιβερές, απίστευτες, απάνθρωπες, κτηνώδεις. Θρήνοι και σπαρακτικές κραυγές των θυμάτων ακοιύγονταν από παντού που ενώνονταν με τις θηριώδεις ανακραυγές των νικητών. Γυναίκες, άνδρες, κορίτσια, παιδιά ρίχνονταν απ' τα παράθυρα των σπιτιών στο κενό, είτε από τους νικητές είτε από την αλλοφροσύνη και την απόγνωση των νικημένων και εύρισκαν τραγικό θάνατο. Σπιτια καλοφτιαγμένα και καλά αμπαρωμένα που δυσκόλευαν τους επαναστάτες να τα παραβιάσουν, τα πυρπολούσαν και ακούγονταν οι σπαρακτικές και απεγνωσμένες κραυγές των κατοίκων τους που καίγονταν ζωντανοί. Πολλοί πρόσφεραν χρήματα και πολύτιμα είδη για να σώσουν τη ζωή τους, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Δεν έδειξαν έλεος για κανεναν οι επαναστάτες, ούτε για γέρους, ούτε για αρρώστους, ούτε για εγκύους, ούτε για βρέφη. Τους πέρασαν όλους απ' το σπαθί του νικητή.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Ο Κολοκοτρώνης, που είχε συνάψει από τις 18 Σεπτεμβρίου προφορική συμφωνία με τους Αλβανούς, θέλησε να διευκολύνει την έξοδό τους από την πόλη και γιατί ήταν άνθρωπος "μπεσαλής" αλλά και γιατί αντιλαμβανοταν ότι όσο πιο γρήγορα φύγουν από την πόλη οι 3-4χιλιάδες Αλβανοί τόσο το καλύτερο. Ετσι μια κεραυνοβόλα ενέργειά του απάλλαξε τα εισελθόντα σώματα από την αναπόφευκτη σύγκρουση με την ισχυρή εκείνη αλβανική δύναμη της Τριπολιτσάς.
Ο στρατηγός ευθύς μόλις αντιλήφθηκε την εισβολή στην πόλη, βιάστηκε να στείλει προς τους Αλβανούς μπέηδες τον Δημ. Πλαπούτα για να τους βεβαιώσει οτι η έφοδος έγινε χωρίς την διαταγή των αρχηγών και ότι στρεφόταν μονο εναντίον των Τούρκων και να τους βοηθήσει να βγουν από την πόλη με τα όπλα τους, όπως είχαν συμφωνήσει προφορικά, από την πύλη των Καλαβρύτων, όπου τους περίμενε.
Συνεχίζεται
