Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1522. Η μάνα της Συρίγα Μπενιζέλου ήταν στείρα αλλά κατάφερε μετά από προσευχές να αποκτήσει μια κόρη την Ρηγούλα, στην οποία έδωσε χριστιανική ανατροφή.
Όταν έγινε 14 ετών οι γονείς της την πάντρεψαν με το ζόρι με έναν πλούσιο Αθηναίο, ο οποίος την κακομεταχειρίζονταν. Πολύ σύντομα έμεινε χήρα και αποφάσισε να γίνει μοναχή. Την μεγάλη περιουσία της την διέθεσε στην ανακούφιση των αναξιοπαθούντων χριστιανών, καθώς και στην απελευθέρωσή τους από τους Τούρκους.
Η ίδια αποσύρθηκε στο μοναστήρι που είχε κτίσει στο όνομα του Αγίου Ανδρέα, και στο οποία ήρθαν να μονάσουν πολλές μοναχές. Τότε άλλαξε και το όνομά της σε Φιλοθέη. Παρά τις αντιδράσεις των Τούρκων οικοδόμησε διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα, νοσηλευτήρια, ορφανοτροφεία, «σχολεῖα διὰ τοὺς παίδας τῶν Ἀθηναίων, διὰ ν’ ἀνοίξη τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν πρὸς τὴν παράδοσιν καὶ τὴν δόξαν τῶν προγόνων των». Ιδιαίτερες είναι οι φροντίδες της για να σώσει από τον εξισλαμισμό ή την αρπαγή των Τούρκων τις νέες Ελληνίδες.
Για τις ενέργειές της η Φιλοθέη συνελήφθη στις 2 Οκτωβρίου του 1588 και βασανίστηκε σκληρά από τους Τούρκους, με αποτέλεσμα να πεθάνει στις 19 Φεβρουαρίου του 1589. Το Λείψανο (πλήν της Κάρας, η οποία έχει χαθεί) της Αγίας βρίσκεται αδιάφθορο στον Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών. Ένας δάκτυλος της Αγίας βρίσκεται στην ομώνυμη Μονή Εκάλης Αττικής. Η μνήμη της τιμάται στις 19 Φεβρουαρίου.
Ἀπολυτίκιον
«Οσιων τὴν ἔλλαμψιν, εἰσδεδεγμένη σεμνή, τὴν πάλιν ἐφαίδρυνας, τῶν Ἀθηναίων τὴ σῆ, ἀσκήσει καὶ χάριτι, σὺ γὰρ ἐν εὐποιίαις, διαλάμπουσα Μῆτερ, ἤθλησας δι' ἀγάπην, εὐσεβῶς τοῦ πλησίον διὸ σὲ ὢ Φιλοθέη, Χριστὸς ἐδόξασε».
