Αφορμή για το σημείωμα αυτό υπήρξε η πρόσφατη τιμητική εκδήλωση που έγινε προς τιμήν του πρώην πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, και η οποία έλαβε μεγάλη δημοσιότητα με την παρουσία πολλών πολιτικών προσώπων.
Κατ’ αρχήν να πω εισαγωγικά ότι αναγνωρίζω ως εξέχουσες πολιτικές προσωπικότητες στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, μετά το 1950, που είχαν καθοριστική συμβολή στη σωστή λειτουργία και την ανάπτυξη της χώρας, τους Κωνσταντίνο Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου.
Ο Κ. Καραμανλής από την αρχή της πολιτικής του καριέρας, όντας Υπουργός Δημοσίων Έργων της κυβέρνησης Παπάγου, έδειξε ότι αποτελούσε μία αναδυόμενη πολιτική προσωπικότητα και αυτό λόγω φυσικά του έργου που προσέφερε. Είχε μετατρέψει την Ελλάδα σε ένα απέραντο εργοτάξιο με όλα τα επιτυχή αποτελέσματα και η πολιτική αυτή συνεχίστηκε για μια ακόμη οκταετία όταν ανέλαβε και Πρωθυπουργός. Φυσικά – το έχω ξαναγράψει – οφείλουμε και μεγάλη χάρη στον βασιλιά Παύλο, που ήταν αυτός που επέλεξε προσωπικά τον Καραμανλή για Πρωθυπουργό μετά τον θάνατο του Παπάγου παρ’ ότι είχαν σειρά να αναλάβουν αυτή την υψηλή θέση ένας εκ των δύο Αντιπροέδρων της τότε κυβέρνησης, Π. Κανελλόπουλος ή Στ. Στεφανόπουλος. Αποκορύφωμα της πολιτικής του πορείας ήταν η είσοδος της Ελλάδος στην ΕΕ, όταν κυβέρνησε εκ νέου ως Πρωθυπουργός μετά την πτώση της χούντας.
Παρενθετικά να αναφέρω ότι το πολιτικό κλίμα της εποχής που κυβέρνησε στην πρώτη θητεία του, μέχρι το 1963, ήταν ιδιαίτερα τοξικό και τελικά έγινε μπούμερανγκ σε βάρος του, όταν στις 27 Μαΐου του 1963 δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη ο δημοκράτης αγωνιστής, γιατρός και αθλητής με μεγάλες επιτυχίες στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια, Γρηγόρης Λαμπράκης, από το παρακράτος τα δεξιάς. Η δολοφονία αυτή μας εξέθεσε διεθνώς και ανάγκασε τον Καραμανλή μόλις το έμαθε, να πει από αγανάκτηση την ιστορική ρήση: «Ποιος κυβερνάει επιτέλους αυτόν τον τόπο». Μετά από λίγο καιρό αυτοεξορίστηκε στην Γαλλία και μάλιστα ταξίδεψε με το όνομα Τριανταφυλλίδης για το φόβο των Ιουδαίων.
Αυτά τα ολίγα για αυτήν τη μεγάλη προσωπικότητα.
Ο Α. Παπανδρέου με το έργο του όταν ανέλαβε το ΠΑΣΟΚ που ίδρυσε όταν ήρθε στην Ελλάδα μετά την πτώση της χούντας, έδωσε νέα πνοή στη χώρα και καθιέρωσε την πραγματική δημοκρατία. Στρατηγική κίνηση ήταν το νομοσχέδιο με το οποίο αναγνώριζε την Εθνική Αντίσταση και έτσι έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς Έλληνες που ζούσαν στη Σοβιετική Ένωση και σε χώρες του Ανατολικού μπλοκ από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου και ύστερα, να επαναπατριστούν. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε από ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ, η Νέα Δημοκρατία με αρχηγό τον Ευάγγελο Αβέρωφ αποχώρησε και ο μόνος που διαφώνησε με το κόμα του και ψήφισε το νομοσχέδιο ήταν ο πρώην Πρωθυπουργός Π. Κανελλόπουλος, και αυτά φυσικά για την ιστορία. Το καράβι της Ελλάδος μέχρι τότε πήγαινε μονόπαντα με κλίση προς τα δεξιά, και ο Ανδρέα Παπανδρέου το επανάφερε σε κανονική πορεία μετά τον εμφύλιο σπαραγμό.
Γενικά η πολιτική του συνέβαλλε καθοριστικά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του Έλληνα. Τον Οκτώβριο του 1983 δημιουργήθηκε το ΕΣΥ και ιδρύθηκαν Κέντρα Υγείας και Νοσοκομεία ανά την επικράτεια. Δημιουργήθηκε ο ΑΣΕΠ για τη διασφάλιση του αδιάβλητου των προσλήψεων, όπου εφαρμόστηκε. Δημιουργήθηκαν τα ΚΑΠΗ για την τρίτη ηλικία, καθιερώθηκε η ΑΤΑ για την αυτόματη αναπροσαρμογή μισθών και συντάξεων, ανάλογα με τον πληθωρισμό. Καθιερώθηκε ο πολιτικός γάμος (το 2013 η αναλογία πολιτικού και θρησκευτικού γάμου ήταν 52 προς 48). Καταργήθηκε ο θεσμός της προίκας της νύφης προς τον γαμπρό, καθιερώθηκε το 40ωρο εργασίας την εβδομάδα και η ετήσια άδεια 4 εβδομάδων, και φυσικά και άλλα επιμέρους μέτρα που είχαν κοινή συνισταμένη τη βελτίωση της ζωής του Έλληνα.
Να αναφέρω επίσης ότι τον Μάρτιο του 1987 ύψωσε η Ελλάδα για πρώτη φορά μετά το 1922 το ανάστημά της απέναντι στην Τουρκία, όταν είχε βγει στο Αιγαίο το ωκεανογραφικό πλοίο Πίρι Ρέις για έρευνες και ακολούθησε τελεσίγραφο του Ανδρέα Παπανδρέου προς την Άγκυρα: «ή το αποσύρετε ή το βυθίζουμε» με αποτέλεσμα η Τουρκία να υποχωρήσει, γεγονός που επέφερε εθνική ανάταση. Και όμως είχε και αυτός το Γολγοθά του, αφού τον πέρασαν από ειδικό δικαστήριο. Αθωώθηκε τελικά.
Αυτά τα ολίγα και για τη μεγάλη προσωπικότητα του Παπανδρέου.
Τώρα λοιπόν να πω ότι μπροστά στις προσωπικότητες που προανέφερα δεν βάζω κανέναν μετέπειτα ηγέτη της Ελλάδος, όλοι τους απλά κάνανε διαχείριση της εξουσίας.
Για τον Κ. Σημίτη, τον οποίο τίμησαν προχθές οι πολιτικοί μας, έχω να πω ότι αναγνωρίζω την πορεία του στα οκτώ χρόνια που κυβέρνησε από τη θέση του Πρωθυπουργού, άλλωστε ήταν εντολή του λαού, ποιος θα μπορούσε να το αμφισβητήσει. Η μεγαλύτερη επιτυχία της πολιτικής του πορείας, κατ’ εμέ, είναι το ότι μπήκε η Ελλάδα στη ζώνη της ΟΝΕ και έβαλε στη ζωή μας το ευρώ.
Δεν ξεχνώ όμως ότι είναι ο Πρωθυπουργός των Ιμίων, που τότε μια βραδιά του Γενάρη του 1996, όταν είχαμε στρατιωτικό επεισόδιο με την Τουρκία σε εκείνη την περιοχή, με τελείως λάθος χειρισμό και πολιτική συμπεριφορά άπειρου πολιτικού, γκριζάρισε την περιοχή των Ιμίων, με απλά λόγια δηλαδή ένα κομμάτι της ελληνικής επικράτειας φαντάζει ξένο και αυτό αποτελεί όνειδος. Το γεγονός αυτό υπήρξε και πρόκριμα για τους Τούρκους ώστε να αρχίσουν να αμφισβητούν την ελληνικότητα ορισμένων νησιών και βραχονησίδων.
Επίσης επί πρωθυπουργίας του εξελίχθηκαν τεράστια οικονομικά σκάνδαλα από Υπουργούς του και παρατρεχάμενους τους και αυτό το ερώτημα που βασανίζει πολλούς είναι: «καλά αυτός, ολόκληρος Πρωθυπουργός δεν κατάλαβε ή δεν ήξερε τίποτε;»
Η ευθύνη για αυτά τα σκάνδαλα βαρύνει αυτόν ως υπεύθυνο Πρωθυπουργό. Προσωπικά δεν θα μπορούσα να τον εντάξω στο κλαμπ των μεγάλων πολιτικών προσωπικοτήτων της Ελλάδος.
Τελειώνοντας θα έλεγα τη φράση: «Αφήστε ήσυχη την Ιστορία, αυτή θα αποδώσει τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, όταν έρθει η ώρα!»
Γ.Ξ. Τροχόπουλος
Βέροια, 8-11-2023
